Oxirgi variant davrlarga bo`lingan

SIYOSIY PARTIYALAR VAKOLATLARI KAFOLATLANDI

2007 yil 11 aprelda qabul qilingan «Davlat boshqaruvini yangilash va yanada demokratlashtirish hamda mamlakatni modernizatsiya qilishda siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish to‘g‘risida»gi Konstitutsiyaviy qonun asosida siyosiy partiya fraksiyalari va deputatlar guruhlariga keng imkoniyatlar yaratib berildi. Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasida ko‘pchilik o‘rinni egallagan siyosiy partiya fraksiyasi parlamentdagi ko‘pchilikni tashkil etishi; blok tuzadigan bir nechta siyosiy partiyalar fraksiyalari va O‘zbekiston ekologik harakatidan saylangan deputatlar ham parlamentdagi ko‘pchilikni tashkil etishi; yangitdan shakllantirilgan hukumatning tutgan yo‘li va dasturiga yoki uning ayrim yo‘nalishlariga qo‘shilmaydigan siyosiy partiyalar fraksiyalari, shuningdek, O‘zbekiston ekologik harakatidan saylangan deputatlar o‘zlarini muxolifat deb e’lon qilishi mumkinligi belgilandi.

2009 yilda Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga bo‘lib o‘tgan saylov natijalariga ko‘ra, Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati — O‘zbekiston liberal demokratik partiyasidan — 53, O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasidan — 32, O‘zbekiston Milliy tiklanish demokratik partiyasidan — 31, Adolat sotsial demokratik partiyasidan — 19 nafar deputat saylandi. 15 nafar deputat O‘zbekiston Ekologik harakatining vakillaridir. Saylangan 150 nafar deputatning 33 nafari, ya’ni 22 foizi xotin-qizlardan iborat bo‘ldi.

2010 yil 22 yanvarda Markaziy saylov komissiyasining qarori bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, viloyatlar va Toshkent shahridan jami 84 nafar senator ro‘yxatga olindi. Xuddi shu kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining a’zolarini tayinlash to‘g‘risida»gi Farmoni bilan 16 nafar senator tayinlandi. Ularning 15 nafari ayollar.

241. 
     O'zbckistonda mahalliy davlat hokimiyati organlarining shakllanishi. Uzb-n davlat
     mustakijshgini kulga kiritgan dastlabki kunlardayok u kanday t^Aakkiyot yulidan boradi, kanday jamiyat,
     kanday davlat kuradn, uning kiyofasi kanday buladi, degan savollar kundalang turarda. Uzb-ning uz istiklol
     va tarakkiyot yulini belgUash i lozshi edi. Anna shu yulm belgilashda Uzb-n Prezidenti I.A.Karimov ulkan
     xissa kushgan. Uz asarlari, respublika parlament iva
     

boshka yigilishlarda kilgan ma'ruzalari va nutklarida Uzb-ning uziga xos tarakkiyot nuli, demokratiya

jamiyat kurii!, xukukiy davlat xokimiyati barpo etishning nazariy- metodologiq goyavin-siyosiy, iktisodiy,

ma'naviy-madaniy asosiari ishlab chikildi. Uzb-n tarakkiyot yuli, birinchidan, xalkaro tajribaga asoslangan

xolda, ikkinchidan, uning uz imkoniyatlari, shart-sharoitlari, uchinchidan, milliy xususiyatlariga moe

ravishda ishlab chikildi. Eu yulga kuyidagi

asosiy yunalishlar asos kilib olindi: demokraliq odil, fukarolik jamiyati kurish; konun chikaruvchi, ijro

etuvachi va sud xokimiyati vakolatlarini ajratish; milliy davlatchilik tarixi tajribasiga asoslangan xukukiy

davlat barpo etish; konun va konunlarga rioya kilish ustimligini ta'miniash; isloxotlarda davlatning

tashabbuskor va etakcliilik rol uynashi; ijtimoiy yunaltirilgan bozor iktisodiyotini boskichma-boskich shakllantirish, kup ukladli iktisodiyotni vujudga keltirish, xususiy mulk daxlsizligini ta'miniash, tashlbbuskorliq ishbilarmonliq

