Microsoft Word hazrati umar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
21
Арқам Каломуллоҳда «ас-сабиқунал аввалун», яъни, иймон ва фазилат йўлида сафнинг энг 
аввалида турувчилардан, деб мақталган инсонлардан бири эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи 
ва саллам қурайшликларнинг тинимсиз озор ва тазйиқларидан тўйиб, Сафо тепалигидаги 
Арқамнинг уйига қўниб ўтган ва у ерда бир неча йиллар истиқомат қилган эдилар. Арқамнинг 
уйи Исломнинг бешиги эди. Жуда кўп мусулмонлар, шу жумладан, Ҳазрати Умар ҳам у зотнинг 
уйида мусулмон бўлган. Мушриклар учун «Доруннадва» бўлган бўлса, мўминлар учун «Дорул 
Арқам» мавжуд эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга жуда кўп хизматлари сингган 
ана шундай улуғ инсон дорул бақога рихлат қилди. У киши уйини минг таҳликага қўйиб, Аллоҳ 
ризоси учун иймон уйига айлантирган эди. Энди Аллоҳ ҳам уни абадий неъматлар билан 
сийлайди. 
Арқамни Бақиъ қабристонига дафн қилишди. Йиғлаган кўзлар ҳануз қуримаган. Агар ер 
ўзига кўмилган инсонларга қараб ранг олсайди, Бақиъ қабристони энг нурли ҳолатда бўларди. 
Умматнинг энг афзаллари, инсонларнинг энг шарафлилари, Аллоҳ йўлида жон берганларнинг 
пешқадамлари шу мозор бағрига дафн этилган бўлиб, Бақиъ тупроғи уларнинг муборак ва азиз 
вужудларидан бир нур булоғига айланган эди. Исрофил алайҳиссалом сурини чалганида энг кўп 
иззат-икромга лойиқ кўриладиган инсонлар бошларидан Бақиънинг тупроғини қоқиб, 
ўрниларидан тураётган одамлар бўлади. Дунёда қолган сўнгги мусулмонда ҳам уларга нисбатан 
миннатдорлик ва шукроналик ҳисси бўлмоғи лозим. Зеро, Ислом дини улар фидо қилган жон ва 
қон туфайлигина оёққа турди, уларнинг илми билан бугунга қадар етиб келди. Бу тупроққа 
қиёматгача туну кун илоҳий раҳмат ёғилиб турса, бу Аллоҳ йўлида тўкилган қон ва У учун 
фидо қилинган жон туфайлидир. 
Аллоҳ уларни севган, уларга кўнгил берган инсонларни қиёмат куни ўша зотлар билан бирга 
тирилтирсин! 
* * * 
Ҳазрати Холид ибн Валиднинг бош қўмондонликдан олиниши уммати Муҳаммадни 
шошириб қўйди. Охири шундай бўлдики, Ҳазрати Умарнинг кетма-кет уч кун жиҳодга қилган 
даъватларига биров жавоб бермади. Ҳолбуки, бу инсонлар жиҳод нималигини билардилар. Бу 
жимжитлик, қайсидир маънода, илк қаршилик эди. Бунинг яна бир сабаби, ўша пайтда Форс 
қўшинининг қудрати ҳақида кенг тарқалган гаплар эди. Лекин бу Форс қўшини билан илк 
маротаба учрашув эмасди. 
Ниҳоят, тўртинчи кун Ҳазрати Умар ўта таъсирчан маъруза қилди ва инсонларни яна 
жиҳодга даъват этди. Кейин Мусанно сўз олиб, форслар у қадар кучли эмасликларини ва уларни 
енгиш мумкинлигини гапирди. Шу орада биринчи бўлиб, Сақиф қабиласидан Абу Убайд исмли 
йигит ўрнидан турди ва: 
— 
Мен бораман. Аллоҳ ризоси учун! — деди. 
Шу тариқа қаршилик ҳам ўз ниҳоясига етди. Қисқа вақт ичида «Мен бораман» деганлар 
кўпайиб, номларини ёздириб қўйишди. Бу сафар янги бош қўмондон барчани лол қолдирди. 
Ҳазрати Умар Абу Убайднинг қўлидан ушлаб: 
— 
Қўмондонингиз шу киши бўлади, — деди. 
Абу Убайд машҳур Масъуд ас-Сақафийнинг ўғли эди. Масъуд ҳаётининг сўнгги кунларида 
Исломни қабул қилган ва Тоифда ўз қабиладошлари томонидан шаҳид қилинган эди. 
Қурайшликлар уни Тоифнинг энг каттаси деб биларди. Абу Убайд эса, Пайғамбаримизни 
кўрмаган, саҳоба бўлиш бахтидан бенасиб қолган эди. 
Қисқа сукунатдан кейин диллардаги гаплар тилларга чиқди: 
— 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам саҳобаларидан шунча киши турганда, қўмондон 
Тоифдан бўлиши шартмиди?

---

Ҳазрати Умар ибн Хаттоб (р.а.). Аҳмад Лутфий Қозончи