Microsoft Word navoiy tarixi anbiyo va hukamo lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
15
Sh ye ‘ r: 
Bordi Yusuf, qolmasdi Qobus ham bo‘lmay adam, 
Ichtilar jomi fano siddiq ham, zindiq ham. 
Xizr a. s. ni mursal debdurlar. Va ul Arfaxshad binni Somning o‘g‘lonlaridindur va Zulqarnayn 
zamonida aning mulozimi erdi. Zulqarnayi hayvon suyi xiyoli bila zulumotqa kirgonda Xizr a. s. ani 
boshlab kirdi. Va derlarkim, Ilyos a. s. dog‘i bila erdi. Umidkim, quyiroq zikr bo‘lg‘ay. 
Ul suvni Tengri taolo bu ikovga nasib qildi va Zulqarnayn mahrum yondin.
Va ba’zi debdurlarkim, haq taolo Xizr a. s.g‘a ilmi ladunni nasib qildi va hayvon suyi iborat 
ondindur. Ahli islom mu’taqidi uldurkim, Xizr a. s. umri jovid topibdur. Va Xoja Muhammad Porso q. 
s. ba’zi nusxada mundoq bitilibdurkim, Xizr a. s. Sabzavorning Kavk otlig‘ kentidindur va holo Hazrat 
Risolat sallallohu alayhi vasallam dinidadur va imom Shofe’i rahmatullohi mazhabidadur, vallohu 
taolo a’lam.
She’r: 
Xizr umrin tilarlar ahli xirad, 
Yer vaslidurur, hayoti abad
. 
Ayyub Sabur a. s. onasi Lut a. s. qizidur. Otasini I’ys binni Ishoq a. s. avlodidindurur debdurlar: 
Vale ba’zi muxolafat qilibdurlar. Mavludi Rumdur, ammo Shomda muqim erdi. Har nav’ mol va 
manoli ko‘p erdi va o‘n o‘g‘li bor erdn. G‘animat juftidin hech nima yo‘q erdikim, haq taolo ibodati va 
tasbihi va tahliliga ul nav’ mashg‘ul va mash’uf erdikim, hech nimaga iltifot qilmas erdi. Ul 
martabadakim, haq taolo maloikag‘a aning holotini jilva berdikim, maning ibodatimdin o‘zga hech 
nimaga parvo qilmas. Maloika ayttilarkim, xudoyo, hech nav’ jam’iyatdin yo‘qturkim, anga nasib 
qilmaysen. Nevchun saning ibodatingdin o‘zga ish qilg‘ay. 
Tengri taolo maloikag‘a xitob qildikim, bu zohir jamiyatlari parishonlig‘ asbobidur. Vale sizing 
mazannangiz bu bo‘lsakim, bu jihatlardinkim, aning ko‘ngli jam’ uchun ibodatqa mash’ufdur, andoq 
qiloyki, sizlar bilgaysizkim, bo‘lar-bo‘lmasa ham aning ishi toatdur. Bu mukolimadin so‘ngra Tengri 
taolo Ayyub a. s. sori balolar mutavajjih qildi. Avval mavoshiysig‘a andoq ofat tushtikim, biri qolmadi. 
Anga ayttilar ersa, iltifot qilmadi. Mazruotig‘a andoq balo yuzlandikim, yo‘q hisobi tutti. Munga ham 
multafit bo‘lmadi. Har jihotiki, anga ne itloq qilsa bo‘lur, beniyozliq yeriga bordi, parvo qilmadi, 
hamul haq taolo ibodatig‘a mashg‘ul erdi. Uy yiqilib o‘n o‘g‘li tom ostida qoldilar va halok bo‘ldilar. 
Ul dedikim, manga Tengri taolo basdur, alar bo‘lmasa. bo‘lmasun! Bulardin so‘ngra hech nimasi, balki 
hech kishisi qolmadi, muborak jismiga bemorlig‘lar va balolar yuzlandn. Dog‘i jarohatlar bo‘lub, 
qurtlar tushti, dog‘i ul jarohatlar islanib, ul navohiy xalqi andin mutanaffir bo‘lub, arolaridin ani ixroj 
qilib, bir nomunosib yerga soldilar va tegrasida hech kishi qolmadi. Haramidinkim, otini Rahima binti 
Ya’qub a. s. debdurlar va binti Ibrohim binni Yusuf a. s. ham debdurlar. Va Rahima yo muzdurluq, yo 
gadoyliq qilib, Ayyub a. s.g‘a qut kelturur erdi. Va Ayyub. a. s. ul baliyyatqa sabr qilib, Tengri taolo 
toatidin xotirig‘a o‘zga nima kechmay, derlarki, sharif badanidin bir qurt agar tushsa erdi, yana olib 
o‘rnig‘a qo‘yar erdikim, sizga haq bu nasib qilg‘on ro‘zidin mahrum bo‘lmang. Va shaytoni la’in 
Rahimag‘a har nav’ ig‘volar qilur erdikim, muhofazati Ayyub a. s.g‘a yetmagay. Tengri taolo ani 
shayton mutobaatidin asrar erdi. To ulkim, bir kun bir zaifa surati birla Rahimag‘a uchradi. Va Rahima 
ul kun hech nima topmaydur erdikim, Ayyub a. s.g‘a kelturgay. Shayton anga ayttikim, mening sochim 
bag‘oyat qisqadur. Agar gisularingni kesib, manga bersangkim sochimg‘a ulasam, muncha bahosin 
berurman. Rahima dedikim, Ayyub a. s. qoshig‘a bu kun qut topmaydur, manga gisu bo‘lmasa 

---

Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo