O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

1.10. Qurilishda mehnat muhofazasi 
Qurilishda mehnat muhofazasi o‘zaro bog‘liq bo‘lgan tadbirlar – tashkiliy, 
texnik, sanitar-gigienik va qonunchilik tizimlaridan iborat bo‘lib, ularning maqsadi 
barcha qurilish – montaj ishlarini bajarishda havfsiz mehnat sharoitlarini 

---

38 
ta’minlashdan iboratdir. 
Tashkiliy
-
texnik tadbirlar
– xavfsiz mehnat qilish metodlarini o‘rgatish, 
xavfsiz mexanizmlarni, mehnat qilish vositalarini ishlab chiqish va ular asosida 
xavfsiz qurilish jarayonlarni ishlab chiqish. 
Sanitar
-
gigienik tadbirlar 
– qurilish maydonchasida me’yoriy mehnat va 
dam olish sharoitlarini yaratishga yo‘naltirilgan. 
Qonunchilik tadbirlari
– ishlash va dam olish vaqti rejimini, ayollar hamda 
o‘smirlarning mehnat sharoitlarini tartibga solish, ishchilarni ishga qabul qilish, 
boshqasiga o‘tkazish va ishdan ozod etish qoidalarini, ishchilarning o‘zaro 
munosabatlari hamda ishchilar va ma’muriyat o‘rtasidagi munosabatlarni tartibga 
soladi. 
Ishlarni bajarishga boshlang‘ich kirish instruktaji (ko‘rsatma, yo‘riq)dan va 
ish o‘rnida instruktaj (ko‘rsatma, yo‘riq)dan o‘tgan shaxslarga ruxsat etiladi. 
Takroriy instruktaj (ko‘rsatma, yo‘riq) yangi ishga o‘tganda yoki mehnat 
sharoitlari o‘zgargan vaqtda amalga oshiriladi. 
O‘ta xavfli va zararli ishlarni bajarish uchun (balandlikda montaj qilish, hidli 
moddalar bilan ishlash) ishchilarga, tegishli o‘qitishdan va imtixon topshirgandan 
so‘ng ishlashga ruxsat etiladi. 
Ishlarni boshqaruvchilarga eslatma sifatida qurilish maydonida mehnatni 
muhofaza qilish bo‘yicha asosiy tadbirlar ishlarni bajarish loyihasi (IBL)da va 
texnologik xaritalarda bayon qilinadi. 

---

39