Orta Aziyada qollanılg’an kalendarlar. Joba

Xorezm kalendarinda ay atlarınin’ tolıq atı
1. Ruchnofunovsrochi 7.Avmriy
2.Ardushfvsirx ankom 8. Yonoxn foxsrson rochibk
3.Xrvdod fvihiriy 9.Arvfvfimxkobhrfin
4.Jiriy forozok 10. Vsmrfvnofkonj ankom
5.Xmdod 11. Ashmn fvird ankom
6.Axshrivriy 12. Isbandarmajiy fvxshvm
Xorezm kalendarındag’ı aylarının’ qısqa atları
1. Novsorjiy.
2. Ardvst.
3. Xrvdod.
4. Jiriy.
5. Xmidod.
6. Axshrivriy.
7. Avmriy.
8. Yenoxi.
9. Arv.
10. Rimjd.
11. Arshmn.
12. Isfandorajiy.
Ku’ndelik jumıs ju’rgiziwde ha’m basqarıw hu’jjetlerde aylardın’ joqarıda keltirilgen qısqa formasınan paydalanılg’an. IV-VII a’sir a’yyemgi Xorezm jazıwı hu’jjetlerinde ha’m XV-XIV a’sir arab-Xorezm jazıwı dereklerinde ay atları joqarıdag’ı sırtqı ko’rinislerde qollanıladı. On ekinshi Ayg’a ko’shiriletug’un 5 ku’nnin’ arnawlı atı bolmag’an. Jıl ayları ku’nlerine artıqsha ku’ndi qosıw, yag’nıy jıldı kabisalı etiw kalendar tariyxında za’ru’rli ma’sele bolg’an. Beruniy Xorezmde kabisalı jılg’a o’tiw ma’selesine da toqtalıp o’tip, olar artıqsha bes ku’ndi son’g’ı Ayg’a qosqanlıqları tuwrısında mag’lıwmat beredi. Xorezmlikler menen so'g'diylar jıl basın belgilew ushın artıqsha ku’ndi qosıwda birdey a’mel etkenler. Xorezm kalendarında da aydin’ ha’r bir ku’nleri (30 ku’ni) bo’lek at menen ju’rgizilgen. Beruniy Xorezm kalendarındag’ı ay ku’nlerinin’ atının’ da berip o’tedi.¹ Xorezmlikler zodiaklardı arablardan jaqsılaw bilgen. Xorezmliklerdin’ zodiaklarg’a bergen atları olardı su’wretlewge kishi ha’meldar astronomlardın’ qoyg’an atlarına muwapıqlıg’ı ha’m arab tiline uyqas kelmewi, olardı kishi ha’meldarlar bergen su’wretten basqa su’wret menen su’wretlegen. Hatte arablar jawzanı egiz ul bala su’wreti ornıda zodiaklar qatarına qoyg’anlar. Xolbuki, Jawza Jabbornin’ su’wreti bolıp tabıladı Xorezmliklar bolsa egiz burjni a-z-v-p-ch-k-r-i-k atı menen ataydi. Bunın’ anıqlaması eki but iyesi bolıp, ma’nisinn’ talabi bolıp tabıladı. Bunnan ko’rinip turıptı, aldia, arablar shabıwılına shekem da Xorezmde pa’n ha’m ma’deniyat joqarı bolg’an. Xorezmnin’ arablar shabıwılı da’wiri ta’g’diri haqqında Beruniy to’mendegilerdi keltiredi. “... Qutayba Xorezm jazıwın jaqsı biletug’ın, olardın’ ra’wiyatlarınan xabarlı bolıp, Xorezmliklerde bolg’an pa’nlerge u’yretgen kisilerdi o’ltirdi ha’m olardı ha’r qıylı azap-aqıretlerge du’s etdi, ha’mde bul ra’wiyatlar sonshalıq ja’sirın bolıp kettiki, Ha’tte Xorezmliklarga Islam payda bolg’anınan keyin ne bolg’anlıg’ın anıq bilip bo'lmay qaldı”. Bul ashınarlı hal a’lbette.