Mg’T-17/1 talabasi Berkinov Oybek Seminar mavzusi

MANIPULYATSIYA,UNING ZAMONAVIY USUL VA VOSITALARI – hozirgi fan va texnologiyalar ravnaqi davrida boshqa kishilarning ongi va qalbiga yashirin, g’araz maqsad bilan ta’sir ko’rsatishni ifodalashda m a n i p u l ya ts i ya (manus – qo’l), so’zi, ya’ni ob’ekt ustidan biror maqsadda ish olib borish ma’nosida ishlatilmoqda. Bunda chaqqonlik, mahorat talab qilinishi ko’zda tutiladi. SHu sababli “manipulyatsiya”ni ko’chma ma’noda “odamlar bilan ob’ekt sifatida munosabatga kirishish” deb ham tushunish mumkin. 1969 yil Nyu Yorkda chop qilingan “Zamonaviy sotsiologiya lug’ati”da bu haqda “boshqalarga bildirmasdan, asl maqsadni yashirin tutgan holda boshqalar ustidan hukmronlik qilib, o’zi istagan xulq-atvorni shakllantirish” deyiladi.Bunda, ya’ni mafkuraviy manipulyatsiyada qanday jarayonlar kechadi? Avvalo g’oyaviy manipulyator (da’vatchi)ning maqsadi - unga o’z tasavvurlarini o’zgartirishga olib keluvchi belgi, bilimlar bera boshlaydi. Natijada ob’ekt (shaxs)ning dunyo, din, hayot, yashashdan maqsad kabi tasavvurlari, qadriyatlari tizimida da’vatchi-manipulyator kutayotgan tartib paydo bo’ladi va etakchilik qila boshlaydi. Bu esa shaxsning xulq-atvoriga ta’sir ko’rsatadi, shaxs o’z xarakteridagi o’zgarishlarni sezmaydi va “men to’g’ri yo’l tutayapman, chunki ...”, degan asosga ega bo’lib qoladi.

ЛОББИЗМ, лобби(инг. lobby — клуарлар, хос хоналар) — давлат идоралари, қонунчилик, ижроия, суд ҳокимиятларининг минтақалар иқтисодиѐти айрим тармоқлари ва соҳаларини, корхоналар, ижтимоий гуруҳларни объектив зарурат тақозоси б-н эмас, балки маълум бир манфаатларни кўзлаб, баъзан мансабдор шахсларни сотиб олиш йўли б-н қўллаб-қувватлашга қаратилган фаолияти. Лоббистлар ҳокимият вакиллари қиѐфасида ўз ҳимоясидагиларга катта фойда берадиган давлат буюртмалари, кредитлар,ѐрдамлар, имтиѐзлар, лицензиялар олишда, иқтисодий ва тижорат фаолиятида, янги корхоналар очиш ва уни рўйхатдан ўтказишда, рақобатчиларни синдиришда қулай шароитлар яратишда кўмаклашади. Аграр Л. ва саноат Л.га бўлинади.