Muzokaralar olib borishning psixologik jihatlari. Reja

YO’zaga kelishi kutilayotgan noma’lum sharoitdan sursish. Kelajakda nima bo‘lishini bilmaslik va bunday noma’lumlikni qanday kilib xal etish muammosi tugri echimni kechiqib qabul qilishga olib keladi. Ayni sharoitda eng makbul vositalardan biri kutilayotgan mo’zoqarga ijobiy munosabatda bo‘lishdir. Notanish vaziyatda ishonch bilan harakat qilishning asosiy usuli - ijobiy tarzda fikr yuritishdir.

O’zga tomonning tasodifan qarshilik kursatishi. Bir karaganda tekis utayotgan Muzokara ishtirokchisi uchrashuv oxirlagan paytda yana karshilik kursatishi har qanday odamni Fazabga, xam sarosimaga soladi. Bunday vaziyatda davomli pao’za saqlash orqali munosabatga bir oz masofa kiritish maslaxat beriladi. CHukur nafas olib, xotirjam xolatda sabru tokatda ba’zi iboralarni takrorlash orqali («Men xotirjamman», «O’zimni o’z ko’l imda ushlab turibman», «Vaziyatni tula-tukis boshkarayapman») nafakat o’zimizni, balki xavotirda turgan o’zga tomonning kayfiyatida xam o’zgarish paydo kilolamiz va suxbatni davom ettirish poydevorini kayta tiklaymiz. Vaziyat bir oz osoyishtalanib, ruxiy ishonch kaytgandan sung o’zga tomonga uni nima bezovta kilayotgani, nega kayfiyati birdaniga o’zgargani xaqida savol bilan murojaat etish mumkin. Aynan shu uslub orqali mavjud zurikish sababini aniqlash va uni bartaraf qilish imkoniyati tuFiladi.

Kutilmagan fikr va taqliflar. Odatda tomonlar Muzokaraga tayyorlanar ekan, yo’zaga kelishi mumkin bulgan xamma echim variantlarini kurib chikadilar. Bu jarayonda o’zga tomon ayni echimga qanday munosabatda bo‘lishi xaqida bosh kotiriladi. Lekin, bu taxminlar doim xam Muzokara ishtirokchisini koniktirmasligi aniq va aksincha, ba’zan Muzokara mantotiga mutlako tuFri kelmaydigan fikr va taqlif bilan chikish xollari xam uchrab koladi. Bunday vaziyatda Muzokara ishtirokchisidan o’zga tomonni tularok tushunishga, yangi echim tafsilotini aniqlashga intilish ko’zatilgani ma’ko’l . Bizning tafakkurimiz odatda, noan’anaviy va tasodifiy echimlarga darxol o’z tuFyonini namoyish qiladi. Psixikaning bunday xususiyatini bilish, kezi kelganda uchragan kiyinchilikni tezda engib utish va faollikni yanada oshirish imkonini beradi. Demak, kutilmagan taqlifni iloji boricha puxta o‘rganish va uni asoslovchi dalillarni talab etish lozim. Bunday vaziyatdan kutulish imkonini beradigan yana bir usul sat’iyyatdir. Bu uslub, o’zga tomonning ba’zi kamchiligi tufayli o’zilib kolishi kutilayotgan Muzokarani oxiriga etkazishga va xatto muvaffakiyatli yakunlashga asos buladi.

Kutilmagan xamkorlik. Ba’zan o’zga tomon biz ko‘tganimizdan ertarok shartimizni qabul qilishi, xamda biz bilan xamkorlik qilishga tayyorligini namoyon etishi mumkin. Ayni paytda ortikcha shubxa va ishonchsizlik Qarorlarini qabul qilishimiz yulidagi tusikka aylanadi. Mazkur vaziyatga shubxa bilan qarash ko’l ay imkoniyatni boy berishga olib kelishi mumkin. Ammo, kutilmagan rozilik ortida yashirin niyatning borligi extimoli xam yo‘q emas. Bunday vaziyatda yo’zaga kelgan shubxani va o’zga tomonning samimiylik darajasini aniqlash lozim. Samimiyatni aniqlash Muzokara jarayonidagi ancha murakkab xolat xisoblanadi. Mavjud imkoniyatlardan biri o’zga tomon harakatidagi noverbal signallarni taxlil etish orqali yashirin, yo’zaga chikolmayotgan ma’lumotlarni olishdir.