O‘zbekiston respublikasi oliy va

Takrorlash uchun savollar: 
 
1. Ma’danli suvlarning organoleptik ko‘rsatkichlarini aniqlashni tushuntirib bering. 
2. Ma’danli suvlarning sifatini baholashda qanday fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari 
aniqlanadi? 
3. Sun’iy ma’danli suvlarning fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlariga nimalar kiradi? 
4. Butilkali gazlashtirilgan ichimliklarning organoleptik ko‘rsatkichlari qanday 
aniqlanadi? 
 
 
 
 
Ziravorlarning tovarshunoslik tavsifi va sifat 
 ekspertizasi 
 
Ziravorlar ovqatga kam miqdorda solingan taqdirda ham ularga xushbo‘y hid 
va  yoqimli  achchiqroq  ta’m  beruvchi  o‘simliklar  dunyosiga  xos  ta’m  beruvchi 
mahsulotlar hisoblanadi. 
 
Ziravorlar ovqatning ta’m xususiyatlarini yaxshilaydi, oshqozon suyuqligining 
ajralishini  tezlashtirib,  ovqatning  yaxshi  hazm  bo‘lishiga  yordam  beradi. 

---

 
80 
SHuningdek,  ziravorlar  inson  organizmidan  shlak  moddalarining  chiqib  ketishiga 
ta’sir  ko‘rsatib,  organizmning  himoya  qobiliyatini  oshirishga  ham  ma’lum  darajada 
ijobiy  ta’sir  ko‘rsatadi.  Bazi  ziravorlar  esa  zararli  mikroorganizmlar  faoliyatini 
to‘xtatib  qo‘yish  xususiyatiga  ham  egadir.  Ziravorlarning  shunday  foydali 
xususiyatlarini  asosan  ular  tarkibidagi  efir  moylari,  glikozidlar,  alkaloid  moddalari 
ta’minlaydi. 
Meva-urug‘  ziravorlarga    xantal  (gorchitsa),  murch-qalampir,  arpabodiyon, 
zira, kishnich, vanil, muskat yong‘og‘i kabm ziravorlar kiradi. 
Gul ziravorlarga qalampirmunchoq va za’far ziravorlar kiradi. 
Barg ziravorlarga dafna (lavroviy list) daraxtining bargi kiradi. 
Ildiz ziravorlarga zanjabil (imbir) kiradi. 
Po‘stloq ziravorlarga dolchin kiradi. Dolchin tropik mamlakatlarida o‘sadigan 
dolchin daraxtining quritilgan po‘stlog‘idan iborat ziravordir. Dunyo bozorida Seylon 
dolchini  eng  yuqori  baholanadi.  Dolchin  Xitoy,  Hindiston,  SHri-Lanka,  Braziliya, 
Indoneziya  kabi  mamlakatlarda  ham  etishtiriladi.  Dolchin  qandolat,  liker-aroq  
mahsulotlari, kolbasalar va marinadlar tayyorlashda ishlatiladi.