Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

ORQA MIYA ILDIZLARI VA PERIFERIK NERV POYALARINI 
TORTIB TEKSHIRISH USULLARI 
Neri belgisi – bemorni boshini pastga egib, ko‘krak qafasiga tekiziladi, 
bunda orqa miya ildizlari tortilishi natijasida shikastlangan ildizcha sohasida og‘riq 
paydo bo‘ladi.
Lassega belgisi – bemorni chalqancha yotqizib, oyog‘ini tizza va chanoq son 
bo‘g‘imlarida bukiladi (1 holat), so‘ngra sekin-asta tizza bo‘g‘imida yoziladi (2 
holat). Agar bemorni bel-dumg‘aza nerv ildizlari yoki quymich nervi shikastlangan 
bo‘lsa, og‘riq bel, son bilan boldirni orqa hamda yon yuzasida paydo bo‘ladi yoki 
kuchayadi.

---

 56
Bexterev belgisi – xuddi Lassega belgisini tekshirish kabi faqat, sog‘, ya’ni 
qarama-qarshi oyoqda bajariladi, og‘riq esa shikastlangan oyoqda hosil bo‘ladi.
Vasserman belgisi – bemor qoringa yotqizilib, uning oyog‘i tizza va chanoq-
son bo‘g‘imida yozilgan holda ko‘tariladi, agar bemorni bel-dumg‘aza ildizlari va 
son nervi shikastlangan bo‘lsa, og‘riq sonning oldingi yuzasida va chov sohasida 
hosil bo‘ladi.
Maskevich belgisi – ham bemor qorinda yotgan holatida tekshiriladi, uni 
oyog‘i tizza bo‘g‘imida bukiladi, og‘riq esa sonni old yuzasida va chov sohasida 
paydo bo‘ladi. Bu son nervining shikastlanganidan dalolat beradi.
Dejerin belgisi – bemor aksirsa, yo‘talsa og‘riq belda hosil bo‘lsa, bu uning 
bel-dumg‘aza ildizlari zararlanganidan dalolat beradi.
O‘tirish belgisi – bel-dumg‘aza ildizlari yallig‘langanda chalqanchasiga 
yotgan bemor o‘tirish uchun oyoqlarini yig‘ib oladi, ya’ni tizza va chanoq-son 
bo‘g‘imlarida oyoqlari bukiladi.
YUZAKI SEZGISINI TEKSHIRISH USULLARI 
Terida og‘riq, harorat va taktil sezgilar tekshiriladi. Taktil sezgini tekshirish 
uchun tekshiriluvchi tanasining simmetrik qismlarida paxta yoki yumshoq soch 
tolalarini sal tekkizib, astagina 0,5-1 sm gacha yurgiziladi. Shunday qila turib 
bemordan har ikki tomondagi ta’sirotni baravar sezayotgan yoki sezmayotganligi 
so‘raladi. Terini og‘riq sezgisini–oddiy to‘g‘nog‘ich yoki igna yordamida 
tekshiriladi. Buning uchun gavdaning simmetrik qismlariga igna sanchib ko‘riladi. 
Tekshiriluvchi ignaning o‘tkirligini sezsa, «o‘tkir» deb, o‘tkirligini sezmasa 
«o‘tmas» deb javob berishi lozim. Sanchilayotgan o‘tkirlik sezilmasa, og‘riq 
anesteziyasi, kam sezilsa og‘riq gipesteziyasi deyiladi.
Harorat sezgisini tekshirish uchun Rot termoesteziometriga iliq yoki 
issiqroq, ikkinchisiga sovuq suv solinadi. Suvlarning harorati aniqlangandan keyin, 
bemorning tekshirilayotgan tana qismiga har ikki termoesteziometrni birin-ketin 
qo‘yiladi va tekshiriluvchidan, issiq termoesteziometrning farqini sezgan yoki 
sezmaganligini so‘raladi. Normal holatda odam 1,5-2 C
o
gacha bo‘lgan harorat 
farqini sezmasligi mumkin. Termoesteziometrlar o‘rtasidagi harorat farqi 2 C
o
dan 
ortiq bo‘lganda tekshiriluvchi bu farqni sezishi kerak.
Agar harorat sezgisi o‘zgargan bo‘lsa, bemorlar 10-20 C
o
va undan ortiqroq 
harorat farqini ham aniqlay olmaydilar. Masalan: agar bemor, suvning harorati 45 
C
o
bo‘lgan termoesteziometrni 15 C
o
haroratli suv solingan termoesteziometrdan 
ajrata olmasa, 30C
o
ga teng harorat farqini aniqlay olmagan bo‘ladi.