tadbirkorlikka kumaklashish; bir mafkuraning yakkaxokimligidan voz kechish, mafkuralar va fikrlar xilma-xilligini tan olish, xurfikrliliq vijdon va din erkinligi koidalarini karor toptirish; kommunistik partiya yakkaxukmronligiga chek kuyish, kuppartiyaviylikni amalda shakllantirish; ozchilikdan iborat millatlarning manfaatlari va xukuklarini ximoya kilish; xama uchun umumiy ta'lim, tibbiy yordam olish, mexnat kilish, dam olish shart-garoitlarini yaratish; ijodiy mexnatni kadrlash, odamlaming iste'dod va kobiliyatlarini namoyon etishi uchun imkoniyatlar yaratish va boshkalar.

243. 
     Ikki palatali parlament tuzish to'g'risidagi O'zbekiston referendumi. Ikki palatali parlament
     tuzish tugrisidagi referenduma kuyiladi-Referendum utkazish tartibi konui bilan belgilanadi. Referendum
     lotincha -referendum - xabar (ma'lum) etilishi kerak bulgan narsa davlat va jamiyatning mamlakatni xal
     kilish ovoziga suroviga kuiishdir. Referendum bevosita demokratiyaning eng muxim konstitutsiyalaridan
     biridir.Referendumga iktisodiy, siyosiy, madaniy soxdlarga taalukli muxim masalalar kuyiladi.CHunonchi
     1991 yilning 29-dekabrida utkazilgan referendumga Uzbekiston xalki davlat mustakilligi e'lon kilinganligini
     kullab-kuvvatlab ovoz berdi Jamiyat va davlat ishlarini boshkarnshda fukarolar katnashib, ovoz
     berishdilar.Agar davlat uz Konstitutsiya va konunlarida referendumlar utkazilishi, ya'ni um uti xal к ovoz
     berilishni va ularda fukarolaming katnashish xukukini xamda xukukini amalga oshirishlari belgilab kuiilgan
     bulsa bunday davlatni eng ilgor dematutatik davlatlar katorida sanash mumkin.Uzbekiston Respublikasining
     referendumi tugrisidagi konunda uz ifodasini topgan. Uzbekiston Respublikasi referendumini utkazish
     tashabbusi bilan.Uzbekiston Respublikasi fukarolari, Uzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi, Uzbekiston
     Respublikasi Lrezidenti, Korakaipogiston respublikasi nomidan davlat xokimiyati oliy organi chikishi
     mumkin.Referendumga oid barcha masalalar loixalari idoralar tomonidan kabul kilingandan keyin 7 kun
     mobaynida axborot vositalarida e'lon kilinishi kerak.
     
244. 
     O'zbekistonda sud hokimiyati islohotlari. Oliy Majlisning 1995 yil fevraldagi 1-chi, 1995 y.
     dekabrdagi 4-chi va 1996 y. avgustdagi 6-chi sessiyalarida sud xokimiyati uchinchi mustakil xokimiyat
     ekanligi tasdiklandi.UzR sud tizimi 5 yil muddatga saylanadigan UzR Konstitutsiyaviy Sudi, UzR Oliy sudi,
     UzR Oliy Xujalik sudi va shu muddatda saylanadigan viloyat sudlari, Toshkent shaxar sudi, tuman, shaxar
     xujalik sudlaridan iborat. 1996 yildan boshlab sud isloxatlarining ikkinchi boskichi boshlandi. Oh"y
     majlisning 1996 Yil 26 dekabrda bulgan VII sessiyasidajnnoyat kodeksi va jinoyat ijroiya kodekslarida
     

jiddiy uzgartiriuj.lar kiritildi. Sud xokimiyati Konstitutsiya va xalk tomonidan sudga berilgan jinoyat, fukaralik va ma'muriy xamda xujalik ishlar buyicha xukuk va adolat, konun ustuvorligi tamoyiliga amal kilish topshirilgan ish uchun javobgarlik asos id aod il sudlovni amalga oshirish imkonini beruvchi vakolatlar majmuidir

