O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

3. Aponevro-mushak qavati. 
Bu qavat kalla ust mushagidan 
tashkil topgan. U peshona va ensa mushaklarining mustahkam 
paylar yordamida birikishidan hosil bo'ladi. Bu mushaklar yuz 
nervi tarmoqlari orqali innervatsiyalanadi. Ular qisqarganda kalla 
terisi tirishadi.
4. Kalla mushagi, ya'ni uchinchi qavat ostida pardali qavat
— stratym fascialis joylashgan. 
Bu parda ancha yupqa va bo‘sh, 
shu tufayli yuqori qavatlaming oson ajralishini ta'minlaydi. Shu 
bilan birga kalla q opqog'i b o 'y lab , gem atom a va yiringli 
yallig‘lanishning oson tarqalishiga yo‘l ochadi.
5. 
Suyak ust pardasi. 
U yetarlicha qalinlikda bo‘lib, mushak- 
ning suyakka birikish joylarida suyakka mahkam yopishgan. Qolgan 
joylarda uni suyakdan oson ajratish mumkin. Chunki, suyak bilan
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

suyak ust pardasi orasida yumshoq yog‘ qavati joylashgan. Shuning 
uchun hosil bo‘Igan gematoma yoki yiring faqat bitta suyak ustida 
joylashishi mumkin.
6. Kalla qopqog‘i suyaklari. 
Ular yassi suyaklar qatoriga man- 
sub bo‘lib, uch qavatdan iborat:
a) tashqi plastinka (lamina externa) — qalin suyak to'qim a- 
sidan iborat, qalinligi 1 mm;
b) suyak g‘ovak moddasi (substantiadiploica). Unga ko‘p 
miqdorda tomirlar, ayniqsa venalar kirgan bo‘ladi, ular maxsus 
chiqish yo‘llari orqali boshning yuza venalari va miya pardalari 
vena tomirlari bilan chambarchas bog'langan. Shuning uchun 
ham suyak g‘ovak moddasi shikastlanganda ko‘p qon ketadi;
v) ichki plastinka (lamina intem a) — 0,5 mm qalinlikdagi 
yaltiroq tusdagi zich modda. Jarohatlanganda ichki plastinka tez 
yemiriladi. Shu sababli ko‘pincha tashqi plastinka butun qolib, 
ichki plastinka yemirilishga uchraydi. Bu miya qattiq pardalari 
qon tomirlarining shikastlanish xavfmi tug'diradi.
Kalla qopqog'i suyaklari yemirilgach, qayta tiklanmaydi. 
Q o'shuvchi (biriktiruvchi) to ‘qim a o ‘sib chiqib, nuqsonni 
toidiradi. Natijada o‘ziga yarasha nuqsonlar paydo boiadi va ular 
plastik operatsiyalar yordamida yo‘qoti!adi.