Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

Qachon faylli va ArcSDE geomaʼlumotlar bazalarida indekslarni 
yangilash kerak bo‘ladi?
ArcGIS dasturining fazoviy indekslarni faylli va 
korporativ geomaʼlumotlar bazalarida saqlashini inobatga oladigan bo‘lsak, 
kamdan kam holatlarda indekslarning qayta hisobini qo‘lda olishingizga to‘g‘ri 
keladi. Buni faqat quyidagi holatlarda bajarish tavsiya etiladi: 
–agar siz o‘lchami bo‘yicha mavjud fazoviy obyektlardan katta farq 
qiladigan ko‘p miqdordagi obyektlarni qo‘shsangizindekslarning qo‘lda qayta 

---

103 
hisobini oling. Bu faqat obyektlarni muharrirlash sessiyalarida qo‘shishga tegishli. 
Masalan, siz muharrirlash sessiyasini boshlashingiz va katta miqdordagi chiziqli 
obyektlarni qo‘lda yoki Obyektlarni yuklash (Object Loader) yordamida 
qo‘shishingiz mumkin. Qo‘shgan obyektlaringizning ko‘pchiligi mavjud obyektlar 
sinfidagi obyektlardan anchayin uzun yoki ancha qisqa bo‘ladi. Indeksning optimal 
ishlashini ta’minlash uchun yangi obyektlarni qo‘shayotganingizda siz uni 
yangilashingiz kerak bo‘ladi. 
Shaxsiy 
geomaʼlumotlar 
bazasida 
fazoviy 
indekslar. 
Shaxsiy 
geomaʼlumotlar bazasida fazoviy obyektlar sinfini Yangi fazoviy obyektlar sinfi 
(New Feature Class) ustasidan, geoishlov berish uskunasidan yoki istalgan boshqa 
usuldan foydalangan holda yaratishda ArcGIS fazoviy indeksni hisoblab chiqadi va 
uni o‘zgartirib bo‘lmaydi. Fazoviy indeks fazoviy obyektlar sinfi koordinatalar 
tizimini qamrab olishga asoslangan bo‘lib,har doim optimal holatda bo‘ladi.
 
Fazoviy indeksni o‘zgartirish. 
Siz ST_Geometry saqlash turidan Oracle da 
yoki Geometry saqlash turidan SQL Server da foydalanadigan ko‘pfoydalanuvchili 
geomaʼlumotlar bazalarida fazoviy obyektlar sinflari indeksini qaytadan qurishni 
bajarishingiz 
mumkin. 
Qolgan 
barcha 
saqlash 
turlari 
uchun 
ko‘p 
foydalanuvchilimaʼlumotlar va geomaʼlumotlar bazalarida, shuningdek, faylli 
geomaʼlumotlar bazalarida fazoviy obyektlar sinflari uchun fazoviy indekslarni 
o‘zgartirmagan holdao‘chirish va qaytadan yaratish mumkin. Shaxsiy 
geomaʼlumotlar bazalarida fazoviy obyektlar sinflari fazoviy indekslarini 
o‘zgartirish yoki qaytadan yaratish mumkin emas. 
Ko‘p foydalanuvchili geomaʼlumotlar bazalarida fazoviy obyektlar sinflari 
uchun qanday geometriyani saqlash turi foydalanilayotganligini