245. O'zbekistonda fuqarolik jamiyati asoslarining yaratilishi. Uzb-n davlat mustakilligi ni kulga
kiritgan dastlabki kunlardayok u kanday tarakkiyot yulidan boradi, kanday jamiyat, kanday davlat kuradi,
uning kiyofasi kanday buladi., degan savollar kundalang turardi. Uzb-ning uz istiklol va tarakkiyot yuli ni belgilashi lozim edi. Anna shu yulni belgilashda Uzb-п Prezidenti I.A.Karimov ulkan xissa

kushgan. Uz asarlari, respublika parlament iva boshka yigilishlarda kilgan ma'ruzalari va nutklarida Uzb-ning uziga xos tarakkiyot yuli, demokratik jamiyat kurish, xukukiy davlat xokimiyati barpo etishning nazariy-metodologiqgoyaviy-siyosiy, iktisodiy, ma'naviy-madaniy asoslari ishlab chikildi. Uzb-n tarakkiyot yuli, birinchidan, xalkaro tajribaga

asoslangan xolda, ikkinchidan, uning uz imkoniyatlari, shart- sharoitlari, uchinchidan, milliy xususiyatlariga moe ravishda ishlab chikildi. Bu yulga kuy id ag i asosiy yunalishlar asos kilib olindi: demokratiq odil, fukarolik jamiyati kurish; konun chikaruvchi, ijro etuvachi va sud xokimiyati vakolatlarini ajratish; milliy davlatchilik tarixi tajribasiga asoslangan xukukiy davlat barpo etish; konun va konunlarga rioya kilish ustunligini ta'minlash; isloxotlarda davlatning tashabbuskor va etakchilik rol uynashi; ijtimoiy yunaltirilgan bozor iktisodiyotini boskichma-boskich shakllantirish, kup ukladli iktisodiyotni vujudga keltirish, xususiy mulk daxisizligini ta'minlash, tashabbuskorliq ishbilarraonliq tadbirkorlikka kumaklashish; Ыг mafkuraning yakkaxokimligidan voz kechish, mafkuralar va fikrlar xilma-xilligini tan olish., xurfikrliliq vijdon va din erkinligi koidalarini karor toptirish; kommunistik partiya yakkaxukmronligiga chek kuyish, kuppartiyaviylikni gmallg shakllantirish; ozchilikdan iborat millatlarning manfaatlari va xukuklarini ximoya kilish; xama uchun umumiy talim, tibbiy yordam olish, mexnat kilish, dam olish shart-garoitlarini yaratish; ijodiy mexnatni kadrlash, odamlaming iste'dod va kobiliyatlarini namoyon etishi uchun imkoniyatlar yaratish va boshkalar.

246. 
     O'zbekistonda o'zini-o'zi boshqaruv organlarining tashkil etilishi. Milliy davlatchilik tarixi
     tajribasidan kelib chikib va "Uzb-n Resp-si maxalliy xokimiyat idaraiarini kayta tashkil etish tugrisida"gi
     Konuniga muvofik 1992 yil yanvaridan boshlab viloyat, tuman, shaxarlarda xokimlik tashkil etildi.
     Xokimiyat koshida ijroiya apparat tuzildi. Xokim va uning ijroiya apparata joylardagi barcha korxona va
     muassasalarga raxbarlik kilish, maxalliy axamiyatga molik xamma masalalami fukarolaming manfaatlariga
     moch ravishda xal kilish bilan shugullanmokda. Fukarolaming uzini-uzi boshkarish organlari tugrisidagi
     konunga binoan shaxarcha, kishlok va ovullarda, shuningdeq ular takibidagi maxatlalarja xamda
     shaxarlardagi maxallalarda fukarolaraing yiginlari utkaziladigan buldi. Fukarolaming yiginlari uzini-uzi
     boshkarish organi bulib, ular ikki yarim yil muddatga raisni (maxalla oksokolini)va uning maslaxatchilarini
     saylaydilar. Maxalla oksokoli va uning maslaxatchilari uz maxallasi doirasidagi iishlami xal etish, muxtoj
     oidalarga davlat mablaglari xisobidan erdam berish ishlarida faoliyat kursatmokdalar
     
