Nazariy mexanika

Taqsimlangan kuchlar. Mashina yoki inshoot qismining ma'lum yuzasi yoki uzunligi bo'yicha qo'yilgan kuch uzluksiz ta’sir ko'rsatib tursa, bunday kuch taqsimlangan kuchlar deyiladi.

U



22-rasm.


21-rasm.



A

K





24-rasm.

zunlik birligi yoki yuza birligiga ta’sir qiluvchi kuchlarning in- tensivligi q bilan belgilanadi va mos ravishda N/m yoki N/m² bilan o’lchanadi.

Taqsimlangan kuchlarga ko‘prik balkasining ustiga yotqiziigan beton yoki asfaltning ta'siri misol bo’la oladi. Beton yoki asfalt bal- ka bo’vicha tekis yotqiziigan bo’lib, balkaga 22-rasmda ko’rsatilga- nidek ta’sir qiladi. Masalani yechishda taqsimlangan kuchlar bir nuqtaga qo'yilgan kuch bilan almashtiriladi. 22-rasmda tasvirlangan taqsimlangan kuchlarning teng ta’sir etuvchisi AB uchastkaning o'rtasiga qo’yilgan bo’lib, kuch kattaligi Q= q- AB bo’ladi.

Taqsimlangan kuchlarga yana bir misol sifatida to’g’on devoriga suvning ta’sirini keltirish tnumkin (23- rasm). Bu kuchning taqsimla- nishi suv yuzasidan to’g’on tagigacha uchburchak qonuni bilan o’z- garib boradi. Bu holda taqsimlangan kuchlarning teng ta’sir etuvchisi uchburchak medianalarining kcsishgan nuqtasidan o’tadi va miqdo- ri ql/2 bo’ladi.

Agarda taqsimlangan kuch aylananing BD yoyi bo'yicha ta’sir etsa (24-rasm), uning teng ta’sir etuvchisi Q= q- fiZ)bo'ladi. Bun- da BD uzunlik BD voy vatari uzunligini bildiradi. Q ning ta’sir chi- zig’i BD vatar o’rtasidan o’tadi.

Inshoot qismlariga qo’yilgan kuchlar tekis taqsimlanmay, ixtiyo- riy ravishda taqsimlangan bo’lishi mumkin. Tuproq, qum kabi sochi-

Q