Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Иккинчи усул
– 
остеотомия ва кондулэктомиядан сўнг эркин қолган 
пастки жағ олдинга, пастга ва ён томонга гиперкоррекция ҳолатида каппа 
аппаратлар ёрдамида (Р.К. Якубов 1999) сим билан юқори жағга– бир ой муддатга 
маҳкамланади. 
Юқорида келтирилган операциядан сунг узоқ муддат ортодонтик даволаш 
ўтказилиб, пастки жағ шохининг (ауто ёки алло трансплантация ёки сунъий 
имплантат билан ) тиклаш операцияси ўтказилиши тақозо этилади. 
Учинчи босқичда
–
юқорида таъриф этилган остеотомия ва кондулэктомия 
операцияларидан сўнг, пастки жағ аввалги (ёки олд позиция) жойига ва ён 
томонга гиперкоррекция ҳолатига келтирилиб, жағ шохида ҳосил бўлган нуқсон 
суяк трансплантати ёки эндопротез билан тикланади. Бугунги кунда аутосуяк 
сифатида қовурға суяги тоғай қисми билан ёки метатарзал суяк ҳар жиҳатдан 
талабларга тўлиқ жавоб беради. Бизнинг клиник кузатув ва тажрибамизга 
346 

---

асосланиб бу тўқималарни кўчириб ўтказиш амалиётини, ўсмирлик давридан сўнг 
амалга оширишни тавсия этамиз. 
Суяк ўрнига, нуқсон ўрнини тўлдириш учун биоинерт материаллар (титан, 
биоситал, акрилат, асосидаги композитлар ва бошқалар) дан тайёрланган 
эндопротезлар ўрнатилиши мумкин. Болалар клиникаларида кўпроқ акрил ва 
углеродли композитлардан фойдаланиш афзал. Қандай материал ишлатилишидан 
катъи назар, пастки жағ юқори жағга 2-4 ҳафтага конструктив ҳолатда 
маҳкамланади. Кўп йиллик тажрибамиз шуни кўрсатдики, операция икки 
босқичда ўтказилиши мақсадга мувофиқдир. Яъни ёшидан ва хасталик шакли 
(деформациловчи остеоартроз, анкилоз) дан катъи назар, биринчи босқичда 
остеотомия кондулэктомия билан бирга ўтказилади. Бола балоғат ёшига етгунча
мунтазам равишда ортодонтик даволаш ўтказиб борилади ва балоғат ёшига 
етгандан кейин, жағда (аутосуяк билан) тиклов операцияси ўтказилади.
Мазкур операциянинг мақсади қуйидагиларни назарда тутиши лозим: 
1. Пастки жағ тўғри (керакли), ҳаракатларини чегараламайдиган ҳолатни 
барқарор тўтиб туриш. 
2. Чайнов ва мимик мушакларида янги ҳолатга нисбатан миостатик 
мувозанат рефлексини шакллантириш. 
3. (Операциядан сўнг) жағнинг янги ҳолати билан боғлиқ бўлган тиш 
қаторидаги дезокклюзияцияни тўғрилаш. 
4. 
Пастки жағ альвеоляр ёйи шаклининг бузилишини бартараф этиш. 
5. Жағлардаги иккиламчи деформацияларнинг олдини олиш. 
Ортодонтик даволаш жағда ўтказилган тиклов операцияларидан сўнг ҳам 
давом эттирилади. 
347 

---