247. 
     O'zbekistonda ko'ppartiyaviylikning qaror topishi. Uzbekiston Respublikasida 1992 yil 2 iyul
     kuni «Siyosiy partiyalar tugrisida» Oliy Majlis tomonidan konun kabul kilindi. Ushbu konunga binoan turtta
     siyosiy partiya va Ita jamoatchilikxarakati faoliyat kursatmokda . Uzbekiston Xalk demokratik partiyasi
     1991 yil 1 noyabrda Toshkentda bulib utganta'sis kurultonda tashkil toptan va 1991 yil I noyabrda All i ya
     Vazirligi tomonidan ruyxatga olingan . Oliy majlis tomonidan kabul kilingan «Jamoat tashkilotlari
     tugrisida» ( 1991,15 fevral), «Vijdon erkinligi vadiniy tashkilotlar tugrisida» ( 1991, 28 aprel) «Kasaba
     uyushmalari , ular faoliyatining xukuk va kafolatlari tugrisida» ( 1992, 2 iyul) lardagi Konunlar siyosiy
     partiyalarjamoat'tashkilotlari vujudga kelishi va faoliyat yuritishi uchun xukukiy asos bulib kelmokda..
     Uzbekistonda siyosiy partiyalar va ulaming fukarolik jamiyati barpo eti lishi lagi roli. Bugungn kunda
     respublikada axolining turli toifalarini birlanggirgan 4 siyosiy partiya va «Xalk birligi» (1995) jamoatchilik
     xarakati kursata boshlayapti. l.Jumladan Uzbekiston xalk demokratik partiyasi (XDP) Uzbekistonni
     mustakilligi yillaridashakllandi. Bu partiya 1991 yil 1 noyabrda Toshkentda bulib utgan tasis kurultoyida
     tuzilgan. Ush bu kurultonda uning dasturi nizomi kabul kilindi. XDP Uzbekiston Respublikasi Adliya
     

Vazirligi 1991 yil 19 noyabrda ruxiyatga olingan XDP uzdasturida mamlakatda jamiyat kurish uning siyosiy va iktisodiy mustakilligi ni mustaxkamlash. Uzbekiston xalklari urtasida tinchlik osoyishtaliq fukarolar totuvligini ta'minlash xar bir mexnatkashning moddiy va ma'naviy turmushini yaxshilash. Fukarolarning teng konstitutsiyaviy xak xukuklarini ximoya kilishni uz oldiga maksad kilib kuygan. Uzbekiston XDP sining «Uzbekiston ovozi» va «Mulokot» jumal i mavjud. 2,Vatan tgrakkiyoti partiyasi (VTP) 1992 yil may oyida tuzilgan bulib uning sarflarida 35 mingdan ortik a'zosi bor. partiyaning asosiy maksali mustakil Uzbekiston Respublikasida yashayottan barcha millat va elatlarning umumiy manfaatlariga moe keladigan siyosiy, iktisodiy va ijtimoiy demokratiya prinylplariga asoslangan. YAngi ijtimoiy munosabatlar karor topgan adolatli fukarolik jamiyatini kurishdir. 1995 yil 24 fevralda bulib utgan Uzbekiston Respublikasi Oliy Majiisining I chi sessiyasida partiyaning 14 kishidav iborat oliy majlis deputatlari fraksiyasi ruyxatga olindi. 1999 yil 5-19 dekabrkunlari Uzbekiston Respublikasi Oliy kajlisiga saylangan deputatlardan 20 nafari «vatan tarakkiyoti» partiyasiga mansubdir. Z.Uzbekiston «Adolat» sotsial demokratik partiyasi (SDP). U 1995 yil 18 fevral Toshkentda bulib utgan 1 Tasis kurultoyida tuzilgan bulib dasturi va nizomi kabul kiligan. U shu yil ruyxatga olingan Partiyaning asosiy maksadi Mustakil Uzbekiston Respublikasidapi barcha millat va elatlarning umumiy manfaatiga moe jeladigan siyosiy iktisodiy va ijtimoiy jixatdan etuk demokratiya tamoillariga asoslangan, adolatlik jamiyati kuriutda faol ishtirok etadi. Uzbekistonda shakllangan yosh partnyalarden bin Uzbekiston milliy tiklanish demokratik parshyasidnr (MTDP. U 1995 yil 3 iyulda Toshkentda bulib utgan tasis kurultoyida tuzilgan Ush bu partiya tuzilgan ush bu kdaigtoyda partiya dasturi va nizomi kabul kilindi.

