N. A. Egam berdieva arxeologiya ( 0 ‘quv qo‘llanma)

A ndronova m adaniyati 
m il.avv. II- I ming yilliklarda G ‘arbiy
Sibir, 0 ‘rta O siyo va janubiy Ural hududlarida tarqalgan madaniyati
biri biriga yaqin boMgan qabilalarga nisbatan aytiladi. Andronova nomi
Achinsk yaqinidagi Andronova qishlogM nomidan olingan, chunki shu
erda 
1914 
yilda dastlabki yodgorlik topilgan. 
1948 
yilda K.V.Salnikov
Andronova 
madaniyati 
yodgorliklam ing 
3 
bosqichini 
aniqladi:
Fyodorov, Alakul, Zamarev. Bugungi kunda esa, uning 
4 
tarmogM
aniqlangan:
1. S in tash ta-P etrovk a-A rk aim - Janubiy Ural va Shim oliy Q ozo-
qistonda tarqalgan, mil. a w . 
2 2 0 0 -1 6 0 0
yilliklarga oid;
2. 
A lakul 
Am udaryo va Sirdaryo oraligMdagi erlarda va Qizilqum 
choMida tarqalgan, mil.avv. 2100—1400 yilliklarga oid;
3. 
F yodorovo 
Janubiy Sibir hududida tarqalgan, mil.avv. 1500-1300 
yilliklarda oid, bu erda ilk bor oMikni yoqish (kremaciya) va olovga 
e ’tiqod izlari kuzatilgan;
4. 
B esh k en tsk iy tum an 
- Tojikistondagi Vaxsh 
vohasi, mil. avv. 
1000-800 yilliklarni o ‘z ichiga oladi
Andronova 
madaniyati 
aholisi 
yarim
erto'la 
va 
chaylalarda 
yashaganlar. Ular asosan chorvachilik, qisman dehqonchilik bilan 
shugMillanganlar. Ularda metallga ishlov berish rivojlangan. Ular misni 
Oltoy togMaridan va QozogMston hududlaridan olganlar. K o ‘pincha 
qishloqlari vonida qurbongohlari boMgan. U erda k o ‘plab o ‘ralar boMib, 
ichidan andronova sopol idishlari topilgan. Sopol idishlarining tagi yassi 
boMib. m urakkab geometrik o 'v m a naqshlar bilan bezatilgan. Androno- 
valiklarning qabrlari daryolar oralarida boMib, ular toshlar bilan halqa 
qilib o'ralgan. OMiklar bukchaytirilib ko'n iilgan, qoMlari yuz tarafiga 
q o ‘yilgan. B a ’zi xollarda m arhum lam ing kuydirilganlari ham uchraydi. 
Q abrlardan chaqm oqtoshdan ishlangan o ‘q uchlari, bronzadan ishlangan
75

---

m ehnat va ja n g o v o r qurollari 
turli taqinchoqlar va sopol idishlar 
topilgan.
M iloddan avvalgi II m ing yillikning ikkinchi 
yarm ida 
Toshkent 
viloyatining to g 'o ld i hududlari ham A nd ro n o v a chorvador qabilalari 
tom onidan o ‘zlashtirilgan. Hozirgi kunda ularning qisqa muddatli 
qarorgohlari Toshkent y aqinidagi A c h ik o ‘1 atrofida, Y a n g iy o ‘l tum anida 
v a T o sh k en t kanali hududlarida makon va mozor izlari topilgan. 
U larning xech birida madaniy qatlam saqlanmagan. Faqat qadimgi 
qishloq harobalarida chizm a naqshli sopol parchalari, bronzadan 
ishlangan u y - r o ‘z g ‘or buyumlari, tosh y o rg ‘uchoq siniqlari uchraydi, 
Q ab rlard a esa, o y o q - q o ‘llari buklanib, voni bilan yotqizilgan skeletlar 
va bir necha sopol buyumlari topilgan. Ayollar qabrlarida bronza 
taqinchoqlar uchraydi.
C h o ‘l zonasi qabilalariga tegishli yodgorliklar F arg‘ona vodiysida 
k eng o ‘rganilgan. Jumladan, 
Q ayroqqum va Dahana qabristonlarini 
k o 'rsa tish mumkin.