O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi saida kasimxodjayeva

muayyan mezoni, 
deb 
ta’riflashimiz mumkin. 

---

75 
O‘zbek musiqasida so‘nggi o‘n yillikda Dmitriy Shostakovichdan 
ta’sirlanishning, 
uslubini 
o‘zlashtirishning, 
izlanishning 
yangi 
bosqichi 
kompozitorlarimizning kenja avlodi asarlarida namoyon bo‘lmoqda. Buni deyarli 
barcha janrlarda ko‘rish mumkin: Dilorom Saydaminova (fortepiano turkumi), 
Ulugbek Musaev (fortepiano triosi) va Nurilla Zokirovning (fortepiano, skripka va 
fortepiano sonatalari kabi) kamer-cholg‘u asarlari shular jumlasidandir. Mirsodiq 
Tojiyev bilan Mirhalil Mahmudov esa, o‘zlarining kamer va simfonik orkestrlarga 
mo‘ljallangan asarlarida D. D. Shostakovich izidan bormoqdalar. 
Konkret misollarga murojaat etaylik. Ikkinchi jahon urushida erishgan buyuk 
g‘alabaning 30 yilligiga bag‘ishlangan M. Tojiyev qalamiga mansub To‘rtinchi 
simfoniya (1975) aksar xususiyatlari bilan o‘zbek simfonik musiqasidagi ayni
D. D. Shostakovichnamo asarlar namunasidir. 
“D. D. Shostakovich ijoda ko‘pgina zamonaviy kompozitorlar (jumladan, 
O‘zbekistonda I. Akbarov, F. Yanov-Yanovskiy, M. Tojiyev, T. Qurbonov,
M. Mahmudov, N. G‘iyosov va boshqalar) ijodiga ijobiy ta’sir ko‘rsatgan. Bu haqida 
T. Vizgo, N. Yanov-Yanovskaya va T. G‘ofurbekovlar tadqiqotlar yaratishgan.
D. D. Shostakovich xotirasiga bag‘ishlab M. Mahmudov, D. Yanov-Yanovskiy va 
boshqalar maxsus asarlar yaratishgan”(280.147). 
Savollar: 
1. D. Shostakovichning kechki ijodi deb qaysi davr belgilangan?
2. “A. Blokning yettita she’ri” to‘plamining janrini aniqlang. 
3. O‘n to‘rtinchi simfoniyaning xususiyatlari? 
4. O‘n beshinchi simfoniyaning dramaturgik rivojlanishi? 
5. O‘n beshinchi kvartetning dramaturgik yechimi? 
6. D. Shostakovichning O‘zbekiston kompozitorlari bilan olib borgan ijodiy 
aloqalarini tahlil qiling. 

---

76