Bozor iqtisodiyotiga o'tish davrida O'zbekistonning kuchli ijtimoiy siyosati. Uzbekistonda
isloxotlaming birinchi bosikichida axolini ijtimoiy ximoyadzsh chora-tadbirlari tizimida uch ynalish yakkol
namoea buldi. Birinchisi, narxiaming erkinlashtirilishi va pulning kadlreizlanishi darajasi ortib borish i
munosabati bilan daromadlaming eng kam va uracha darajasi munazad oshirilib bormokda. Eng kam ish
xakini oshirish yuli bilan axolining urtacha ish xaki, pu! daromadlari xam uz-uzidankutarshabordi.
Ikkinchisi, respublikaning ichki iste'mol bozoriyak ximoya kilish xamda ozik ovkat maxsulotlari asosiy
turlari iste'molini muayyan darajada saklab turish buyicha kurilgan chora tadbirlar axolini ijtimoiy
ximoyalab turdi. 3992-1994 yy.da non va un maxsulotlari, gusht va gusht maxsulotkri, sut, kand-shakar,
usimlik moyi, sovun, bolalarga kerakli mollar, kommunal va transport xizmalari uchun davlat dotatsiyu zri
ning saklanib turilganligi axoliga ijtimoiy jixatdan kazta erdam buldi. Uchinchidan, axolining kam
ta'minlangan tabas&larini ijtimoiy kullab kuvvatlash chora tadbirlari kurildi. Bular jumlasiga nafakaxurlar,
nogironlar, kup bolali va kkam daromadli oilatar, isheizlar, ukuvchi eshlar kirar edi.
O'zbekistonda diniy qadhyatlar va islom ma"naviyatining tiklanishi. Sir emas shuro tizimi
sharoitida «din afyundin> komunistik shior xukm surib keldi. SHu darajaga borildiki dindorlikning
ma'navny xukumi cheklandy. Bunday bir tomonlama siyoeat ijtimoiy xayotimizning bircha soxalarida uz
ta'siriki kursatdi. Uzbekiston mustakkiiika erishgandan sung tarixiy uzgarishlar bunday karashlar asosiz
ekanligini kursatadi. SHu yiliar mobaynida butun musulmon olami Uzbekistonda vijdon erkinligi diniy
ibodat uchun keng imkoniyat ochilganini tan oldilar. Butun jaxon axli dikkatini tortgan boy va rang-barang
madaniy-ma'navny merosimi2 ikki kudratli tulkin dunyoviy ilmlari va diniy falsafaviy tafakkuming uzaro
uygunlashib yagona kadriyat peshvozini ma'navny kiyofasp siyosatdagn adolat mezoni, suz-fikr erkinligi
kabi murakkab ijtimoiy masatapar xususida xam benixoya xaetiy tajriba va saboklar beradi. Biz musulmon
dunesy ninguzviy kismimiz tariximiz ning eng fojiali eng ogir davrlarida xam mustabid tuzum changadida
bulgan paytimizda xam bizning dinimizdan ayirishga unla xienat etishga majbur kilganlarida xam xalkimiz
xech kachon uz islomiy e'tikodidan kaytmagan. Boshiga kilich kelganida xam ota-bobolarining mukaddas
dini bulishi musulmonchilikka xamisha sodik kolgan
O'zbekistonning milliy istiqlol g'oyasi, uning aholi ongiga singdirish zarurati. Jamiyatimizda
siyosiy mustakillikka erishib, iktisodiy, madaniy-ma'rifiy itshlar amalga oshirilayottan bir vaktda milliy istiklol goyasi va mafkurasi zarurdir. Busiz, ya'ni fikrlash, e'tikod uzgarmasdan bozor munosabatlariga utish davrida ijtimoiy-siyosiy va iktisodiy barkarorlikka erishish murakkab vazifadir. I.A.K.arimov milliy mustakillik goyasining zarurlign tugrisida gapirar ekan, «uzining keiajagini kurmokchn bulgan xar kanday davlat yoxud jamiyat, albatta, uz milliy goyasiga suyanigshi va tayanishi kerak», deb ta'kidlaydi va milliy istiklol mafkurasining vazifasini kursatib, uning «...asl ma'nosi eskicha akidalardan xoli bulgan, mustakil va yangicha yaikrlovchi kishilami tarbiyalashdan iborat», deydi. Mustakillik goyasi va mafkurasining xalkimizga tugri yul kursatuvchi, uni birlashtiruvchi, buyuk maksadlar uchun b\tun kuchlarimizni uygunlashtiruvchi axamiyatini nazarda tutishni uktirdi. YAgona maksad, yagona goya bulmasa jamiyat inkirozga uchraydi, xalok buladi. Milliy istiklol goyasi Uzb-n Resp~~si kup millatli omilini saklab koiishi va unirivojlantirnshdek buyuk maksadni uzining adolatli, insonparvar xukukiy jamiyacht kurish yulidagi ustuvor yunalish, deb xisoblaydi. Uzb-ning bozor munosabatlariga asoslangan demokratik jamiyat kurish yulida iktisodiy, ijtimoiy-siyosiy, madaniy-ma'rifiy ishlarimizdagn barkarorlik mafkuraviy taxdidlarning
olidini olishni muxim vazifa kilib kuyadi. SHu maksadda xachlkimizning an'anatariga, udumlariga, tiliga, diniga, ruxiyatiga asoslanib, kelajakka ishonch, mexr-okibat, insof, sabr-tOkat, adolat, ma'rifat tuygularini kishilar ongiga singdirish lozimdir. Milliy mustakillik goyasining eng muxim vazifapardan bin mustakilligimiz tayanchi va kelajagi bulgan yosh avlodni milliy guRUR. Vatanga sadokat ruxida tarbiyalashdan iborat. Mustakillik goyalariga e'tiborsizlik ogir okibatlarga olib kelishi mumkin.
