Наманган давлат университети педагогика факультети

Болалар ривожланишидаги нуқсонларни психолого-педагогик диагностика қилиш методлари.
Болаларни психолого-педагогик текшириш методлари. Педагогик текшириш, Психолого ктекшириш. Психолого-педагогик текширишга қўйиладиган талаблар. Болаларни ўрганишда, текширишда (суҳбат, болаларнинг фаолияти ва хулқини кузатиш, экспериментал-диагностик методикалар, билим ва малакаларнинг ҳолатини ўрганиш ва ҳ.к.) қўлланиладиган методлар.
Турли ёш босқичларидаги ривожланишида нуқсони бўлган болаларни психолого-педагогик ўрганиш хусусиятлари.
Гўдаклик даврида психолого-педагогик ўрганиш. Ривожланиш хусусиятлари. Гўдаклик даврида болаларни психолого-педагогик ўрганишга доир тавсиялар.
Илк ёшдаги (1-3 ёш) болаларни психолого-педагогик ўрганиш. Ривожланиш хусусиятлари.
Илк ёшдаги (1-3 ёш) даврида болаларни психолого-педагогик ўрганишга доир тавсиялар. Мактабгача ёшдаги болаларни психолого-педагогикўрганиш. (3-7 ёшгача) хусусиятлари.
Психолого-педагогик текширишга қўйиладиган талаблар. Болаларни ўрганишда, текширишда (суҳбат, болаларнинг фаолияти ва хулқини кузатиш, экспериментал-диагностик методикалар, билим ва малакаларнинг ҳолатини ўрганиш ва ҳ.к.) қўлланиладиган методлар.
Тиббий-психолого-педагогик камиссияда болаларни логопедик текшириш
Артикулятция аппаратини, фанематик эшитишини, нутқни тушунишини, товушлар талаффузини, луғат бойлигини, грАммотик қурилишни, ёзув ва ўқиш малакаларини текшириш.
Кўришида, таянч –ҳаракат аъзаларида нуқсонлари бўлган болаларни психолого-педагогик ўрганиш
Кўришида нуқсони бўлган болаларни психолого-педагогик ўрганиш. Кўришида нуқсони бўлган болаларни психолого-педагогик ўрганишга қўйиладиган талаблар. Кўришида нуқсони бўлган болаларни психолого-педагогик текширишни ўтказиш хусусиятлари. Кўришида нуқсони бўлган болаларни текширишда диагностик методикаларни мослаштириш тамойиллари. Таянч-ҳаракат аъзаларида нуқсони бўлган болаларни психолого-педагогик ўрганиш.
Болалар ривожланишидаги нуқсонлар ҳақида заманавий тасаввурлар
Заманавий махсус психологоя психикани келиб чиқишининг ижтимаий тарихий тамонига асосланади. Унинг ривожланишига бола психикасини маданий-тарихий тажрибага таяниб ҳаёт давомида шаклланиши ҳақидаги рус психолого Л.С.Выгодский фикрлари катта таъсир кўрсатган.
Л.С.Выгодскийнинг кўрсатишича олий психик функсиялар тарихий ривожланиш махсули бўлиб мураккаб тузилишга эга. Ушбу хусусият ижтимоий характерга эга бўлиб, у инсондаги фақатгаина олий психий функсияларнигина эмос, балки элементар психик жараёнларни, яъни фанематик эшитув, овозларни эшитувларни ва хаказаларни ўз ичига олади. Психик фаолиятнинг мураккаб шаклларини юзага келишига олиб келадиган ижтимаий тажрибани тайёр мазмунни ўзлаштириб олиш жараёни сифатида қараш мумкин эмос. Бола тамонидан ижтимоий тажрибани ўзлаштириш билим, кўникма, маданий малакаларни эгаллаб олишдангина иборат бўлмай, шунингдек ўзига боланинг шахси, эҳтиёжлари, мативларини шакллантиришни киритадиган чуқур, мураккаб жараёндир. Ижтимаий тажрибани эгаллаш боланинг фаол фаолиятида, яъни предметли, ўқув, мулоқат ва ўйин жараёнларида амалга оширилади. Илк ривожланиш давриларидаёқ болаларни катталар билан ўзаро мулоқатга киришишида олий психик функсияларининг шаклланиши муҳим ўрин эгаллайди. Психик функсияларнинг ривожланиши бир нечта босқичлардан ўтади ва шундан кейингина улар мураккаб психик жараёнга айланади. Психик фаолиятнинг барча мураккаб шакллари (ихтиёрий диққат, мантиқий хотира, мавхум тафаккур ва ҳ.к.) билвасита тузилишга эга бўлиб, унда нутқ бош ролда келади. Предмет ва ходисалар мавжуд эмос вақтда ҳам уларни ўрнини сўз эгаллайди ва ҳар қандай психолого жарённи кечишини ифодалаб, унинг тузилишини бир қисми бўлиб қалади. Нутқ олий психик функсияларнинг тузилиши ва амалга оширишини янги, яна ҳам юқори даражага кўтаради. Олий психик функсияларни шаклланишинг муҳим тамони - симвалик (рамзий) фаолиятнинг ташкил топиши, сўз белгиларни эгаллашдир. Даставвал белги ташқи, ёрдамчи омил сифатида қатнашади. Л.С.Выгодский таъкидлашича, ҳар бир психик функсия ўз ривожланишида икки босқични босиб ўтади: биринчи “интер психолого” босқичда, функсия инсонлар ўртасида муносабат ўрнатувчи, иккинчи босқичда-ички, интра психолого, жараён сифатида намоён бўлади.
Олий психик функсиялар йиллар давомида шаклланади. У нутқий мулоқат билан туғилиб, фаолиятнинг тўлиқ рамзи (симвалик фаолият) билан тугалланади. Боланинг психик ривожланиши ва шахсини шаклланиши таълим ва тарбия жараёнлари билан узвий боғлиқдир. Шундай қилиб, олий психик функсиялар психологояда мураккаб жараён сифатида кўрилади. Олий психик функсияларни шаклланишида нутқ ҳол қилувчи ролни ўйнайди. Психофизиологик механизмларни тушунтириш учун П.К.Анахиннинг функциянол тизимлар ҳақидаги кансепсияси қўлланилади. А.Р. Луриянинг кўрсатишича. Функциянол тизим болани туғилиш даврида тайёр ҳолда бўлмосдан, балки унинг психик функсиялари предметлар ҳамда Материоллар билан ўзро мунасабатга киришганида шаклланиб боради.