Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Kimyoviy o׳zgartirish
 yoki birikish — kimyoviy texnologiya jarayonining asosiy bosqichidir. Kimyoviy 
reaksiya natijasida asosiy mahsulot hosil bo׳ladi, ba’zi hollarda esa qo׳shimcha mahsulot hosil bo׳lishi 
mumkin. Reaksiyadan keyin hosil bo׳lgan mahsulot qo׳shimcha va reaksiyaga kirishmagan moddalar 
aralashmasida bo׳ladi. 
Asosiy mahsulotni ajratish
 bosqichi — texnologik jarayonning so׳nggisi bo׳lib, bu bosqich cho׳ktirish, 
bug`latish, rektifikatsiya, absorbsiya, kristallanish va boshqa jarayonlar orqali amalga oshiriladi. 
Ko׳p hollarda texnologik jarayonga xom ashyoni tayyorlash bosqichi ham qo׳shiladi. Bunda xom 
ashyoning tarkibi va xususiyatlari shunday holatga keltiriladiki, natijada texnologik jarayon yuqori 
samaradorlikda kechadi. 
Kimyoviy-texnologik jarayonlarda ro׳y berayotgan kimyoviy o׳zgartirishlar reaktor deb nomlanuvchi 
qurilmalarda amalga oshiriladi. U texnologik sxemada asosiy qurilma bo׳lib, texnologik jarayonga 
bog`liq holda parallel yoki ketma-ket ulangan bir necha reaktorlar bo׳g`inini tashkil etadi. 
Jarayon tezligi, ishlab chiqarilayotgan mahsulot miqdori va sifatini o׳zida birlashtiruvchi asosiy 
kattaliklar majmui texnologik rejim deb nomlanadi. Ko׳pgina kimyoviy-texnologik jarayonlar uchun 
texnologik rejim quyidagi kattaliklar orqali belgilanadi: o׳zaro birikuvchi moddalar harorati, bosimi, 
konsentratsiyasi, reagentlarni aralashish tezligi, katalizator faolligi va boshqalar.