Microsoft Word buyuk manaviy murshid ziyouz com doc

www.ziyouz.com
кутубхонаси
52
Jahonga shahanshohlik navbati yetdi,
Ubaydulloh faqri hashamatining.
Faqrning hurriyatidan ogoh zot – bu
Xoja Ahror Ubaydulloh bu.
Ko’rinadiki, Abdurahmon Jomiy «Faqri Ubaydullohi» -Ubaydulloh talqinidagi faqr-faqirlik va «faqrning 
hurriyati» – ozodligidan ogoh xabardorlikning bilimdoni Xoja Ubaydullohdan faxr bilan so’z yuritadi. 
Bu masalaning ko’lami shuncha kengki, u juvonmardlik - futuvvat sifatlari va o’zini fuqaro manfaatlari 
uchun bag’ishlash hamda boshqa olijanob insoniy fazilatlar – kamtarlik, himmat, karam, saxovat, 
yumshoqlik, odillik bilan ham bog’lanadiki, bularning hammasi Abdurahmon Jomiyning ko’pgina 
asarlarida nihoyatda katta badiiy mahorat bilan tasvirlangan. Shu bilan birga bu masala adolatsizlik va 
zulmga qarshi kurash g’oyasini ham o’z ichiga qamrab oladi. Abdurahmon Jomiy o’zining «Silsilat uz-
zahab» (Oltin zanjir), «Tuhfat ul-ahror» (Ahrorga tuhfa), «Sibhatul abror» (Yaxshilar tasBehi), «Yusuf 
va Zulayho», «Xiradnomai Iskandariy» dostonlarida Xoja Ahror haqida samimiyat bilan so’z yuritdi. 
Hatto 1484 yil dekabr oyida, ya’ni Xoja Ahror hayotligi vaqtida unga qarata shunday dedi: 
Ba tu sham’i ravshandilon zinda bod!
Bar ofoq nuri tu tobanda bod!
Mazmuni: 
Sening-la ko’ngli yoru
ђ
kishilarning sham’i hamisha porlasin!
Butun ofoq - dunyoda sening nuring porlasin!
Bu hol o’z asrininggina emas, balki asrlar va xalqlarning mutafakkir hamda adibi bo’lmish 
Abdurahmon Jomiyning Xoja Ahror ta’limoti mohiyatini naqadar chuqur anglay olgani va yuqori 
baholaganidan dalolat beradi. 
Shuning uchun Abdurahmon Jomiy bu tabarruk zotning huzuriga shoshilar, uning suhbatlaridan 
bahramand bo’lishga intilar edi. Jumladan, Abdurahmon Jomiy 1465 yilda olti oy Samarqandda 
yashab, Xoja Ahror bilan muloqotda bo’lgan. Rivoyat qilishlaricha, bu vaqtda Abdurahmon Jomiy 
Mirzo Ulug’bek madrasasidagi hovliga kiraverishdagi bir hujrada yashagan. Abdurahmon Jomiy Xoja 
Ahror bilan uning Xoja Kafshiy mahallasidagi, Motriddagi uylarida uchrashgan va suhbatda bo’lgan. 
Shu bilan birga Xoja Ahror ham o’z navbatida, Abdurahmon Jomiy yashagan Mirzo Ulug’bek 
madrasasi hujrasiga tashrif buyurgan. Bu madrasa hujralarini qurgan ota-bobolarimiz Abdurahmon 
Jomiy yashagan hujraning devorida chiroyli qilib yozilgan quyidagi baytni o’qiganlar: 
In maqomest, ki manzilgohi Chomiy budaast,
Choi omadshudi Ahrori kiromiy budaast.
Mazmuni: bu hujra Abdurahmon Jomiyning manzili - yashaydigan joyi, hurmatli Ahror (Xoja 
Ahror)ning bordi-keldi qiladigan joyi bo’lgan ekan. 
Keyinchalik esa bu yozuvlar nima sababdandir (ehtimolki, ta’mir vaqtidadir yoki qarovsizlik 
natijasidadir Devor suvoqlari tushish tufaylidir) yo’qolib ketgan. 
Abdurahmon Jomiy 1467 yilda Marvda, 1479 yilda Samarqand, Toshkand va Andijonda Xoja Ahror 
bilan muloqotda bo’lgan. Muhimi shundaki, Abdurahmon Jomiy o’sha davrda Alisher Navoiyning 
xohishi bilan tasavvuf tarixiga doir yirik asari «Nafahot ul-unsmin hazarot ul-quds» (Oshnolikning 
yoqimli hidlari va pokizalik maskani)ni tuzar ekan, tasavvufning zamonasida eng mashhur vakili 
sifatida Xoja Ubaydulloh – Xoja Ahror zikriga alohida bob ajratadi. Shuning bilan birga Mavlono 

---

Buyuk ma’naviy murshid