O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

1. Oidingi arteriya 
(a. meningea anterior). U ponasimon arteriya 
shoxi hisoblanadi. Oldingi kalla chuqurchasiga shu nomli teshik 
orqali kiradi, shu joyda tarmoqlanib, o ‘rta miya arteriyasi bilan 
birga katta o'roqsim on o ‘siq sohasini qon bilan ta'minlaydi.
2. Orqa arteriya 
(a. meningea posterior). Halqum ko‘tariIuv- 
chi arteriyasining shoxi hisoblanadi. U bo ‘yinturucj teshik orqali 
kalla ichiga kiradi. Shu joyda tarmoqlanib miyacha to‘plami va kichik 
o'roqsim on o ‘siq sohasini qon bilan ta ’minlaydi.
3. Eng katta arteriya 
— miya qattiq pardasi o ‘rta arteriyasi (a. 
meningea media). Kalla suyaklari singanda ko‘pincha shu qon 
tomirlari shikastlanib, epidural bo‘shliqqa qon quyilishi natijasida 
miya moddasi bosilib, bem orni og‘ir ahvolga solib qo‘yishi 
mumkin.
Miya pardasi o ‘rta arteriyasi yuqori jag‘ arteriyasi tarm og‘i 
bo‘Iib, u toshsimon teshik orqali kalla ichiga kiradi. Kalla ichida 
esa chakka va tepa suyaklarining shu nomli ariqchalari orqali yotadi. 
Kalta umumiy stvol tarzida biroz yuqori ko‘tarilgach yonoq yoyi 
ustida ikkiga bo'linadi: (oldingi va orqa shoxlar). Ular yuqori va 
orqaga davom etadi. Kalla shikastlarida shu arteriya va uning shoxlari 
zararlanishi natijasida gematoma hosil bo ‘lib, miya moddasi 
bosilishi simptomlari namoyon bo‘ladi.
Miya qattiq pardasi venalari arteriyalar bilan yonma-yon 
yotadi. Oldingi va orqa venalar yuqori sagittal venoz sinusga quyilsa, 
o ‘rta vena esa qanotsimon venoz sinusiga quyiladi.
Miya qattiq pardasi limfa yo‘llari: peshona va tepa qismidan 
quloq oldi limfa tuguniga, chakka va ensa sohasidan quloq orti 
limfa tugunlariga quyiladi.
Miya qattiq pardasi uch shoxli nervning har uchala shoxi 
tarmoqlari orqali innervatsiyalanadi.
Miya qattiq pardasi ostida alohida yoriq b o 'lib , siyrak 
(yumshoq) yog‘ qavati va biroz seroz suyuqlik bilan to'lgan bo‘ladi. 
Bu yoriqdagi gematoma bir tom ondan ikkinchi tomonga oson 
siljishi mumkin. Shuning uchun bunday hollarda miya moddasi- 
ning bosilish simptomlari ancha kech namoyon bo‘ladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---