Намуна (Образец)

Daromadlar –xarajatlar = foyda (zarar). 
Moliyaviy natijalarni aniqlash tartibini talabaga tushuntirish uchun, bizning 

---

160 
nazarimizda, «Moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot»da aks ettiriluvchi 
ko‘rsatkichlarning shakllanish tartibini ko‘rib chiqish kerak. 
«Moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot» shaklida xarajatlarni aks 
ettiruvchi dastlabki ko‘rsatkich bu sotilgan mahsulotlar (tovarlar, ko‘rsatilgan 
xizmatlar, bajarilgan ishlar) tannarxi bo‘lib, bu ko‘rsatkich sotilgan mahsulotlar 
(tovalar yoki ko‘rsatilgan xizmatlar, bajarilgan ishlar) uchun ishlab chiqaruvchi 
tomonidan qilingan xarajatlarni anglatadi. 
Mahsulot sotishdan olingan yalpi tushum summasidan sotilgan mahsulot 
tannarxi summasini chegirib yuborilsa, mahsulot sotishdan yalpi foyda (zarar) 
ko‘rsatkichi kelib mahsulotini uni ishlab chiqarish uchun ketgan xarajatlarga 
nisbatan qimmatroq narxda sotishi kerak bo‘ladi. Olingan yalpi foyda hisobiga 
korxonaning operatsion xarajatlari ham qoplanishi ko‘zda tutilishi kerak. SHuni 
inobatga olgan holda hisobotda asosiy faoliyatdan foydani aniqlash uchun 
mahsulot sotishdan yalpi tushum summasidan operatsion xarajatlar chegirib 
yuboriladi. Operatsion xarajatlar tarkibiga mahsulotni sotish bilan bog‘liq 
xarajatlar, ma’muriy va boshqa operatsion xarajatlar kiritiladi. 
Nazorat savollari 
1.
Moliyaviy resurslar қандай asosiy elementlarга эга?
2.
Korxonani moliyalashtirish usullarini tushuntiring. 
3.
Kapital tushunchasiga ta’rif bering. 
4.
Aktiv kapitalда нима aks ettадi?
5.
Passiv kapital қандай манба ҳисоблиадаи 
6.
Daromadlar қандай ҳосил бўлади? 
7.
Xarajatlar қандай шаклланади ва уларни қандай камайтириш йўлларини 
биласиз?
8.
Foyda қандай шаклланади? 
9.
Zararни қандай камайтириш камайтириш йўлларини биласиз?
10.
Qarz mablag‘lari deganda nimani tushunasiz? 
11.
Korxona faoliyatining moliyaviy natijalarini shakllanishini tushuntiring. 

---

161 
12.
Moliyaviy resurslarning o‘sishiga қандай omillar ta’sir ko‘rsatadi?