Amaliy ish № Funksiyalarni tashkil etish

Amaliy ish №:2. Funksiyalarni tashkil etish

Ishning maqsadi: Funksiyalar, funksiyalar turlari, funksiyalardan foydalanish
Kerakli jixoz va vositalar: kompyuter,proyektor
Nazariy ma’lumot
Dasturlarda o‘zgaruvchiga 1 ni qo‘shish va ayirish amallari juda ko‘p hollarda uchraydi. C++ tilida qiymatni 1 ga oshirish inkrement, 1 ga kamaytirish esa dekrement deyiladi. Bu amallar uchun maxsus operatorlar mavjuddir. Inkrement operatori (++) o‘zgaruvchi qiymatini 1 ga oshiradi, dekrement operatori (--) esa o‘zgaruvchi qiymatini 1 ga kamaytiradi. Masalan, S o‘zgaruvchisiga 1 qiymatni qo‘shmoqchi bo‘lsak quyidagi ifodani yozishimiz lozim. S++ //S o‘zgaruvchi qiymatini 1 ga oshirdik. Bu ifodani quyidagicha yozishimiz mumkin edi.
S=S+1
Bu ifoda o‘z navbatida quyidagi ifodaga teng kuchli
S+=1;
Shu bilan birga, C++ tilida operand qiymatini birga oshirish va kamaytirishning samarali vositalari mavjud. Bular inkrement (++) va decrement (-- ) unar amallardir. (Delphida ifodaning qiymatining birga oshirish va kamaytirish uchun mos ravishda inc va dec protseduralaridan foydalaniladi.). Operandga nisbatan bu amallarning prefiks va postfiks ko‘rinishlari bo‘ladi. Prefiks ko‘rinishda amal til ko‘rsatmasi bo‘yicha ish bajarilishidan oldin operandga qo‘llaniladi. Postfiks holatda esa amal til ko‘rsatmasi bo‘yicha ish bajarilgandan keyin operandga qo‘llaniladi. Prefiks yoki postfiks amal tushunchasi faqat qiymat berish bilan bog‘liq ifodalarda o‘rinli:
x = y++; // postfiks
index = ––i; // prefiks
count++; // unar amal, “++count;” bilan ekivalent
abc––; // unar amal, “––abc;” bilan ekvivalent
Bu yerda u o‘zgaruvchining qiymatini x o‘zgaruvchisiga o‘zlashtiriladi va keyin bittaga oshiriladi, i o‘zgaruvchining qiymati bittaga kamaytirib, index o‘zgaruvchisiga o‘zlashtiriladi. Prefiksli va postfiksli amallarning ishlash prinsipida farq bor. Prefiksli amallar avval qiymatni oshirib keyin qiymat beriladi. Postfiksli amallar avval qiymat berib, keyin qiymatini oshiradi.
int a = 5;
cout << a;
cout << a++;
cout << ++a;
Inkrement operatori ham, dekrement operatori ham ikki variantda ishlaydi: prefiksli va postfiksli. Perefiksli variantda ular o‘zgaruvchidan oldin (++Age), postfiksli variantda esa o‘zgaruvchidan keyin (Age++) yoziladi. Oddiy ifodalarda bu variantlarni qo‘llanishida farq katta emas, lekin bir o‘zgaruvchiga boshqa o‘zgaruvchining qiymatini o‘zlashtirishda ularning qo‘llanilishi boshqacha xarakterga ega. Prefiksli operator qiymat o‘zlashtirilguncha, postfiksli operator esa qiymat o‘zlashtirilgandan keyin bajariladi. Buni quyidagi listingdan ko‘rishimiz mumkin: