O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Kurash choralari. Tut parvonasiga qarshi kurashishda tashkiliy-xo’jalik tadbirlari, agrotexnik, biologik, kimyoviy va mexanik kurash usullari qo’llaniladi. Kurash usullarini to’g’ri, o’z muddatida yuqori samarali o’tkazish uchun hasharotning rivojlanishini o’z vaqtida nazorat qilish maqsadga muvofiqdir. Bu esa kuzatuvchilarni tayyorlash va ularning ishlarini tashkil etishni talab etadi.

Biologik kurash usuli. Tut parvonasi mintaqada yangi hasharot bo’lganligi sababli, uning ixtisoslashgan tabiiy kushandalari yaxshi o’rganilmagan. Ammo hammaxo’r yirtqich kushandalarning (oltinko’z, nabis qandalasi, arilar hamda qushlarning ko’plab turlari) ahamiyati juda katta. Bundan tashqari, biolaboratoriyalarda ko’paytiriladigan trixogramma (Trichogramma sp.), brakon – Bracon hebetor Say (100-rasm) va oltinko’z (Chrysopa carnea Steph.) kushandasidan oqilona foydalanish mumkin. Buning uchun parvonaning ikkinchi bo’g’inidan boshlab brakon va oltinko’z yetuk zotini parvona qurtlariga (1:5 va 1:10 nisbatda) tutzorlarga har bo’g’iniga qarshi 2-3 marta qo’yib turish zararkunanda sonini 55-65% ga kamaytirishi mumkin. Ayrim joylarda tut parvonasining daraxt po’kaklarida qishlab qolgan qurtlarini dala sichqonlari terib yeganligi aniqlandi.