O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi Davlat universiteti Kimyo biologiya fakulteti biologiya yo’nalishi 018-60 gurux talabasi Abduraxmonova Dilbarning Bioinformatika fanidan tayyorlagan kursi sh I reja

Qo’zg’atuvchi	Natija	Qo’zg’atuvchi
Natija
HCV (PZR)	salbiy	Ureaplazma Urealitikum (PZR)	salbiy
Mikoplazma (PZR)	salbiy	Хlamidioz (PZR)	salbiy
OIV (PZR)	salbiy	SMV (PZR)	ijobiy
Хlamidiya (PZR)	salbiy	Oddiy gerpes (PZR)	ijobiy

Bu jadvaldan shuni anglashimiz mumkinki, bemorda PZR metodi orqali sitomegalovirus (SMV) va oddiy gerpes virusi ijobiy natija bergan, bu esa bemorning ushbu kasalliklar bilan kasallanganligini bildiradi. Qolgan qo’zg’atuvchilar salbiy natija ko’rsatgan.
2.2PZR – amplifikastiya uslubi
Polimeraza zanjir reaksiyasi uslubi ayniqsa tibbiyot diagnostikasida muhim o’rin tutadi. Shu sababli mavzuni yaxshiroq tushunish maqsadida, tug’ma buyrak usti bezi giperplaziyasi kasalligi misolida jarayonni to’liqroq ochishga harakat qilaman. TBGP ning asosiy sababi 21-gidroksilaza fermentining geni – CYP21 genidagi turli xil mutatsiyalar hisoblanadi. TBGP kasalligi bilan gumon qilinayotgan bemorlar qonidan DNK ajratilib olinadi. Ajratilgan DNK PZR metodi yordamida aniqlaniladi. CYP21geni bo’yicha PZRni o’tkazishda GenePak^TM PCR Core liofilizatsiyalangan reagentlar to’plamidan (OOO “Лаборатория ИзоГен”, Moskva, Rossiya) foydalaniladi. Bu reagentlar to’plamiga quyidagilar kiradi:

• 
  (+) control (musbat kontrol namuna);
  
• 
  (-) control (manfiy kontrol namuna);
  
• 
  MasterMix (MasterMiks): tarkibida liofilizatsiyalangan quruq, ingibirlangan holatdagi Taq-DNK-polimeraza, dezoksinukleotidtrifosfatlar va magniy xlorid, shuningdek, standart PZR amplifikatsiyani o’tkazish uchun ishlatiladigan optimallashtirilgan bufer sistemani tutadi;
  
• 
  PCR Diluent (PZR erituvchi);
  
• 
  PCR Oil (PZR uchun yog’).
  

Shunday qilib, PZR amplifikatsiyasini GenePak^TM PCR Core liofilizastiyalangan reagentlar to’plami bilan o’tkazish quyidagi ketma-ketlikda amalga oshirildi:

1. 
   Reaktsiya o’tkazishdan oldin muzlatgichdan kerakli miqdorda Master Miks probirkalari olinadi.
   
2. 
   Master Miks probirkalarini (+),(-) tarzida belgilanadi – nazorat va tekshirilayotgan namuna.
   
3. 
   Hamma probirkalarga – nazorat va tekshirilayotgan namunalarga PZR eritmasidan (Diluent) 10 mkl solinadi. Probirkadagi aralashmani ataylab eritish shart emas.
   
4. 
   Hamma probirkalarga 2,5 mkl dan praymerlar solinadi. Praymerlar konsentrastiyasi 0,1-0,5 mkM.
   
5. 
   Master Miks probirkalariga 5 mkl dan DNK solinadi. (-) nazoratga bidistillangan suv solinadi.
   
6. 
   Probirkalarni og’zini yopgan holda PZR-amplifikatoriga qo’yiladi va tegishli amplifikatsiya dasturi tanlanadi. Amlifikatsiya PZR- amplifikator (Applied Biosystems 9700) uskunasida o’tkaziladi.