85
Апрель 2022 10-қисм
Тошкент
‘‘ЎЗБЕКИСТОНДА МИЛЛИЙ ТАДҚИҚОТЛАР: ДАВРИЙ АНЖУМАНЛАР:’’
ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИ САМАРАДОРЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШДА ПЕДАГОГИК
КРЕАТИВЛИК ВА УНИНГ ЗАРУРИЯТИ
Сарибоева Шахноза Мусурмоновна
Сирдарё вилоят Гулистон шахар
ГулДУ “Педагигика психология” 2-курс магистр
Аннотация
: Ушбу мақолада таълим жараёни самарадорлигини таъминлашда педагогик
креативлик ва унинг зарурияти, педагогларда креативлик сифатларини ривожлантириш улар
томонидан педагогик, психологик ҳамда ўқитиладиган фанлар асосларидан тўла хабардор
бўлиш, улар томонидан ўзлаштирилган билимларни амалиётда фаол қўллай олиш кўникма
ва малакаларини шакллантириш масалалари ҳусусида мулохаза юритилган.
Калит сўзлар:
Таълим сифати,
креативлик, малакали мутахассис.
Ҳозирги кунда маҳоратли кадрларни тайёрлашда креативликка кучли урғу берилмоқда.
Бу қобилиятни ривожлантириш инсондан анчагина саъй-харакатлар талаб этилади.
Креативлик cўзи нима Креативлик (инглизча “create”яратиш, “creative” яратувчи, ижодкор)-
бўлажак ўқитувчининг янги ғояларни ишлаб чиқаришга тайёргарликни тавсифловчи ҳамда,
мустақил омил сифатида иқтидорликни таркибига кирувчи ижодий қобилият маъносини
ифодалайди.
Бугунги кунда ёш авлоднинг юксак маънавий
фазилатларини камол топтириш, бой
маданий меросимиз ҳамда тарихий қадриятларимизга ҳурмат-эътибор, Ватанимизга меҳр-
муҳаббат руҳида тарбиялаш олдимизга муҳим вазифаларни қўймоқда. Замонавий кадрлар
олдига қўйилаётган энг муҳим вазифалардан бири - малакали мутахассислар сифатида
ўзлиги, ўз қобилиятлари, индивидуаллиги, шахсий фазилат ҳамда
хислатларини билган
тарзда атрофидагилар меҳнатини оқилона ташкил этиш ва ижтимоий фойдали меҳнатнинг
барча соҳаларида иқтидорли касб соҳиби сифатида фаолият кўрсатишдир. Ўзбекистон
Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев 2019 йил 24 май куни Ўзбекистон Миллий
университетида олий таълим ва илмий-тадқиқот муассасалари раҳбарлари, академиклар,
олимлар, ёш тадқиқотчилар билан бўлган
учрашувда таъкидлаганидек, «Истеъдодли
ёшларни излаб топиш ва уларни мақсадли тарбиялаш борасидаги ишларни кучайтириш
керак». Ана шундан келиб чиққан ҳолда, таълим устуворлиги, таълим мазмуни ва тузилиши
ўзгармоқда, ёшларга айнан педагогик-психологик
билимлар асосларини берса-да, умид
қиламизки, уларни ўз атрофида рўй бераётган ислоҳотларга ҳолис баҳо бериш, ўзи ва ўзгалар
руҳияти сир-асрорларига бефарқ бўлмаслик, ўз лаёқатларини ўстиришнинг элементар
воситаларидан бохабар бўлишга ёрдам беради. Чунки шахсгина ўз қобилияти, иқтидори,
лаёқати, тафаккури, диққати, характери хусусиятларини билиб, уни тўғри йўналтира олса,
бу нафақат шахснинг ўзига, балки жамият учун ҳам катта наф келтиради.
Бугунги кун ёшлари ниҳоятда катта ҳажмдаги ахборотга эга. Бироқ, моҳиятан ушбу
ахборотнинг аксарияти уларнинг
шахс сифатида камол топиши, интеллектуал жиҳатдан
ривожланиши, мавжуд қобилиятларини ошириши, самарали ижтимоийлашуви, ўз устида
изчил ишлаши, касбий камолотга етишига ҳеч қандай ёрдам бермайди. Чунки улар назарий
жиҳатдан бунёдкорлик, яратувчанлик, инсонпарварлик ғояларига эга эмас, аксинча, шахсни
асосий ҳаётий, олижаноб мақсадлардан чалғитувчи, унга «ҳар қандай ташвиш, муаммолардан
ҳоли, кўнгил майллари асосида яшаш имконияти»ни ваъда қилувчи қарашлардан иборат.
Ижтимоий тараққиёт эса фақатгина ижтимоий субъектларнинг кучи, янада аниқроғи,
уларнинг интеллектуал салоҳияти, жисмоний фаоллиги асосида таъминланади. Ривожланган
хорижий мамлакатларда шахс интеллекти энг қимматбаҳо «товар» саналади.
Бинобарин,
хорижлик инвесторлар ва ишлаб чиқарувчилар айнан шахс интеллекти имкониятлари
асосида ишлаб чиқаришни самарали йўлга қўйиш йирик молиявий маблағлар айланмасига
эга бўлиш имкониятини яратишини яхши англайди. Педагогларда креативлик сифатларини
ривожлантириш
улар томонидан педагогик, психологик ҳамда ўқитиладиган фанлар
асосларидан тўла хабардор бўлиш, улар томонидан ўзлаштирилган билимларни амалиётда
фаол қўллай олиш кўникма ва малакаларини шакллантириш ҳисобига кечади.
Педагогик креативлик педагогнинг анъанавий педагогик фикрлашдан фарқли равишда
таълим ва тарбия жараёни самарадорлигини таъминлашга хизмат қилувчи янги ғояларни