Navoiy viloyati pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti kimyo va ekologiya kafedrasi

   
O’rganiladigan  asosiy  tushuncha  va  qoidalar:  Kimyoviy  bog’lanish,  
bog’lanish energiyasi, kovalent bog’lanish, qutbli va qutbsiz kovalent bog’lanish, 
molekulalararo ta’sir kuchlari,  ion va metall  bog’lanish, vodorod bog’lanish. 
 
  Bu mavzular bir necha darslar mobaynida kichik mavzularga bo’lib o’rganiladi. 
“Kimyoviy elementlarda elektrmanfiylik” mavzusida: 
 
a). Kimyoviy elementlarda elektrmanfiylik hodisasining kuchliligi, elektron 
berish,  nometallik  xossasining kuchliligi elektron qabul qilish bilan bog’liqligini 
misollar yordamida o’quvchilarga singdirish;  
 
b).  O’quvchilarning  metall  va  metalmas  elementlar  va  ularning  xossalari 
haqidagi bilimlari tushunchalarini rivojlantirish.  
 
O’qituvchi yangi materialni bayon etish haqida tuzilgan rejaga ko’ra darsda 
quyidagilar to’g’risida batafsil ma`lumot beradi:       
 
Kimyoviy  bog’lanish  xarakteri,  element  tabiatiga,  ularning  tuzilishi  va 
xossalariga  bog’liq.  Kimyoviy  bog’lanish  xususiyatlarining  atomlarini 
elektrmanfiylik  deb ataluvchi xossasi belgilaydi. 
 
Metallik  xossalari  o’ziga  elektronlarni  tez  biriktirib  oluvchi  elementlar 
atomida metallmaslik xossalari erkin namoyon bo’ladi.  Xususan, 
 
a).  Elementlar  davriy  sistemasida  davrning  boshida  joylashgan  elementlar 
atomi valent elektronlarini oson chiqaradi, Demak, ularda metallik xossasi yaqqol 
namoyon bo’ladi; 
 
b).  Davrning  o’rtasida  joylashgan  elementlar  atomlari  valent  elektronlarini 
qiyinchilik bilan beradi, demak, ularning oksid va gidroksidlari amfoter xossasiga 
ega.  
 
v). Davrning oxirida joylashgan elementlar atomlari elektronlarni tez qabul 
qilib oladi, demak, bu elementlarda metallmaslik xossasi kuchli namoyon bo’ladi.