Олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ хжалиги вазирлиги

7- расм. Фриш терихўри: 1 -қўнғизи; 2- личинкаси.
Ҳаёт кечириши. Табиий шароитда хар хил бўғин қўнғизлари пилла орасида, тупроқда, қоғозлар орасида ва шунга ўхшаш жойларда қишлайди.
Март ойининг ўрталарида ҳарорат +16° бўлганда биринчи қўнғизлар қишки уйқудан уйғонади (қўнғизларнинг қишки уйқудан уйғониши кўпинча чўзилади), улар тез вақтда қўшилади ва урғочиси тухум қўя бошлайди. Урғочи қўнғиз (83, максимум 110 дона) тухумни 10—12 тадан тўда-тўда қилиб ерга, ҳар хил товарларга, кўпинча нам жойларга қўяди, чунки нам жойларда тухум тезроқ ривожланади. Тухум қўйилгандан 3—16 кун ўтгач тухумдан личинкалар чиқади. Личинкалар дастлабки кунларда кукунсимон нам озиқа билан озиқланади. Личинкалар ривожланиши озиқланишга, ҳароратга, намликка боғлиқ ва 23—48 кун давомида тамомланади. Масалан, личинка ҳарорат +28° да пилла ғумбаги билан озиқланганда 23—24 кун давомида ривожланади, ҳарорат +20° бўлганда 42—45 кун давомида ривожланади; буғдой дони билан овқатланганда личинкаларнинг фақат 15% гина ғумбакка айланиб, қолганлари ўлиб кетади.
Личинкалар кўпинча ерда, 3 см чуқурликда ғумбакка айланади, бунда личинка ғумбакка айланишдан олдин 4—15 кун тинч (ғумбакдан олдинги) даврни ўтайди, бир ярим-икки ҳафтадан сўнгғумбакдан қўнғиз чиқади. Қўнғизларқисқа муддат овқатлангандан сўнг, яoни бир-бир ярим хафта ўтгач қўшилади ва янги генерация (бўғин) беради. Ҳар қайси бўғин қўнғизининг чиқиш календар муддати қуйидагича: қишлаб қолган қўнғизлар 15 мартдан бошлаб қишки уйқудан уйғонади, биринчи бўғин қўнғизи 20 июндан бошлаб, иккинчи бўғин қўнғизи 27 августдан бошлаб, учинчи бўғин қўнғизи 2 ноябрдан бошлаб чиқади. Кўпинча бу бўғинлар бирин-кетин бўлиб келиши натижасида табиатда қўнғизларни бутун йил бўйи давомида учратиш мумкин.
Қўнғизлар жинсий жиҳатдан актив бўлган даврда кечаси яқин масофадаги чироққа учиб бориши мумкин, баoзан қўнғизлар хар хил ҳидлар томон кам учиб боради; кундуз куни улар одатда салқин жойларда яшириниб ётади.
Озиқ бўлмаган тақдирда личинкалар икки ҳафтагача оч ётиши мумкин.