Новда ҳақида умумий тушунча Барг морфологияси Поя новданинг ўқ қисми

Икки уруғ паллали ўсимликлар баргларининг тузилиши. Барг устки ва остки томондан юпқа тиниқ кутикула билан қопланган эпидерма тўқимаси билан ўралган. Кутикула барг мезофиллини қуёш қиздириб юборишидан сақлайди. Барг эпидермасида ўсимликларнинг турларига яшаш шароитига қараб, ҳар хил сондаги оғизчалар учрайди. Эпидерма тўқимасининг баъзи ҳужайралари оддий ва мураккаб тузилишдаги тукларни ҳосил қилади. Оғизчалар баргларда газлар алмашиниш ва транспирация жараёнларини бошқариб туради.
Баргларнинг устки ва остки эпидермалари оралиғида барг эти мезофилли жойлашган. У бир ёки икки типдаги ассимиляцион тўқималардан яъни устунсимон ёки палисад ва унинг тагида жойлашган, кенг ҳужайра оралиқларига эга бўлган ғовак булутсимон тўқимадан ташкил топган. Устунсимон тўқиманинг ҳужайралари узунасига чўзилган бўлиб, ҳужайра оралиқсиз ёки унча катта бўлмаган оралиқлар ҳосил қилиб жойлашган ва кўп миқдорда хлорапластлар тўплашга мосланган. Устунсимон тўқиманинг ҳужайралари ўсимликларнинг яшаш шароитларига қараб бир неча қатор бўлиши мумкин.
Ғовак тўқиманинг ҳужайралари юмолоқ, овал ва бошқа шаклларда бўлиб, йирик ҳужайра оралиқларига эга. Бу ҳужайраларда хлорапластлар кам миқдорда тўпланиб фотосинтез сустроқ боради. Ғовак паренхима ҳужайралари фотосинтездан ташқари газлар алмашинишида ва транспирацияда қатнашади. Устунсимон ва ғовак ҳужайралардан ташкил топган барг мезофиллига дорсовентрал тип деб, мезофилли бир хил тўқималардан (устунсимон) тўзилган бўлса, изопалисад деб аталади. Агар барг мезофилининг юқориги ва пастки қисмларида устунсимон тўқималар, улар оралиғида ғовак тўқима жойлашган бўлса, изолатералпалисад типдаги мезофилл деб аталади.
Икки паллали ўсимликларда ўтказувчи найлар бойламлари (барг томирлари) ёпиқ типда бўлиб, бир қанча вақт камбий тўқимаси сақланиб туради. Бойламда ксилема найлари баргнинг устки томонига, флоэма найлари эса остки томонига қараб жойлашади. Баъзи ўсимликларда ўтказувчи найлар бойламлари махсус паренхима тўқимаси билан ўралган бўлади. Механик тўқима склеренхима бойламаларини бир ёки икки томондан ёки туташ халқа шаклида ўраб баргни мустаҳкамлигини сақлайди. Баъзи ўсимликларда пастки эпидерманинг тагида асосий бойлам томонга қараб колленхима тўқимаси жойлашган бўлади (лавлагида).