O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti maktabgacha ta'lim fakulteti maktabgacha ta'lim bo'limi

3-5 yoshli bolalar bog'chaga boradilar va 3, 2, 1 yillik o'quv kurslariga qabul qilinadi.
Bolalar 6 yoshdan boshlab boshlang'ich maktabga boradi va 6 yil o'qiydi. Ular boshlang‘ich maktabni tugatgandan so‘ng 3 yil kichik o‘rta maktabda o‘qiydilar. Yaponiyada bu 9 yillik taʼlim majburiy boʻlib, barcha bolalar bepul darsliklardan foydalangan holda bepul taʼlim olishadi.
Yaponiyadagi yuqori o'rta maktab ixtiyoriy bo'lib, kunduzi, kechasi va sirtqi shakllariga ega. O'qish muddati - 3 yil.
O‘rta maktab bitiruvchilari oliy ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilinadi. Oliy ta'lim universitetlarda mavjud. Oliy taʼlim tizimiga kiritilgan boʻlsada, oʻrta maxsus taʼlimga ega kichik kollejlar, texnikumlar, maxsus taʼlim beruvchi kollejlar ham mavjud. Yaponiyadagi 460 ta universitetning yarmidan koʻpi xususiydir.
III. Frantsiyada ta'lim tizimi quyidagi bosqichlarga asoslanadi:
1. Maktabgacha ta'lim - 2 yoshdan 6 yoshgacha bo'lgan bolalarni o'z ichiga oladi.
2. Boshlang‘ich ta’lim – 6 yoshdan 11 yoshgacha bo‘lgan bolalarga 3 bosqichda o‘qish imkonini beradi. O'qish muddati tayyorgarlik bosqichi uchun 1 yil va boshlang'ich kurslar uchun 2 yil. Boshlang‘ich ta’limning 3-bosqichi 2 yillik chuqurlashtirilgan bosqichdir.
3. O‘rta ta’lim ikki bosqichda olib boriladi. Oʻrta taʼlimning birinchi bosqichi 4 yillik kollejlarda, ikkinchi bosqichi 3 yillik litseylarda amalga oshiriladi. Litseyning 3 yillik bitiruvchilari bakalavr darajasini olish uchun imtihon topshirishadi.
4. Oliy ta’lim oliy o‘quv yurtlari va ixtisoslashtirilgan maktablarda amalga oshiriladi.


Nazorat savollari
1. Ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyillarining mohiyatini tushuntirib bering.
2. Ta’lim tizimi qanday nomlanadi?
3. Uzluksiz ta’lim tizimining bosqichlarini sanab o‘ting.
4. Tayanch umumiy o‘rta ta’lim maktablari, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari
Funktsiyalari qanday?
5. Oliy ta’lim bosqichlari, ularning mohiyatini tushuntiring.
Test topshiriqlari: Toʻgʻri javobni toping:

1. O‘zbekiston Respublikasida uzluksiz ta’lim tizimi qanday bosqichlardan iborat?

a) maktabgacha ta'lim muassasalari, boshlang'ich maktab, o'rta maktab, oliy ta'lim, aspirantura
va doktorantura;
v) maktabgacha ta'lim, umumiy ta'lim, maktabdan tashqari ta'lim, kasb-hunar ta'limi, oliy ta'lim
ta'lim, ilmiy va ilmiy-pedagogik kadrlar tayyorlash, xodimlarning kasbiy malakasi
ta'lim va qayta tayyorlash, oilaviy tarbiya, mustaqil ta'lim;
v) maktabgacha ta'lim, boshlang'ich, o'rta, oliy ta'lim, maktabdan tashqari ta'lim;

d) maktabgacha ta'lim, boshlang'ich maktab, boshlang'ich maktab, maxsus maktab, haqiqiy maktab,

gimnaziya, oʻrta maktab, kasb-hunar taʼlimi, oliy taʼlim;
e) maktabgacha ta'lim, umumiy o'rta ta'lim, o'rta maxsus kasb-hunar ta'limi, oliy ta'lim, oliy ta'lim
oliy o'quv yurtidan keyingi ta'lim, malaka oshirish va qayta tayyorlash;
maktabdan tashqari ta'lim.
2. O‘zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ga muvofiq o‘quvchilarning qiziqish va qobiliyatini inobatga olgan holda, ularning intellektual rivojlanishi, chuqur, o‘rta maxsus, o‘rta maxsus ta’lim olishini ta’minlaydi. Ta'lim muassasasini aniqlang:
a) gimnaziya;
v) akademik litsey;
c) universitet;
d) kasb-hunar kollejlari;
e) umumiy o'rta maktab.