O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi saida kasimxodjayeva

 Y. Butskoning “Oq tunlar” operasi
. Lirizm, maishiy holatlarning yo‘qligi, baxt 
va sevgi haqidagi romantik orzular motivi Y. Butskoning “Oq tunlar” (F. Dostoev-
skiyning qissasi asosida) tragik operasining g‘oyaviy-obrazli asosini tashkil qiladi. 
Kompozitorning diqqat-e’tibori ikki qahramon – katta shovqin shaharda ruhan 
yagona bo‘lgan Hayolparast va bir daqiqali baxtli muloqotni sovg‘a qilganligi uchun 
Hayolparastga o‘z minnatdorligini izhor qilgan Nastenkalarning his-tuyg‘ularini 
rivojlantirishga qaratilgan. Orkestr muallifning sodir bo‘layotgan voqealarga 

---

60 
munosabatini qayd qilib, qahramonlarga mehribonlik qiluvchi, dardkash bo‘luvchi 
uchinchi ishtirokchiga aylanadi. 
Operadagi harakatlar lirik o‘y-mushohadalardan ekspressionistik, fojeali 
kulminatsiyalar tomon rivojlanadi. 
Opera uchun tipik bo‘lgan “sevgi izhor qilish” kabi sahnalar romantik holatlar 
transformatsiyalangan, oddiy bo‘lmagan ko‘rinish shakllarida namoyon bo‘ladi.
Hayolparastning izhori ( “Uchinchi tun”) o‘ta ekspressiv nutq orqali berilgan, 
taqdir mavzusi jonlantirilgan marsh janri- sahnaning tarkibiy qismi sifatida ishtiroq 
etadi.
Yig‘i-yo‘qlov, passakalya va iltijoni janrga sintezlagan operaning mungli va 
go‘zal yakuni haqiqiy sevgining kuchi haqidagi romantik tushunchaning yangi 
yechimini taqdim etadi.
V. Gubarenkoning “Sevgi xatlari” operasi
.
A. Barbyusning “Nozik tuyg‘u” 
novellasi asosida yaratilgan V. Gubarenkoning “Sevgi xatlari” operasini his-
tuyg‘ularning romantik ochiqligi, emotsional hayajonlanishlar ajratib turadi. Uning 
intonatsion-obrazli qurilishi oddiyligi va shu bilan birga ifodaviy va ekspressiv 
jihatlarining kuchliligi bilan ajralib turadi. Psixologik keskin holat vaqtning mos 
tushmaganligi sababli yuzaga keladi, ya’ni to‘rtta xat, ancha vaqt oldin o‘z joniga 
qasd qilib, o‘lib ketgan ayoldan keladi.