248. Mustaqillik davrida O'zbekistonda ommaviy axborot vositalari, Demokratik jamiyatda ommaviy axborot vositalari nixoyatda muxim axamiyat kasb etadi. Zero ommaviy axborot vositalari, jurnalistlar davlat xokshshyatlari idoralari bilan xalk ommasi urtasida aloka boglovchi asosiy bugin sifatida maydonga chikadi. Uzb-n Prezidenti IKarimov uzining «Uzb-n XXI asr busagasida: xavfeizlikka taxdid, barkarorlik shartlari va tarakkiyotkafolatlari» asarida mamlakatdagi ijtimoiy siyosiy barkarolikjamsatchilik fikrining xolatiga etarli darajada boglik bulab, uni shakllantarishda ommaviy axborot vositalariga muxiya urin beriladi, deb ta'kidladi. Ommaviy axborot vositalarining xukukiy makomi Uzb-n Resp-ning Konstitutsiyasigagng 67-moddasida bayon etilgan: «Ommaviy axborot vositalari erkindir va konunga muvofik ishlaydn.Ular axborotningtugriligi uchun belgilangantartibdajavob-gardirlar. Xozirgi paytda shunchalik katta e'tnbor berilmokdaki, ommaviy axborot vositalariga, xattoki uni turtinchi xokimiyat darajasiga kutarish vazifasi dolzarb bulnb kelmokda.

249. 
     Q'zbekiston Respublikasining bozor munosabatlarini shakllantirish yo'li «O'zbek
     modcli».Uzbek modeli». Uzbekiston davlat mustakilligini kul ga kiritgach itlarzarsiz, kat'iyat bilan bozor
     munosobatlariga utish turmush darajasi yukorida bulgan malumotlar katoriga chikib, olishni ta'minlaydi.
     Kudratli iktisodiy negizini vujudga keltirietgan davlatchilikning mustaxkam poydevorini vujudga keltirish
     zarur edi. Bozor munosobatlari bozor iktisodieti deb aytilishda pul-tovar munosobatlariga asoslash
     iktisodiyotini tushunamiz. Dune tajribasiga kura uning yuzaga kelish yullari ikki xil 1 chisi, tartibsiz stixiyali
     rivojlovchi bozor iktisodieti, 2chisi tartibga solinuvchi boshkariladigan bozor iktisodieti. Jamiyat bunday
     bozorga davlat orkali xamda narx, soliq % renta subsidiya kabi iktisodiy vositalar bilan ta'sir kursatadi.
     Tovar ishlab chikaruvchilaming iktisodiy erkinligi ya'ni bozor uchun tovar ishlab chikaruvchi korxona yoki
     kishilaming musulson iktisodiy faoliyat kursatigshi kishilaming mul k egasn bulishi, ya'ni uni ijaraga olib
     uz bilganicha ishlatishi, tovar ishlab chikaruvchi uzi yarattan maxsulotning egasi ya'ni uni uzi bilganicha
     sotish eki sotmay turishi bozirga chikariladigan tovarni oldi-sotti kilish, sotuvchi bilan xaridorning erkin
     munosobatiga asoslannshi bozor iktisodietining monopolizmni iikor etish, tovar ishlab chikaruvchilaming
     bozordagi erkin rakobati, bozorda ishlab chikaruvchi emas balki istemolchi uz shartini kuyishi tovar ishlab
     chikaruvchi iste'iolchining extiyojini kondirdagina daromad topishi, ishlab chikarilgan tovarga bozorda tan
     olinadigan darajada mexnat sarflanishi bozorga nimaga talab oshib borsa, shu narsafoydani bilishi kabilar
     bozor iktisodietining muxim xusus iyatlaridir
     
