|
12-ámeliy shınıǵıw. Standartlardı islep shıǵıw basqislerinıń tártibi
Jumıstıń maqseti
1. Standartlardı islep shıǵıw basqisleri.
2. Standartlardı tastıyıqlaw hám mámleket diziminen ótkeriw.
3. Óndırıste standartlardı usınıs etetuǵın abzallıqları.
1. Standartlardı islep shıǵıw basqisleri.
ÓzRST 1. 1 - 92 “Ózbekstan Respublikasınıń standartlastırıw mámleket sisteması. Ózbekstan Respublikasınıń standartın islep shıǵıw, kelisip alıw, tastıyıqlaw hám dizimnen ótkeriw tártibi” standartına qaray Ózbekstan Respublikası standartı (bunnan keyin standart dep júritiledi) standartlastırıw boyınsha texnikalıq komitetler (bunnan keyin TQ), standartlastırıw boyınsha tayansh shólkemler, ministrlikler, keńseler, awqamlar, konsernlar, mámleket, shirket, jalawshı, akcioner, qospa kárxanalar, mekemeler hám shólkemler tárepinen islep shıǵıladı.Standarttı hár túrli shólkemler qánigeleriniń jumısshı gruppaları tárepinen islep shıǵıwǵa jol qoyıladi.
Standarttıń bir neshe shólkem tárepinen islep shıǵılıwında jetekshi islep shıǵıwshı shólkemler (atqariwshiler diziminde birinshi orında turadı) sheriklikte jumıs penen orınlawshı hár bir shólkem menen jumıs penen kólemin hám múddetlerin anıqlaydı.
Standart respublika aymaǵında kimge qaraslı ekenligi hám múlk formasına qaramastan, ónimlerdi shıǵaratuǵın hám paydalanatuģın hámme kárxanada shólkemler ushın májbúriy bolıp tabıladı. Standartqa kirgizetuǵın ózgeris standart ushın belgilengen tártipte májbúriy kelisip alınıwı, tastıyıqlanıwı hám dizimnen ótkeriliwi kerek.
Standartlardıń dúzilisi, mazmunı, bayan etiliwi hám rásmiylestiriliwi GOST 1.5 - 85 ke muwapıq atqarıladı.
Standartlardı islep shıǵıw tártibi.
Standarttı islep shıǵıwda shólkemlestirilgen - usıllıqbirlikke erisiw maqsetinde hám de standarttı islep shıǵıw basqisleri orınlanıwın qadaģalaw ushın 4 basqıshengizıladi.Standartlardı islep shıǵıw basqislerin bir - biri menen qosıp alıp barıwǵa jol qoyıladi. Standart rejesi TQ jumıs rejesine, tastıyıqlanǵan standartlastırıw kestesine, jańa ónim túrlerin jaratıw rejesine, mápdar shólkemler usınısı hám islep shıǵıwshı kárxanalardıń baslamasına qaray islep shıǵıladı.
Standart rejesin islep shıǵıw menen bir waqıtta standart rejesine túsindırıw xatı da dúziledi hám kerek dep tabılsa standarttı engiziw boyınsha tiykarǵı shólkemlestirilgen - texnikalıq ılajlar rejesiniń rejesi islep shıǵıladı (keyinirek tiykarǵı ılajlar rejesiniń rejesi dep júritiledi). Standart rejesi túsindırıw xatı hám tiykarǵı ılajlar jobası rejesi menen birgelikte kóbeytırıladi hám dizim boyınsha hámme mápdar shólkemlerge pikir - oy-pikirler alıw ushın jiberiledi. Standart rejesi kárxana hám shólkemler tárepinen kórip shıǵılǵanınan keyin óz pikir - oy-pikirlerin dúzip, standarttı islep shıǵıwshı shólkemge qabıl etken kúnnen baslap 15 kún ishinde, keshiktirmesten jiberedi.
