O’quv darslik

7-jadval. 
Enteral kiritiladigan sefalosporinlarning farmakokinetikasi 
A
v
lo
d
Preparat 
Biologik 
o‘zlashti-
rish 
darajasi 
(%) 
Qon 
zardobi 
oqsillari 
bilan 
bog‘lanish 
(%) 
t
½
soat 
Kun 
davomida 
qabul 
qilish 
davriyligi 
I 
Sefadroksil 
90 
20 
1,1 – 1,5 
1g 
dan 
kuniga 
1marta yoki 0,5g 
dan har 12 soatda

---

- 837 -
Sefaleksin 
90 
5 - 15 
0,9 – 1,3 1g dan har 6 soatda 
II 
Sefaklor 
Sefuroksim-
aksetil 
50 
52 
20 – 25 
≈ 50 
0,7 – 0,8 
1,2 – 1,7 
0,25-0,5g dan har 
8-12 soatda 
III 
Sefiksim 
Sefpodoksim-
proksetil 
50 
52 
65 
40 
2,6 – 3,4 
2,2 – 2,5 
0,2g dan har 12 
soatda yoki 0,4g 
dan 
kuniga 
1 
marotaba. 
0,2-0,4g dan har 12 
soatda 
Shu sababli mushak ichiga kiritilganda og‘riq, infiltratlar, tomirga 
kiritilganda flebitlar rivojlanishi mumkin. Superinfeksiya bo‘lishi mumkinligini 
ham inobatga olish zarur. Enteral qo‘llanuvchi preparatlar dispepsik o‘zgarishlar 
chaqirishlari mumkin. Ba'zi preparatlarni (sefoperazon va boshqalar) 
qo‘llanganda ba'zan gipoprotrobinemiya kuzatiladi. 
Ba'zi sefalosporinlarning kimyoviy tuzilishi 

---

- 838 -
 
 
 
TUZILISHIDA β-LAKTAM HALQASIGA EGA BO‘LGAN BOSHQA 
ANTIBIOTIKLAR 
 
KARBAPENEMLAR 
Bu guruhga yuqori faollikka ega bo‘lgan ta'sir spektri keng yarim sintetik 
antibiotik – imepenem mansub. U 
Streptomyces cattleya 
ishlab chiqaruvchi 

---

- 839 -
tienamitsin hosilasidir. Ko‘pgina aerob va anaerob bakteriyalarga qarshi 
samarador. Hujayra devorining sintezini susaytirganligi sababidan bakteriotsid 
ta'sir ko‘rsatadi. β-laktamaza ta'siriga chidamli, ammo buyrakning proksimal 
naychalarining degidropeptidaza-1 fermenti ta'sirida parchalanadi. Shu sababli 
peshobda preparatni konsentratsiyasi past bo‘ladi. Bunday holatni bartaraf etish 
maqsadida degidro- peptitaza-1 fermentining ingibitori sintezlangan - S i l a s t a 
t i n nomi bilan atalgan. Hozirgi vaqtda imipenem silastatin bilan birgalikda 
qo‘llanmoqda. Ana shunday preparatlardan biri – tienam (primaksin) 
hisoblanadi. Uni tomirga har 6 soatda kiritiladi. Me'da-ichak traktidan imipenem 
so‘rilmaydi. Noxush ta'sir sifatida ko‘ngil aynash, qayt qilish, trishish, allergik 
reaksiyalar 
kuzatilishi 
mumkin. 
Karbapenemlar 
guruhiga 
meropenem 
(meronem) antibiotigi ham mansub. Imipenemdan digidropeptidaza-1 ta'siriga 
yuqori darajada turg‘unligi bilan farq qiladi, shu sababli ushbu ferment ingibitori 
bilan birgalikda qo‘llash zaruriyati yo‘q. Ko‘pgina β-laktamazalar ta'siriga
chidamli. Ta'sir mexanizmi, antimikrob ta'sir spektri va xarakteri bo‘yicha 
imipenemga o‘xshash. t
½
≈1,5c. Taxminan 2% qon zardobi oqsillari bilan 
bog‘lanadi. To‘qima to‘siqlaridan yaxshi o‘tadi. Jigarda metabolizmga uchraydi. 
Asosan (≈98%) buyrak orqali ajraladi. Turlicha joylashgan og‘ir infeksiyalarda: 
pnevmoniya, peritonit, meningit, sepsislarda qo‘llaniladi. 

---

- 840 -