250. 
     O'zbekistonda davlat mulkini xususiylashtirish mexanizminingyaratilishi. Isloxotlaraing
     birinchi boskichida mulkni davlat tasarrufidan chikarish va xususiylashtirish, kup ukladli iktisodieti i
     

shakllantirish borasida katta tadbirlar amalga oshirildi. Mulkni davlat tasamifidan chikarish va xususiylashtirish tugrisidagy Konunga muvofik davlat mol-mulkini yangi mulkdorlarga sotish masalalari buyicha 20dan ortik maxsvs dasturlar yaratildi va amalga oshirildi. Xususiylashtirish jaraeni umumiy uy-joy fond i ni, savdo, maxalliy sanoat, xizmat kursatish korxonalarini, kishlok xujalik maxsulotlarini tayerlash tizimnni davlat tasamifidan chnkarishdan boshlandi. Bu "kichik xususiylashtirish" deb nom oldi. Keyinrok engil va maxalliy sanoat, transport va kurilish tarmoklariga karashli kupgina urta va yirik korxonalar ijara, jamoa korxonalar i ga, aksiyadorlik jamiyatlariga aylantirildi. 1994 yil 21 yanvarda kabul kilingan iktisodiy isloxotlami yanada chukurlashtirish chora-tadbirlari tugrisida va 1994 yil 16 martdagi mulkni davlat tasamifidan chikarish va xususiylashtirish jaraeninn yanada rivoj lantirishning ustuvor yunalishlari tutrisidagi farmonlar xususiylashtirish jaraeniga yangi turtkn buldi. Korxonalar ochik turdagi jamiyatlarga aylantirila boshlandi, bujaraengaaxoli vachetellik investorlar kengrok jalb kilindi. Davlat mulkini sotish buyicha xam kimoshdi savdolari va tanlovlar tashkil etildi. 1995-1998 yillarda xususiy va kichik korxonalar soni ikki baravar kupaydi, 1997 yila ulaming soni 100 mingdan oshib ketdi.

251. O'zbekistonda bozor infratuzilmasining shakllanishi. Bozor infratuzilmasi - moliya, bank-
kredittizimini, sugurta, auditorliq yuridik firmalarini, birjatizimini yaratish buyicha zarur tadbirlar amalga
oshirildi. Bu soxadagi dastlabki kadam - maxsuslot etkazib byorishga majbiriy davlat buyurtmasining
tugatilishi buldi. Davlat buyurtmasi tugatilgach, tovar resurelarini markazlashgan tartibda taksimlashga
mutasaddi taminot tashkilotlari xam tugatildi. Ularning urniga tovarlar bozorini sliakllantiruvchi birjalar
tizimi tashkil etildi. 1991 yilda resp-da birinchi bulib "Toshkent" tovar-fond birjasi tuzildi. 1992 yilda
ZOdan ortik shunday birjalar ish olib bordi. Resp-ka tovar xom-ashe birdjasi 1994 yilda umumiy summasi
1,3 milliard sumdan ortikrok bulgan mingdlan zied oldi-sotdi bitimini rasmiylashtiridi. Tovar resuredarini
taksimlashning birja tizimi bilan boglik xolda.:uplab tadbirkorlik butinlari -brokerlik va dillerlik kdrsralari,
savdo uylari, vositachi firmalar paydo buldi. 1994 yildan boshlab resp-kada kredit resurelari bozori faol
itshlay boshladi. Foiz sgavkasi uzgartirildi, ekdi u moliyaviy resurelami korxonalar krtasida kayta
taksimlashga faol ta'sir eta boshladi. Banklararo valyuta birjasi tashkil etilib, bu birja tomonidan

utkazilaetgan valyuta kim oshdi savdosida tashki iktisodiy faoliyat bilan shugullanuvchi tashkilotlar bemalol katnashadigan buldi. Iktisodiy isloxotlaming eng muxim yutugi mamlakatda iktisodiy va ijtimoiy-siyosiy barkarorlikni. fukarolar urtasida tinchlik va millatlararo totuvlikning ta'minlanganligi buldi.