Pikir - oy-pikirler ústinde islew, standart rejesin islep shıǵıw (sońǵı redakciyası), kelisiw hám onı tastıyıqlawǵa usınıw. Kárxana hám shólkemler tárepinen jiberilgen standart rejesi boyınsha pikir - oy-pikirler qayta isletilip, olar tiykarında pikir-oy-pikirler kompleksi dúzıladi. Jetekshi islep shıǵıwshı shólkem dúzilgen pikir-oy-pikirler kompleksine qaray standart rejesiniń sońǵı redakciyasın islep shıǵadı hám de túsindırıw xatın hám tiykarǵı ılajlar rejesiniń rejesin anıqlaydı. Islep shıǵıwshı shólkem menen basqa mápdar shólkemler arasında standart rejesi yamasa tiykarǵı ılajlar jobası rejesi boyınsha kelispewshilikler bolsa, jetekshi islep shıǵıwshı shólkem kelispewshiliklerdi talqılaw ushın keńes ótkeredi. Keńeske kórip shıǵılǵan standart rejesi boyınsha hám qarar qabıllaw kepilligi berilgen tiykarǵı mápdar shólkemlerdiń hám buyırtpashılar (tiykarǵı tutıniwshiler) dıń wákilleri usınıs etiledi. Bul keńesde kórip shıǵılıp atırǵan máselelerdiń hár tárepleme dodalanıwı hám bul máseleler maydanınan tiyisli qararlar qabılatiliwin támiyinlew kerek boladı.
Jetekshi islep shıǵıwshı shólkem keńes qatnasiwshilerına tartıslı máseleler boyınsha pikir-oy-pikirler kompleksinen kóshirmeler jiberedi. Keńes mirátnamaların onıń urıs qatnasiwshilerına keńes baslanıwına keminde 10 kún qalǵanda alatuǵın etip jiberiladi. Keńes qararıonıń qatnasiwshilerı qol qoyģan protokol menen rásmiylestirıladi. Protokolda yamasa oǵan qosımshalanǵan bólek dizimge keńes qatnasıwshısiniń hár biriniń familiyasın, atı, ákesiniń atı hám lawazımı (shólkemniń atın qosıp) kórsetiledi. Keńeste qabıl etilgen sheshimge qaray, standart, rejesiniń sońǵı redakciyası dúziledi hám de túsindırıw xatı hám tiykarǵı ılajlar rejesiniń rejesi anıqlanadı. Bunnan tısqarı, eger standart rejesinde Mámleket qadaǵalawı, kásiplik awqamı, Mámleket tábiyattı qorģaw komiteti, Den sawlıqtı saqlaw ministrligi iskerligi sheńberinetiyisli talaplar qoyılǵan bolsa, joybar bul keńseler menen de kelisip alınıwı kerek.
Shet elge shıǵarılatuǵın ónimlerdiń standartları bolsa GOST 122 - 85 boyınsha kelisip alınadı. Standart rejesi maydanınan shólkemler ortasında dawam etip atırǵan kelispewshilikler boyınsha Ózstandart Agentligi, Ózbekstan Respublikası Tábiyattı qorǵaw mámleket komiteti, Mámleket arxitektura hám qurılıs komiteti, den sawlıqtı saqlaw ministrligi ózlerine júkletilgen iskerlik túrleri haqqında sońǵı qarardı qabıl etedi.
Standartqa ózgertiw kiritilgende, eger ol ilgeri, kelisip alınǵan shólkemlerdiń máplerine kesent etpese, ózgertiw tek buyırtpashı (tiykarǵı paydalanıwshı) menen kelisıladi. Standarttı biykar qılıw yamasa ámeldegi waqtın sozıw boyınsha tek buyırtpashı (tiykarǵı paydalanıwshı) menen kelisıladi. Standart rejesi tastıyıqlawǵa islep shıǵıwshı shólkem tárepinen tómendegishe jıynaqta beriledi (2 - súwret).
Do'stlaringiz bilan baham: |
