Олабўжи романдан катта хикоя

юлдузли осмоннинг ўзи. 
Баҳор беҳад танг қолиб: 
– Наҳотки-я? – деди. – Менинг саводсиз холам ўзи билмасдан 
осмони фалакни бундай матоҳларга тушириб юрган бўлса! 
– У кишини қадрланг. 
– Вот эта да! – Баҳор Ултонга қизғин назар билан боқди, – Сиз 

---

145 
олимсиз... Айтмоқчи, асл касбингиз археолог, а? 
– Ҳа, – деди Ултон. – Буниям билар экансиз. 
– Биламиз-да. 
– Да-а, сиз кўп нарсани биласиз. 
Баҳор, аниқ, бу мақтовни хушламади. 
– Да, ну!... Қизиққан кишинг ҳақида уч-тўрт фактни билиш ҳам 
“билиш” бўлдими! Набига раҳмат... – деди Ултонга тикилиб. Ва тағин 
бошини орқага ташлаб, хандон отди. 
Ултоннинг кўзи тағин унинг момиқ бўйнига тушди-ю, кўнглидан 
бир ўй ўтди: “Шунинг борлиги ўзи – давлат эмасми? Шу туришиям...” 
Кейин бу гўзалдан ортиқча бир нарсани талаб этиш... қолаверса, 
унинг ишидан фойдаланиш, уни уринтириш ва бирон нарсани эплай 
олмаса – уни койиш-уни айблаш – булар барчаси табиат инъом этиб 
қўйган неъматни пайҳон қилиш – булбулдан тўтининг тақлидчилигини 
талаб этишдек ҳол бўлиб туюлди. 
Кейин эса: “Аслида шундоқ бўлиши керак-ку? – дея, хаёлини 
жиловламади: – Ҳа-ҳа, қадимда шундай бўлган-ку: аёл зотини нечоғлик 
ардоқлашган? 
Бобур айтган-а: 
 
 
“Мен шохдурмен,
 
 
лекин сенга қулдурмен...” 
Ҳусайн Бойқаронинг рафиқаси вафот этганда, Навоий нима деб 
хат ёзганлар? 
 
 
“Сарвигулнинг соясинда
 
 
сўлди гул, нетмак керак?” 
Шоҳнинг жавоби: