Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

Sutkagendorodan (Makron) Sharqda Alamgirnurgacha (Uttar 
Pradesh), shimolda Sivalik tog‘laridan tortib, janubda Narbada va 
Tapti daryosining quyilishigacha mavjud bo‘lganligi ma'lum bo‘ldi. 
Ilk Hind sivilizatsiyasi hududi u bilan bir davrdagi Misr va 
Mesopotamiya sivilizatsiyalari maydonidan ikki marta katta bo‘lgan. 
Ko‘pchilik arxeologlarning fikricha, keyingi qazishlar Xarappa 
sivilizatsiyasi maydonini yanada kengaytirdi. Kathiyavar yarim 
orolidagi qazishlar shuni ko‘rsatadiki, aholi sekin-asta yerlarni 
o‘zlashtirib, janubga tomon siljib borgan. Arxeologlar Xarappa bilan 
birga Moxenjo-Daro shahri harobalarini ham topdilar. Bu shahar 
qadimda 265 kv km maydonni egallagan. 
Bu sivilizatsiya taraqqiyoti darajasi haqida olimlar qazilma 
natijalari asosida hukm chiqaradi. Agar avval Xarappa davri 
qazilmalar asosida Maxenjo-Daro va Xarappa o‘rganilgan bo‘lsa, 
hozir bu ro‘yxatni Kalibangan, Lotxal Surkata, Chanxu-Daro va Amri 
kabi shaharlar bilan davom ettirish mumkin. Ular qishloqlarga 
nisbatan yaxshi rivojlangan.  

---

 
 
183
Hind sivilizatsiyasining yutuqlaridan biri shundaki, kanalizatsiya 
tizimini shahar boshqarmasi nazorat qilgan. Ingliz olimi 
A.Beshemning fikricha, qadimda biron sivilizatsiya, hatto Rim davlati 
ham bunday vodoprovod tizimiga ega bo‘lmagan. Xarappa va 
Moxenjo-Daro qo‘rg‘oni yaqinida arxeologlar bir xonali ishnoatlarni 
topdilar. Olimlarning fikricha, bunday xonalarda uy xizmatkorlari 
yashagan. Mashhur hind olimi, matematik, astronom, tarixchi, 
arxeolog, antrapolog D.Kosambi qadimgi Hindistonda shahar 
qurilishiga katta baho berib, shunday deb yozadi: “Tarixda boshqa bu