Нефт-газни қайта ишлаш жиҳозлари, ускуналари ва лойиҳалаш асослари

Адсорберларнинг конструкицялари. Адсорбция жараёнини олиб бориш учун ишлатиладиган аппаратлар уч группага бўлинади:

1. 
   Ўзгармас адсорбент қатлами.
   
2. 
   Ўзгарувчан адсорбент қатлами.
   
3. 
   Мавҳум қайнаш қатлами.
   

Химия саноатида ўзгармас адсорбент қатламида ёки параллел уланган ҳолда кенг миқёсда қўлланилади. Хар бир аппаратнинг иш цикли қуйидаги босқичлардан иборат:

1. 
   адсорбентнинг ютиладиган модда билан тўйиниши;
   
2. 
   ютилган моддани адсорбентдан ажратиш;
   
3. 
   адсорбентни қуритиш;
   
4. 
   адсорбентни совитиш;
   

1.- расм. Даврий ишлайдиган вертикал адсорберлар
1 - корпус; 2 - газ аралашмаси бериладиган штуцер (адсорбентда қуритишда, совитишда ҳаво бериладиган штуцер); 3 - тозаланган газ чиқариладиган штуцер (адсорбция жараёни давомида адсорбентни қуритишда ва совитишда ҳаво чиқадиган штуцер); 4 - буғ бериладиган штуцер (регенерация вақтида); 5 - регенерация давомида буғ чиқадиган штуцер; 6 - конденсат чиқадиган штуцер; 7 - адсорбент бураладиган люк; 8 - ишлатиладиган адсорбент олинадиган люк; 9 - адсорбент қатлами; 10 - газ тақсимлагич; 11 - сеткали тўр.

Даврий ишлайдиган адсорберлар вертикал ёки горизонтал цилиндрдан иборат бўлиб, уларнинг пастки ва устки қисмига тешиклар, металл тўрлари ёки ғовак керамик плиталар билан қопланган тақсимловчи таянч панжаралар ўрнатилади. Металл тешикли тўрларнинг оралиқлари адсорбент билан тўлдирилади.

Ажратилаётган, қуритилаётган, тозаланаётган газ (суюқлик) ёки буғ аралшамалари панжара устига жойлаштирилган адсорбент қатламига ўтади. Аппаратга берилаётган ва тозаланаётган аралашмаларинин кириши ва чиқиши, ҳамда десорбция қилувчи қуритувчи ва совитувчи агентлар кириш ва чиқиши учун штуцерлар ўрнатилади.
Даврий ишлайдиган адсорбентларда адсорбентнинг ютиш сиғимидан тўла фойдаланилмайди ва адсорбция босқичида адсорбция ҳам биргаликда олиб борилгани учун аппаратдан фойдаланиш даражаси кам бўлади. Бу камчиликлардан узлуксиз ишлайдиган аппаратлар холидир.