Nazorat va muhokama uchun savollar
Reja va rejalashtirishning tavsifi, maqsadi va vazifalari nimalardan iborat?
Rejalashtirish jarayoni deganda rejali-iqtisodiy masalalarning turkimlarini va
ruyxatini, ketma-ketligini, ularning yechish vositalari va usullarini tushunish lozim. Rejalashtirish bu korxona uchun maqsadlarni tanlash jarayonini bildiradi, shu bilan birga ushbu maqsadlarni amalga oshirish yo’lida qanday yechimlar qabul qilish lozimligini ko’rsatadi. Ustuvor (strategik) rejalashtirish barcha boshqarish yechimlari uchun asosini ta’minlaydi. Uning faoliyatiga resurslar (sarmoyalar, yer, Mehnat, tadbirkorlik kobilyati) ni taksimlash, tashki muhitga moslashuv, ichki muvofiklashuv va tashkiliy bosh vazifani tanlash kabilar kiradi. Bosh maqsad oliy rahbar tomonidan shakillanadi va ishlab chiqiladi. SHaxsiy korxonalarda korxonaga asos solgan odam (mulkdor) o’zining maqsadlarini kushib olib borishi va uni korxona rejasida amalga oshirishi mumkin. Bosh vazifa va maqsadlarni aniqlangandan keyin rahbariyat tashki muhitni quyidagi uchta ulcham bilan baholaydi:
1).Joriy rejalashtirishning har xil yo’nalishlarda paydo bo’ladigan
o’zgarishlarni baholash:
2). Korxonaning joriy bosh yo’nalishi uchun qaysi omillar xavf solishini
aniqlash.
3). Rejani to’g’rilash yo’li bilan korxonaning maqsadlariga erishish uchun
qaysi omillar yuqori imkoniyatga egaligini aniqlash.
Rejalashtirishning bozor iqtisodiyotiga mos tamoyillari va usullarichi?
Yuk va yo’lovchi tashish, TXK rejasini tuzish korxonalar uchun eng yuqori
foyda olish maqsadi bilan bog’lik. Bu esa korxona menejerlari, menejmenti,
iqtisodchilari, marketinglaridan bozor munosabatlarining asosiy bilimlari bilan
kurollanishlarini talab qiladi. Transport xizmati ko’rsatish (yuklash, tushirish, tashish, transport-ekspeditsiya xizmati)da barcha o’zgarishlar qilishda ham menejerga transport xizmatining iste’molchilar bilan ish yuritishiga to’g’ri keladi. Bunda lozim bo’lgan reklamalarni ko’rsatish, ya’ni iste’molchi bu yangilik yoki o’zgarishdan nima yutadi? SHu kabi chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish ham xozirgi vaqt marketingining tarkibiy kismi bo’lib koladi. Korxona menejmentining birinchi vazifasi-bozor munosabatlari sharoitida transport yoki texnika xizmatlari ko’rsatish, ta’mirlashlarni qanday xajmda bajarishlari lozimligini aniqlashlaridan iborat. Boshqacha qilib aytganda, korxona ixtiyoridagi mablaglar (avtomobilь transporti, ko’targich uskunalar, yer, bino, muomila puli), uskuna jixozlari, texnologiyasi, materiallari, o’zining joylashuvi va ko’pgina boshqa xo’jalik faoliyatini tavsiflaydigan omillari asosida zarur bo’lgan tashish turlari (mahalliy, shahar atrofida, shaharlararo, xalqaro, yuk yoki yo’lovchi tashish, ixtisoslashtirilgan va shu kabilar), texnika xizmati ko’rsatish, joriy ta’mirlash va shunga o’xshashlardan istiqbollisi tanlab olinadi. SHundan keyingina korxonaning transport moliya rejasi va uning bo’limlarini ishlab chiqishga kirishish mumkin. Korxona faoliyatida marketingning ahamiyati o’ta yuqori, chunki bajariladigan jarayonlarga quyiladigan talablarni professional darajada marketing mutaxassisigina bilishi mumkin. SHunday kishigina korxonaning ishlab chiqarish dasturi va boshqa faoliyatlarini rejalashtirish tizimiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Bozor munosabati sharoitida barcha rejalashtirish tizimining asosi-tijorat ishlarining bashorat qilishlarini tuzishdir. Bu yerda ustuvor (strategik) rejalashtirish ko’rsatkichi muayyan turdagi maxsulot (ish, xizmat ko’rsatish)ni harid qilish yoki bajarish xajmi. SHuning uchun korxona rahbarining muhim vazifasi-bozor munosabatida qancha miqdorda transport yoki texnika xizmatlari bajara olishi mumkinligini aniqlashdan iborat. Marketingning asosiy vazifalaridan biri iste’molchilarning tarkibi, extiyoji, mo’ljali, xatto ijtimoiy xodisalar yoki siyosiy jarayonlardagi o’zgarishlarga e’tibor berishdir. Bularning barchasi u yoki bu darajada talablarga ta’sir ko’rsatishi mumkin, ba’zan Mutlaqo ko’tilmaganda hal kiluvchi omil bo’lishi mumkin. Ikkinchi tomondan, bashorat muddat (davr)i qancha kiska bo’lsa bashoratning natijasi shuncha aniq bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |