O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta

Kontr faraz asosiy betaraflik avtomatik tarzda;

Kontr eksperimental farazlar faqat laboratoriya eksperimentidan iborat.

Aniq eksperimental faraz – asosiy sabab va laboratoriya orasidagi aloqa.

Eksperimental maksimal (yoki minimal) ko‟rsatkichli faraz – mustaqillik va nomlanishning maksimal bilishlari bilan ko‘rsatiladi. Faqatgina juda ko‘plab eksperimentlar natijalari asosida isbotlanadi.

AbsolYut eksperimental farazlar ko‘p harakterli eksperimentlarda o‘tkaziladi.

Bir munosabatli eksperimental farazlar bitta mustaqil va mustaqil bo‘lmagan holatlar orasidagi munosabatlarda o‘z aksini topadi. Bu eksperimental farazni o‘tkazish uchun bitta munosabatga doimiy eksperiment o‘tkazilgan bo‘lishi, ikkinchisi esa unga nazoratli hodisa bo‘lishi kerak.
Ba`zi olimlar farazlarning statistik va fan turlarini farqlaydilar. Fan farazlari taklif etilgan muammolarning qarorlaridan shakllangan. Statistik farazlar matematik statistika asosida shakllanadi. Istalgan fan farazi statistik ma`lumotlarni talab etadi. Har bir sabab qonuniyatlar, aloqalarni yoki voqealarni isbotlashda ko‘plab tushuntirishlar keltirishi kerak. Faraz ikkita tarkib: asosiy va alternativdan iborat. Statistik farazlar ikkita tushunchada qo‘llaniladi: N (Farqlanish haqidagi faraz) va N (Ish haqidagi faraz).
Eksperimental faraz eksperiment tuzilmasi uchun, statistik farazlar esa tomonlarning qayd etish uchun olinadi. Ular o‘z tuzilmasiga ega va har biri dalillarga tayanadi. Bitta eksperimentni tushuntirish uchun birgina emas, balki bir nechta nazariyalar hisobga olinadi.
SHubhasiz, statistik farazlar juda zarur va eksperimental farazlarning to‘ldiruvchisidir. Eksperimental farazlar birinchi o‘rinda, statistik farazlar esa ikkilamchidir. Farazlar mavjud nazariy borliq bilimlari: dalillar, qonun-qoidalarsiz eksperiment o‘tkaza olmaydilar.
Nazariyani eksperimentda tekshirib bo‘lmaydi. Nazariy xulosalar universal hisoblanadi. Agar nazariyadan chiqadigan xulosalar eksperiment jarayonida tasdiqlanmasa, nazariy isbotlanmaydi. Eksperiment natijasini ifodalovchi xulosalar assimmetrikdir, ya`ni faraz inkor qilinishi mumkin bo‘lgan, lekin hech qachon qat`iyan qabo‘l qilinmaydi. Har qanday faraz keyingi tekshirishlarda tasdiqlanadi.

3.