O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti «Fizika – matematika»

Bir o‘lchamli tok tashuvchilar tizimi. Yuqorida keltirilgan mulohazalarga asoslanib ipning uzunlik birligidagi holatlar zichligi uchun quyidagi ifodani aniqlash mumkin

(2.2.14)

Bu yerda kattalik energiyaviy spektrdagi va kattaliklarning aniq bir kombinatsiyasi yordamida aniqlanadi. Masalan, o‘ta past haroratlar sohasida, asosan, elektronlar eng pastki energiyaviy sathda joylashgan bo‘ladi. U holda shart bajarilganda elektronlarning chiziqli konsentratsiyasi

(2.2.15)

kuchli aynigan hol uchun esa

(2.2.16)

(2.2.15) (2.2.16) munosabatlardan ikki va bir o‘lchamli tok tashuvchilarning konsentratsiyasini temperaturaviy bog‘lanishi kuchli aynigan holda to‘lasicha Fermi energiyasining haroratli bog‘lanishi bilan aniqlanadi [25, 30].

Nol o‘lchamli tok tashuvchilar tizimi. Tabiiyki, nol o‘lchamli elektronlar holatlar zichligining energiyaviy bog‘lanishlari delta (Dirak) funksiyalari bilan aniqlanadi. Elektronlar konsentratsiyasi hajmiy yoki ikki o‘lchamli elektronlar tizimidagi kabi aniqlanadi. Odatda, elektronlarning o‘zaro Kulon ta'sirini va har bir energiyaviy sathda bitta elektronning bo‘lishini eъtiborga olsak, Fermi - Dirak taqsimotining old koeffitsiyenti 2 emas, 1 olinadi, ya’ni sathning spinli aynish koeffitsiyentiga albatta e’tibor qaratish zarur.