Nazariy mexanika

(2.1)






5-rasm.

= \jF,² + Fy + 2/j F₂ = _yj(F_l + F₂ )² = F, + F₂;

a=180° da

R v'/f - / j² 2 /•; F_: = V'( /• - A )² - Q A: (2.2)

a=90° da /? = J/^² + /y boiadi.

1. 
   va (2.2) dan ko'ritiib turibdiki, bir to'g'ri chiziq bo'ylab yo'nalgan kuchlar algebraik qo’shiladi.
   

Teng ta’sir etuvchi kuch R ning l\ va F₂ kuchlar bilan tash- kil qilgan a, va a, burchaklari sinuslar tcoremasiga ko'ra aniqlanadi:

_
(2.3)

F __ R

sin «2 sin rij sin( ;:-«)•

Mazkur aksiomadan quyidagi teorema kelib chiqadi.

T
/)







h

eorema. Bir tekislikda votuvchi va o'zaro parallel bo'lmagan uchta kuch muvozanatlashsa, ularning fa 'sir chiziqlari bir nuqta- cla kesishadi va ulardan tuz.ilgcm kuch uchburchagi yopiq bo'ladi, ya'ni oxirgi F, kuchning uchi F_{ kuch boshi bilan ustma-ust tushadi (6-rasm a, b).

5. 
   Ta’sir va aks ta’sirning tenglik aksiomasi. Absolut qattiq jism- larning bir-biriga ta’siri teng va bir to'g'ri chiziq bo'vlab qaraina- qarshi tomonga yo'nalgan, ya'ni ta'sir hamma vaqt aks ta’sirga teng va unga qarama-qarshi yo'nalgan bo'ladi. Bu aksioma I.Nyuton to- monidan ta’riflangan bo'lib, u klassik mexanikaning asosiy qonunla- ridan biri hisoblanadi.
   
6. 
   Qattiq boimagan jismlar muvozanatining saqlanish qonuni.
   

Qattiq bo'lmagan jism kuchlar ta’sirida muvo/anatda bo'lsa, jism qattiq holatga aylanganda hant lining muvozanati o'zgarmaydi. Bu aksiomadan ko'ramizki, absolut qattiq jisntga qo'yilgan kuchlarning muvozanat sharti deformatsiyalanadigan jismga qo'yilgan kuchlar uchun ham o'rinli bo'ladi. Deformatsiyalanadigan jisntlarga oid bir qancha masalalar. masalan, ip, zanjir, qayish, sterjen kabi jismlarda- gi zo'riqishlarni aniqlashga oid masalalar yechishda oltinchi aksio­madan foydalanamiz.

3.