O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona davlat universiteti fizika texnika fakulteti

XULOSA

Maxsus nisbiylik nazariyasi relyativistik mexanika fanining eng dastlabki boʻlimi hisoblanadi. Unda fazo va vaqtning nisbiy tasnif (xarakter) ga ega ekanligi ochib beriladi. Kichik tezliklarda ya’ni Nyuton mexanikasidaoʻrinli boʻlgan Galiley nisbiylik tamoyili oʻz oʻrnini Eynshteyn tamoyillarigaboʻshatib beradi. Shu tariqa GNP yanada umumiy tasnifga ega boʻlganEynshteyn nisbiylik tamoyilining xususiy holiga aylanadi. Katta tezliklarda ISS lardan bir-biriga oʻtish Lorens
almashtirish formulalari asosida bajariladi.
Natijada, bir vaqtda tushunchasining, jism uzunligining va
hodisalarorasidagi vaqt intervali tushunchasining nisbiy xarakterga ega
ekanliginamoyon boʻladi. Maxsus nisbiylik nazariyasida makon-zamon
tushunchasi ya’ni alohida fazo va alohida vaqt yagona tushuncha
negizida toʻrt oʻlchamli fazo-vaqt (4-fazo) deb qaraladi.
Impuls va energiyalar ham nisbiy tasnifga ega boʻladilar. Ular
orasida bogʻlanish formulasi mavjud boʻlib, jismning tinchlikdagi
massasi kabi tushuncha kiritiladi. Barcha ISS larida saqlanuvchi impulsenergiya munosabati mavjud ekanligi koʻrsatib beriladi.
Mualliflar ushbu oʻquv-uslubiy qoʻllanma OTM studentlariga, akademik
litsey oʻquvchilariga va qolaversa, fizikaga qiziqadigan barcha
oʻquvchilarga foydali manba boʻladi degan umiddalar.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Sh.M.Mirzoyoyev. “Erkin va Farovon O`zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz”.
   

2 . А.Н.Матвеев. Механика и теория относительности. Учебник для
студентов высших учебных заведений, 3-е издание. изд. — М.: ООО
«Издательский дом «ОНИКС 21 век»: ООО «Издательство «Мир и
Образование», 2003. — 432 с.: ил.
3. David Bohm. The special theory of relativity. London and New York,
Taylor & Francis e-Library, 2009. – 1 80 p.
4. Р.А.Шарипов. Классическая электродинамика и теория
относительности: учебное пособие. Изд-е Башкирского
университета. – Уфа, 1 997. – 1 64 с.
5. В.В.Мултановский. Курс теоретической физики: Классическая
механика. Основы специальной теории относительности.
Релятивистская механика: Учебное пособие для студентов физ.-
мат. фак. пед. ин-тов.— М.: Просвещение, 1 988.—304 с: ил.
6. В.П.Милантьев. Сто лет квантам. УФН, том 1 75, вып.1 1 (2005) 1 233
7. G.N.Lewis. Nature, vol. 1 1 8 (1 926) 874
Internet saytlari
www.ziyonet.uz
www.wikipedia.com
www.pfusics.ru