O'zbekiston Respublikasida «Ta"lim to'g'risida»gi qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy
dasturi» ning qabul qilinishi. Uzb-da «Ta'lim tutrisida»gi Konun va «Kadrlar tayerlash Milliy
dasturi»ning kabul kilinishi va amatga oshirila borgayushgi. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va ta'lim
tugrisidagi konun 1997 yil 29 avgustda kabul kilindi. Kadrlardan samara olish uchun ulami tayerlashga
mablag sarflash lozim. Agar biz xakikatdan xam kashshoklik va koloklik kishanlaridan kutulmokchi bulsak ,
yoshlarni tayyorlash bilan juda jiddiy ravishda shugullanishimiz zamonaviy kasbni 'nallaydi. Ularga yordam
berishimiz kerak. Bu soxada xasisl;*:; yaramaydi. Xozirgi tarbiya masalasiga e'tibor kiimasak kelajak boy
beriladi. Tarbiyadan xech narsani ayamaylik . Mustakkiligimizni birinchi yillarida Mustakki! Uzbekistonni
ta'lim tugrisidagi birinchi konuni kabul kilindi. M az kur konun avvalo Uzbekistan ta'limida il rap i
erishilgan muvafakiyatlarini saklab kol i sh ga xizmat kildi. Bu konun usha davr uchun judo zarur edi. Axir
jamiyat konunsiz yashasa vujudga keladigan bushlikni bir tasavvur kiling. Ayniksa ta'lim soxasnda bunday
xol juda salbiy okibatlarga olib kelishi sinalgan.
O'zbekiston Respubtikasida fanning rivojlanishi, intellektual salohiyatning o'sishi. Mustakil
resp-kada xalk ta'limi, jumladan, oiiy va urta maxsus ta'limnn yangi boskichga kutarish, yukori malakali
mutaxassislar tayoerlash va yurtimiznipg komil farzandini etishtirish, ukituvchi professorlar mexnati
samaradorligini oshirish, iktidorli talabalarga kumaklashish kabi muxim masalatarga katta e'tibor
berilmokda. UzRsi Oliy Majlisi IX sessiyasi (1997 yii 27-29 avgust) tomonidan kabul kilingan "Kadrlar
tayerlash milliy dasturi" va "Ta'lim tugrisida"gi Konun'mamlakatimizda ta'lim tizimining barcha buginlarini
chukur islox etishning asosny yunalishlarini belgilab berdi. Unda ta'lim tizimining yaxlitligi va davomiyligi
ta'kidlanib, esh avlodga bogcha eshidan tortib to etuk mutaxassis kadr bulib voyaga etgunga kadar davr
mobaynida puxta bilim va tarbiya berish vazifalari anik-ravshan kursatib berildi. Oliy ukuv yurtlari
tatabalarining bakalavriat va magistratura yunalishi buyicha mukammal ta'tim olishi belgilab ku'yildi. Xalk
ta'limi tizimida eshlaming kasb-xunar egallashiga yunaltirilgan kuplab akademik litseylar, kasb-xunar
kollejlari tashkil etilib, faoliyat kursatmokda. SHuningdeq esh avlodning talay kismi puxta bilim va tarbiya
maskanlari - gimnaziyalargda bilim olmokda. Toshkent shaxri va vnloyatlar markazlarida 1991-1998
yillarda 16ta yangi oliy ukuv yurtlari ochildi, kupgina institutlarga universitet makomi berildi. Oliy ukuv
yurtlari test orkash tatabalar kabul kilishga, mutaxassislar tayerlashning kup boskichli tizimiga utdi. Oliy va
urta maxsus ukuv yurtlari xozirda 170 ixtisoslik buyicha malakati m\taxassislar tayerlab chikarmokda
Do'stlaringiz bilan baham: |