Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

 
Kimyoviy jarayon tezligi
 
Kimyoviy texnologiya jarayonining ishlab chiqishda asosiy masalalardan biri kimyoviy o׳zgarish hosil 
bo׳lishi uchun zarur vaqtni aniqlashdir, chunki reaktorning geometrik o׳lchamlari shu kattalikka bogliq. 
Bu masalani echish uchun kimyoviy o׳zgarish tezligini aniqlash zarur. 
Kimyoviy reaksiyalar tezligini aniqlash bilan shugullanuvchi fan kimyoviy kinetika deb ataladi. Bu fan 
turli omillar ta’sirida kimyoviy reaksiya tezligi o׳zgarishini o׳rganadi. Jarayon kinetikasini o׳rganish 
natijasida shunday maqbul sharoitni aniqlash mumkinki, bunda mahsulot ishlab chiqarish unumdorligi va 
reaksiya tezligi yuqori bo׳ladi. Demak, jarayonning kinetik qonuniyatlarini bilish orqali asosiy texnologik 
kattaliklarni eng maqbul holatga keltirish mumkin. 
Kimyoviy reaksiyaning tezlik ko׳rsatkichi deb vaqt birligi ichida reaksiyaga kirishadigan boshlangich 
moddalar miqdoriga aytiladi. Agar kimyoviy o׳zgarish jarayonida reaksion hajm o׳zgarmasa, kimyoviy 
reaksiya tezligi son jihatdan o׳zaro reaksiyaga kirishuvchi moddalar konsentratsiyasini vaqt davomida 
o׳zgarishiga teng. 
O׳zgarmas hajmda kechuvchi gomogen reaksiyalar uchun moddaning kimyoviy o׳zgarish tezligi r, vaqt 
birligi ichida 
AT
,
 
birlik hajmda V hosil bo׳lgan yoki reaksiyaga kirishgan moddalar miqdoriga teng: