O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

SO‘RGiCHSIMON SOHA - REGIO MASTOIDEA
Bu soha so‘rg‘ichsimon o ‘simtadan iborat b o iib , uni teri 
orqali paypaslab, oson topish mumkin. Uning yuqori chegarasi 
yonoq yoyi chizigining orqa yo‘nalishiga to ‘g‘ri keladi.
So‘rg‘ichsimon o ‘simtani qoplagan teri ancha yupqa b o iib , 
uning orqa qismi soch bilan qoplangan. Uning ostida fassiya 
mavjud, chunki bu sohada teri osti yog‘ kletchatkasi deyarli 
yo‘q. Yupqa fassiya plastinkasi shu joydagi qon tomirlari, nervlar 
va muskullar uchun qin (g‘ilof) vazifasini bajaradi. Bu fassiya 
shu soha xususiy fassiyasi bilan birikkan bo‘lib, u orqali quloq 
orqa arteriya va venalari'(a.'v. auriculares posteriores) o ‘tadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Bu sohani bo‘yin nerv chigalidan tarqaladigan quloqning 
katta va ensaning kichik nervlari innervatsiya qiladi.
So‘rg‘ichsimon soha xususiy fassiyasi faqat yuqori qismlarida 
yaxshi rivojlangan bo'lib, so‘rg‘ichsimon o'sim ta do‘ngligida 
deyarlik yo‘q. 0 ‘simta suyak yct pardasi ancha zich tuzilgan, 
am m o uni suyakdan oson ajratib olish m umkin, lekin to ‘sh- 
o ‘m rov-so‘rg‘ichsim on muskuli birikadigan joyda suyakka 
mahkam yopishgan. So‘rg‘ichsimon o ‘simta bo‘ylab zich plastinka 
orasida mayda havoli katakchalar mavjud b o ‘lib, oldi — yuqori 
qismida ancha katta havza — antram mastoideum ni hosil qiladi. 
U o ‘rta quloq b o ‘shlig‘i bilan alohida kanal orqali bog'langan. 
Katakchalar pnevmatik (katta havoli) va sklerotik (kichik havo- 
siz) xillarga bo‘linadi. Pnevm atik katakchalar 58%, sklerotik 
katakchalar esa 10% ni tashkil etadi. Yoshi kattalashgan sayin 
katakchalar kattalashadi, am m o sklerotik o ‘zgarishlar ortib 
boradi.
Asosiy havzacha (antram mastoideum) so‘rg‘ichsimon o ‘sim- 
taning oldingi yuqori kvadratiga joylashgan b o ‘lib, uning 
tuzilishida uchta anatom ik unsurni aniqlash muhimdir. Ularni 
aniqlash uchun trepanatsion uchburchak (Shipo uchburchagi) 
dan foydalaniladi.
Shipo uchburchagining old chegarasi eshituv teshigining 
ustki suyak qismi (spina suprameaticum) dan so‘rg‘ichsimon 
o'sim ta do‘ngligiga o ‘tgan chiziq bo‘ylab joylashsa, orqa chega- 
rasi o ‘simta do ‘mbog‘i (tuberositos mastoidea), yuqori chegara- 
si esa yonoq yoyining davomi bd'lgan chakka chizig'i (linia 
temporalis) hisoblanadi.
Shipo uchburchagi oldidayuz nervi, orqasidaS - simon vena 
sinusi, yuqorisida kallaning o ‘rta chuqurchasi joylashgan. Jarroh 
operatsiya vaqtida bularga ahamiyat berishi lozim, aks holda nerv 
' tolasi shikastlanishi natijasida shol kuzatilishi yoki S-simon sinus 
\ va hatto ichki quloqning yarim aylanma kanalchalariga shikast 
^ yetkazish mumkin. S-simon sinus asosan so‘rg‘ichsimon o'sim ta 
' qirrasi ortida joylashgan bo‘ladi. Ammo ayrim hollarda eshituv 
yo‘liga yaqin joylashgan K~‘lirh: hnm t" ,,ryihi i ;r ’ y • i h V 'IMi 
^boshning o ‘ng qismida yaxshi riy|$§^|fiK& Ti&S-i* 
J *
www.ziyouz.com kutubxonasi

---