O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti abdurahmonov Q. X., Boqiyeva I. A

2.2-jadval 
Kadrlar siyosatining ikkita turining qiyosiy tavsifi 
Kadrlar jarayoni
Kadrlar siyosati turi 
ochiq 
yopiq 
Personalni tanlash 
Mehnat bozorida yuqori 
raqobatli vaziyat 
Ishchi 
kuchi 
etishmaslik 
vaziyati 
Personalni 
moslashishi 
Raqobatli munosabatlar-ga 
tez kirishish imko-niyati, 
yangi xodimlar tomonidan 
tashkilot uchun kiritilgan 
ilg’or takliflarni tez joriy 
qilish 
Murabbiylar, 
yuqori 
jipslashgan jamoa hisobiga 
samarali 
ko’nikma hosil 
qilish, 
an’anaviy 
yondashuvlarga qo’shilish 
Personalni o’qitish 
va rivojlantirish 
Aksariyat hollarda tashqi 
markazlarda 
amalga 
oshiriladi, yangilik olishga 
yordam beradi 
Ichki 
korporativ 
markazlarda 
amalga 
oshiriladi, yagona qarashlar, 
umumiy texnologiyalarning 
shakllanishiga 
yordam 
beradi 
Personalni 
martabasini oshirish 
O’sish imkoniyati qiyin, 
chunki personalni yollash
tendenstiyasi mavjud 
Lavozimga 
ko’tarishda
tashkilot xodimlariga yon 
bosiladi, 
martabani 
rejalashtirish 
amalga 
oshiriladi 
Motivastiya va 
rag’batlantirish 
Rag’batlantirish masa-lalari 
ma’qullanadi
Motivastiya masalalari afzal 
ko’riladi 

---

40 
Innovastiyani joriy 
qilish 
Yangi xodimlar tomonidan 
doimiy innovastion ta’sir 
Innovastiyani ishlab chiqish 
jarayonlari 
tashabbusini 
doimiy qo’llab quvvatlash 
Manba: М.Армстронг “Управление человеческими ресурсами” –М.:Вита-пресс, 2010. с. 
168. 
Kadrlar siyosatini shakllantirish bosqichlari quyidagilardan tashkil topadi:
3
1.
Normalashtirish: tashkilotning maqsadlariga mos hoda kadrlar bilan 
ishlashning umumiy tamoyillari va maqsadlari shakllantiriladi. 
2.
Dasturlash: kadrlar texnologiyasi holati va tadbirlarini ma’lum bir tizimga 
keltirish. 
3.
Kadrlar monitoringi: kadrlar bilimi, qobiliyati va mahoratini shakllantirish va 
rivojlantirishning aniq tadbirlari bilan ishlash va ularning kadrlar siyosatiga ta’sirini 
baholash.
Tizimni rejalashtirishda kadrlar ehtiyojlarini qiska va o’rta muddatda 
bashoratlashni o’z ichiga oladi. 
Eng yaxshi holatlarda kadrlar siyosatida ishlarning quyidagi bosqichlari amalga 
oshiriladi: 
• kadrlar siyosatining umumiy tamoyillarini ishlab chiqish, ustuvor maqsadlarni 
belgilash;
• tashkiliy-shtatli siyosat: xodimlarga bo’lgan ehtiyojni rejalashtirish, shtatlar 
po’yxati va tarkibini, rezervini, burchlarini shakllantirish;
• axborot siyosati: kadrlarga oid axborotlar harakati tizimini yaratish va qo’llab-
quvvatlash; 
• moliyaviy siyosat: vositalarni taqsimlanishi tamoyilini bayon etish, mehnatni 
rag’batlantirishning samarali tizimini ta’minlash; 
• personalni rivojlantirish siyosati: rivojlantirish dasturini ta’minlash, xodimlarni 
kasbga yo’naltirish va ko’nikmasi, shaxsiy ko’tarilishini rejalashtirish, komandani 
shakllantirish, kasbiy tayyorlash va malakani oshirish; 
3
Комиссарова Т.А. Управление человеческими ресурсами: Учеб.пособие.-М.:Дело, 
2002, стр. 30

---

41 
• faoliyat natijalarini baholash: tashkilot strategiyasi va kadrlar siyosatining mos 
kelishini tahlil qilish, kadrlarga oid ishlarda muammolarni aniqlash, kadrlar 
salohiyatini baholash.
Agar rahbariyatda personalni boshqarishga oid fikrlar mavjud bo’lsa quyidagi 
holatlarda kadrlar siyosati sifatida qaralishi mumkin: 

yozma bayon etilgan va hammaga tushunarli bo’lib, kadrlarga oid barcha 
yo’nalishlarni qamrab olgan bo’lsa; 

personalni boshqarishga oid asosiy dasturlarni barcha xodimlarga yetqazilish 
yo’llari ko’rilayotgan bo’lsa;

o’z mohiyatiga ko’ra tashkilot maqsadlari va vazifalariga mos kelsa; 
faoliyatning alohida yo’nalishlari bilan muvofiqlikni ta’minlayotgan bo’lsa, masalan, 
kadrlarni tanlash tamoyillari ularni keyinchalik o’qitish tizimiga yoki rahbariyat va 
yollanma xodimlar o’rtasidagi qabul qilingan munosabatlarga qarama-qarshi 
bo’lmasa.