O ’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta mahsus ta’lim Vazirligi Sog’liqni saqlash vazirligi Andijon davlat tibbiyot instituti

«U yurak-qon tomir kasalliklari profilaktikasida yaxshi. Tarkibida borning yuqori konsentratsiyasi tufayli osteoporozga qarshi kurashda yordam beradi», – deb ta’kidladi diyetolog.
Xurmo tarkibida temir, kletchatka va kaliy ko‘p. Ular yetakchi antioksidantlar bo‘lib, erkin radikallarni zararsizlantirishi mumkin. Ularni oxirgi oylarda homilador ayollar yeyish tavsiya etiladi, chunki xurmo bachadon bo‘yni kengayishiga yordam beradi.
Bargak A va C vitaminlari, kaliy, kletchatkaga boy. Ushbu quritilgan mevani iste’mol qilish orqali A vitamini kunlik ehtiyojining 47 foizini ta’minlash mumkin. Bu, ayniqsa, teri va ko‘zlar uchun foydalidir.
«Ushbu to‘rtta quruq mevada kuchli antioksidantlar hisoblanmish polifenollar bisyor», – dedi ekspert.
Mikityuk iste’mol qilingan quruq mevalar miqdorini nazorat qilishni maslahat berdi, chunki ular nihoyatda kaloriyali.
2.3 Mevalardagi vitaminlar va minerallar ro'yxati
Yangi uzilgan mevalar oqsil, tola, organik kislotalar, mineral tuzlar, fermentlar, o'simlik pigmentlari, efir moylari manbai hisoblanadi. Organik kislotalar va mikroelementlar immunitet va salomatlikni mustahkamlaydi. Kimyoviy sintez qilingan vitaminlardan farqli o'laroq, ular butunlay so'riladi va organizmga zararli ta'sir ko'rsatmaydi.
Ulardan eng mashhurlari vitaminlardir:

• 
  C - askorbin kislotasi;
  
• 
  D - gidrosiyanik va nikotinik kislotalarning suvda eruvchan birikmalari;
  
• 
  B12 - kobalt va gidrosiyan kislotasining suvda eruvchan birikmalari.
  

Askorbin kislota kuchli antioksidant va biokimyoviy reaktsiyalar uchun katalizatordir. Bu tananing a'zolari va to'qimalarini oziqlantirishni ta'minlaydi, immunitet tizimini mustahkamlaydi va metabolik jarayonlarni tiklaydi. U ko'p miqdorda limon, apelsin va boshqa tsitrus mevalarida mavjud. Mushaklar va miya to'qimalari tomonidan kislorodning so'rilishini ta'minlaydi. Askorbin kislota yetishmasligi singa kasalligini keltirib chiqaradi, bunda suyak va biriktiruvchi to‘qimalar nobud bo‘ladi, tishlar tushadi, vitamin yetishmaydi.
D vitamini kaltsiy va fosfor almashinuvida ishtirok etadi, fermentlarni faollashtiradi. A vitamini bilan birgalikda suyak skeleti, xaftaga va tishlarning shakllanishida ishtirok etadi. Uning etishmasligi raxitga olib keladi, unda ta'siri ostida o'z vazni yosh bolalarda oyoq suyaklari egilib qoladi. Ultraviyole nurlar ta'sirida teri hujayralari tomonidan sintezlanadi. U tanada suyaklarda va kaltsiy bilan birikmalar shaklida mavjud: kaltsiy D3 va kaltsiy D6.
B12 vitamini kislorodning eritrotsitlar tomonidan o'tkazilishi va gematopoez jarayonida temirning kamayishida ishtirok etadi. Uning organizmdagi kam miqdori organlar va to'qimalarni kislorod bilan ta'minlashni buzadi, natijada temir tanqisligi anemiyasi paydo bo'ladi, bunda immunitet zaiflashadi va mushaklar, nervlar va miya hujayralari doimo o'tkir kislorod tanqisligini boshdan kechiradi.
evimli mevalaringiz tarkibida qancha vitamin va mineral borligini bilish uchun quyidagi jadvalga murojaat qilishingiz kerak.
Ananas:

• 
  vitaminlar: A - 9 mkg gacha, C - 40-100 mg, B1 - 0,09 mg gacha, B2 - 0,04 mg gacha;
  
• 
  minerallar: K - 0,4 g gacha, Ca - 0,049 g gacha, P