Mg’T-17/1 talabasi Berkinov Oybek Seminar mavzusi

3) Ijtimoiy muhitni yaratish. Har qanday jamiyatda mavjud bo‘lgan ijtimoiy muhit, uning kundalik taqdirini va kelajakdagi istiqbollarini belgilab beradi. Zero, shunday ekan bunyodkor va vayronkor g‘oyalar o‘zlarining ijtimoiy tabiatidan kelib chiqqan holda jamiyatda yangi ijtimoiy muhitni yaratishga harakat qiladi. Ijtimoiy muhit deb kishilar o’rtasida adolatparvarlik tamoyillari asosida tashkil etilgan ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy-huquqiy, ma’naviy-madaniy munosabatlarning sanchalik darajada uygunlashgan tarzda harakat qilishlari natijasida jamiyatda vujudga kelgan holatga aytiladi. Bunda, bunyodkor g‘oya va mafkuralar tinchlik va barqarorlik xukm suradigan ijtimoiy muhitni yaratishga harakat qilsalar, vayronkor g‘oya va mafkuralar esa jamiyatda yechimini topish mushkul bo‘lgan ziddiyatlar, urush, janjal, g’iybat, bo’hton, zurovonlik kabi qusurlar ildiz otgan ijtimoiy muhitni yaratishga intiladilar. Demak jamiyatda zarur ijtimoiy muhitni yaratmay turib, muayyan g‘oyalarning ustuvorligini ta’minlab bo‘lmaydi.
4) Ehtiyoj va manfaatlarni ifodalash. Tarix sahnasiga kirib kelayotgan har bir g‘oya va mafkura o‘zi tayangan ijtimoiy asos, qatlam, partiya, millat va boshqalarning tub ehtiyoj va manfaatlarini ifoda etishi orqali mavjud voqelikning in’ikosi bo‘lgan g‘oyalar dunyosidan o‘ziga munosib o’rin egallaydi. Bunda "ehtiyoj deb, organizm, inson shaxsi, ijtimoiy guruh millat, xalq va umuman, jamiyatning mavjudligi va rivojlanishi uchun ob’ektiv ravishda earur bo‘lgan ijtimoiy faoliyatini yuzaga chitsaruvchi ichki sababiyatlarga aytilsa, manfaat deganda esa sub’ektning turli ehtiyojlarni qondirishi bilan bogliq bo‘lgan munosabati va faoliyatining majmuini tushunamiz”.
6) Vorisiylikni ta’minlash. Mafkuralar o‘zicha bush joydan paydo bo‘lmaydi. Ular, bir necha avlodlarning aql-zakovati bilan yaratiladi, keyingi avlodlar tomonidan yangi mazmun bilan boyitilib boriladi. Unda ajdodlar bilan avlodlar urtasidagi vorislik o‘z aksini topadi, ajdodlarning asriy orzu-umidlari mujassam bo‘ladi. Shunga ko’ra g‘oya va mafkuralarning sohiblari utmishdan, ota- bobolaridan meros qolgan moddiy va madaniy boyliklarga egalik qilgan holda, ularning ishlarini davom ettirib kelgusi avlodlarga etkazib beradilar. Demak g‘oya va mafkuralar o’tmishni kelajak bilan bog’lovchi ma’naviy ko‘prik vazifasini ham utaydi. Bu xususda I.A.Karimov: "Jahon tajribasiga nazar tashlasak millatning mafkurasi bir emas, balki bir necha avlodning umri davomida ishlab chiqilishi va takomilga erishuviga guvoh bo‘lishimiz mumkin. Butun xalqni birlashtiradigan bayroq bo‘lmish mafkurani shakllantirish uchun insoniyat tarixining turli davrlarida Xudoning o‘zi aql-zakovat, iste’dod, kuch-kuvvat ato etgan, yorsin tafakkurga ega bo‘lgan buyuk shaxslar zahmat chekkanini kuramiz", - degan edi.