252. O'zbekistonning zamonaviy avtomobil ishlab chiqaruvchi mamlakatlar qatoriga qo'shilislii.
Uzbekiston Prezidenta I.Karimov boshchiligidagi davlat delegatsiyasining 1992 yil iyun oyida Janubiy
Koreyaga kilgan rasmiy tashrifi shu soxaga kamol topish kuydi: Avgustda esa ikki davlat avtomobil ishlab
chikaruvchi kushma korxona tashkil kilish tugrisida kelishib olishdi. 1993 yilning mart oyida avtomobil
ishlab chikarish zavod DEU avto» nomi bilan ruyixatga olindi. Va Andijon viloyatining Asaka shaxridagi
pritsiplar ishlab chikarish korxonasi negizida uni kurish boshlandi. 1996 yilning mart oyida DAMAS,
iyunda TIKO, iyulda NEKSIYA, MATIS ishlab chikarila boshladi. SHu kunlarla korxona 4000 dan zied
ishchi ishlaetgyan bulsa , yakin kelajakda taxminan 55-65 ming kishi ishdaydigan yirik avtomobil sozlik
majmutga aylinishi mumkin. Uzbekistonnng yana bir avtomobil zavodi 1999 yil 16 mart kuni Samarkandda
ochildi. Uzavtosanoat uyushmasi 1995 yilda Turkiyaning «Kochxoldin» kompaniyasi bilan tuzilgan
shartnomaga kura «Samkochavto» kushma korxonasi iiliga minglab turli ruemdagi kulay va ixcham
avtobuslar, yuk tashish mashinalari ishlab chikarish kuzga tutilgan edi. Xozirda fakatgina AKSH va
Uzbekistonda paxtachilik mashina va uskunalari tulik ishlab chikarish. Uzbekiston 90 ynllaming kelib ega
zamonaviy avtomobil industriyasiga ega buldi

253. O'zbekiston iqtisodiyotida qishloq xo'jaligining o'rni va imkoniyatlari. Kishlokda tub isloxatdar utkazishning bir necha xos olimlari bor UzbekistonRespublikasi axolisining 60 foizi kishloklarda istikomat kiladi .Tugilish kishloklarda kup bulgani tufayli ish bilan ta'minlash muammolarini xam kishloklarda eng dolzarb masalalardan xisoblanadi. Kishlok xujaligida ishlab chikarish samaradorligini oshirish maksadida 1991-1996 yillarda kishlok xujaligi majamuyga raxbarlikni yangiiap;, agrar isloxolarni xukukiy asosini yaratish chor-yatrni kirildi. Vazirlar Maxkamasi 1994-1995 yillarda kishlokda isloxatlar utkazishga doyr 10 dan ortik kabul kildi. Uzbekistonda asosiy boyliklar paxta buldi. 1,5 mil.tonna tola ishlab chikarila boshladi. Bu maxsulot juda kuplab xoridiy mamlakatlarga ekspert kilindi

254. 
     O'zbekistonda milliy valyuta - so'mning muomilaga kiritilishi. Prezibent Islom Karimov 1993
     yil 7 mayda Uzbekistan Respublikasi Oliliy Kengashi Sessiyada nutk suzlangan «Mustakil davlat ayri
     dustlardan xur bulimi uchun uning puli bulimishkerak. Bu iktisodiy mustakillikdir. 1994 yil 1 iyulda
     Uzbekiston pul birligi sum muomalaga kiritildi .Davlat Bank varakalariga xam kiritildi. Natjada 1995-1996
     yillarda pul kadr sizlanish survatlari ancha kiskardi. Jami pul masalasini ng ushish 1996 yilning birinchi
     yarnsh yillngi natieasigi kura 1995 yilning aynan shu davrida va 1994 yil darajasidan 2 barobar xam
     buldi.Nakd pul massasining urtacha oylik ushshi sur'ati 1996 yilning birinchi yarim 1995 yil darajasidan 1.3
     marta oz buldi. Muammoga naktpul chikarish -emissiya umumi 1995 yildagi 20.7 fayzumiga 15 foizli
     xashkil kildi.Kreditlar xam iktisodetni rvojlan7tirishga yulantirdi. 1994 yilning 15 apreldan boshlab
     Uzbekiston valyutasida savdo ishlari utkazilib kelinmokda. 1994 yil realizatsiya kilingan chet di
     valyutasining umumiy summasi 16 mln 558 ming AKSH dollarini tashkil etdi. 1995 yil davomida 90 marta
     savdo utkazildi
     
255.