Олабўжи романдан катта хикоя

қўйли... 
– У мақолни биламан, – деди Ултон. – Сиз менга айтинг-чи, 
полвон, бу-у, чорвага... тишингиз ўтадими? Ундаги махинацияларга? 
Мен оз-моз биламан, – дея ўзи ёшлигидан билиб кетган нарсаларнинг 
сирасини айта бошлади: – Масалан, ҳар бир чўпондаям шахсий қўй 
бўлади. Ўттиз-қирқ бош... 
– Юз-юз эллик бош. 
– Ҳа! 
Ултон биларди: баъзи йилларда, масалан, қиш қаттиқ, кўклам сер-
ёғин келганда хўжаликнинг талай қўй қўзиси ё ўпкаси шамоллаб, ёки 
бола ташлаб, ёхуд қўзи-улоқни вақтида йиғиб ололмаслик (совлиқ 
жонивор вақт билан ҳисоблашмай туғиб ташлайверади, қўзичоқларнинг 
кушандаси эса беҳисоб; ҳатто қарғалар ҳам...) оқибатида нобуд бўларди. 
Султон бобо уларнинг терисини сақлаб қўйса-да (қулоғида сирғаси 
билан), барибир... 
...планни тўлдириш учун ўлганларнинг ўрнига ўзининг шахсий 
қўй-қўзиларидан қўйиб қўярди. Тўғри бу ишнинг натижасида зарар 
кўрмасди; масалан, ҳар ўн бош қўйни қишдан омон чиқарган чўпонга 
бир қўзи мукофот. 
Хуллас калом, Ултон отасининг “камомад”и борлигини тасаввур 
этолмас эди. 
Дарвоқе, чол ҳам айтилган “камомад”нинг ўзига асло зиёни 
йўқлигини айтди. 
Бироқ унинг... нимадан иборатлигини Ултон билиб қўйса зиёни 
йўқ. 
– Айтинг, оға, – деди Тиркаш. – Чорвага... тишим жуда ўтади-да! 
– Айтинг-чи, шу машҳур чўпонларда қандайдир “камомад” 
бўладими? 
– Камбағалида бўлади! – Тиркаш ҳиринглаб қўйиб, тушунтира 
кетди. – Мисол учун, камбағал кишини чўпон қилиб, қўлига бир сурув 

---

412 
қўй бериб кўринг, келаси йил қанча бўлади? 
– Қанча бўлади? 
– Юз элликта бўлади.