Microsoft Word maktabgacha talim muassasalarida manaviy marifiy ishlar

mashhuri zamon sarkarda nomini oldi. Uning davlat tuzilishi haqidagi nazariya 
darsliklarga kirdi, uning o’zi esa ilm – fan, ma’rifat, madaniyat taraqqiyotiga ulkan 
hissa qo’shgan siyosiy davlat arbob sifatida tarixdan mustahkam o’rin oldi. Natijada 
uni quyidagicha ifodalaydigan bo’ldi: “Mashhur davlat arbobi, o’rta asrlar 
islohotchisi, buyuk sarkarda, adolat uchun tolmas kurashchi, ilm – fan va 
madaniyat rahnamosi, tartib – intizomlilik, ozodlikka va taraqqiyotga bo’lgan 
intilishlarini o’zida mujassam qilgan xaloskor va dohiy”. 
 Mirzo Ulug’bek. Mirzo Ulug’bek buyuk Muorounnahr davlatining shuhratini 
va qudratini butun dunyoga yoyishda qahramonlik ko’rsatdi. U Markaziy Osiyoda 
birinchi dorilfunni ochdi. Unda talabalarning ommaviy o’qishi tashkil etildi va unda 
o’zi ham dars berdi. Mirzo Ulug’bekning observatoriyasidagi ilmiy tadqiqot ishlari 
ham o’ziga xos akademiya edi. U ham birinchilardan bo’lib tashkil etildi. Ulug’bek 
nomiga Samoda yulduzlar qo’yildi va uning qilgan ishlari bo’yicha, u munajimlar 
xudosi Uroniya yonidan joy oldi. Bularning hammasiga yetish uchun undan nafaqat 
fidoyilik va jasorat talab qilindi, balki qahramonlik qilish ham talab qilingan edi. 
Chunki, o’sha paytdagi taraqqiyot dushmanlari, “Din peshvolari” niqobidagi 
dushmanlar Mirzo Ulug’bekka tish tirnog’i bilan qarshi edi. Mirzo Ulug’bekni 
xalqimiz qahramoni demay, kimni deymiz. 

---

 107
 Mirzo Bobur. Mirzo Bobur Temuriyzodalardan. Uning ismidagi Bobur – 
Sheryurak, degan ma’noni anglatadi. Uning qahramonligi haqida quyidagi fikrni 
keltirish yetarli deb o’ylaymiz. 
“... Amir Temur bilan Mirzo Bobur faoliyatidagi o’xshashliklardan 
quyidagilarni ko’rsatishimiz mumkin: Birinchidan, ikki sarkarda ham jamiyatning 
yuqori tabaqasi vakili; ikkinchidan, Temur ham Bobur ham yoshligidan toju – taxt 
uchun kurashni boshlagan; uchinchidan, ularning asosiy maqsadi imperiya tuzish 
edi va bu niyat amalga oshirildi; to’rtinchidan, ikkala davlat arbobining ham 
faoliyati xalq tinchligi, yurt obodligi uchun kurashga qaratilgan edi; beshinchidan, 
Temur ham, Bobur ham keng ma’lumotli, tarix, fiqh, falsafa va adabiyotni yaxshi 
biladigan kishilar bo’lgan. Ularning bizga qoldirgan asarlari (“Temur tuzuklari”, 
“Boburnoma”, ...) keng qamrovli ma’lumotlarga boyligi bilan ajralib turadi; 
oltinchidan, ilm ahliga, hunar sohiblariga alohida e’tibor, yaratuvchilik faoliyatlari 
ham o’zaro hamohang. Qolaversa, ularning axloq me’yorlari ham ko’p hollarda 
uyg’un ekanligini ta’kidlash lozim. 
Amir Temur va Mirzo Boburning oddiy inson, dovyurak sarkarda, qudratli 
hukmdor sifatidagi o’xshashliklari ham, o’ziga xosliklari ham ko’p. Ammo, ular 
bitta yurt, bir xalq, qolaversa, bir sulola vakili va mana shu yurt taqdirini o’z taqdiri 
deb bilgan, baholi qudrat uning yuksalishiga hissa qo’shgan insonlardir [...... Temur 
va Bobur // “Fidokor” gaz. – T.: 2006 (14.02.2006). – B. 3]. 
Amir Temur Bibixonimga atab Bibixonim masjidini qurdirdi. Shohjahon (1399 
- 1404) suyukli rafiqasi Mumtoz mahalga atab “Tojmahal” maqbarasini qurdirdi. 
Ular dunyo mo’jizalaridan biri deb hisoblanadi. 
Ularning bunyodkorlik ishlari ham dunyoga mashhur. Ularning turmush 
tarzining har bir jihati xalqimizning buyuk qalb egalari ekanligidan dalolat berib 
turadi. 
Vatan tuyg’usini ko’proq Amir Temurda ko’rsak, Vatan sog’inchini ko’proq 
Mirzo Boburda ko’ramiz va hokazo bunday jihatlarni juda ko’plab topsa bo’ladi. 
 Alisher Navoiy. Alisher Navoiyning qahramonligi shundan iboratki, u o’zbek 
tilini to’liq iste’molga kiritdi va unga asos soldi. Adolatli jamiyat qurish 
nazariyasini yaratdi. She’riyat mulkining sultoni bo’ldi. O’zbek tilida ham chiroyli 
va mukammal “Hamsa” asar yaratish mumkinligini isbotladi. 
Muhtaram Prezidentimiz I.A.Karimovning Alisher Navoiyni quyidagicha 
ta’riflagani ham bejiz emas: “Agar bu ulug’ zotni avliyo desak, u avliyolarning 
avliyosi, mutaffakkir desak, mutaffakkirlarning mutafakkiri, shoir desak, 
shoirlarning sultonidir” [2. 47 - b]. 
Xullas, Alisher Navoiy xalqimizning ongi va tafakkuri, badiiy madaniyati 
tarixidagi “Oltin davr”ni tashkil etilishiga munosib hissa qo’shgan buyuk shaxs, 
milliy adabiyotimizning tengsiz namoyondasi, millatimizning faxri va g’ururini, 
shonu – shuhratini dunyoga ma’lum va mashhur qilgan komil insondir. Uning bilan 
xalqimiz haqli ravishda g’ururlanadi va faxrlanadi. Bu qahramonimiz suvrat va 
siyratiga ayrim chizgilar xolos.