Menejmet va marketing

s ... menejer reytingi;
o’z-o’zini boshqarish;

J

xududiy boshqarish va xokazolar.

I. Makrodarajada








Viloyat:

Tuman (shaxar):

2. 
   Megodarajada
   

S Qo’mitalar va ularning raislari Sektor (tarmoq): S Vazirliklar va vazirlar

2. 
   Mikrodarajada
   

O’z-o’zini boshqarish:

M	Menejment nazariyasi fanining taxlil u		sullari
==^-				-^=—

Sistemali yondoshuv:

boshqariluvchi ob’ekt yaxlit tizim tarzida olib qaraladi. Bu

yondoshuv turlicha bo’lishi mumkin:

sistemali - kompleks yondoshuv

sistemali - funktsional yondoshuv

sistemali - tarkibiy yondoshuv

sistemali - kommunikatsion yondoshuv

boshqariluvchi ob’ekt boshqa ob’ektlar bilan o’zaro bog’lanishda va aloqadorlikda qaraladi.

boshqariluvchi ob’ekt tarkibiy qismlarga bo’lib o’rganiladi.

boshqariluvchi ob’ektning konkret sharoitdagi ichki va tashqi vaziyatiga qarab boshqarishning ma’qul uslubi qo’llaniladi.

Kompleksli yondoshuv:

Tarkibiy yondoshuv:

Vaziyat (situatsiya)li yondoshuv:

Integratsion yondoshuv:

boshqariluvchi ob’ekt yuqoridagi uslublar (vaziyatli, kompleksli, tarkibiy yondoshuvlar)ni birgalikda qo’llash yordamida boshqariladi.

Modellashtirish usuli:

boshqariluvchi ob’ektni boshqarish bo’yicha turli sxema, grafik va chizmalar, xomaki materiallar tayyorlanadi.

Iqtisodiy-matematik yondoshuv:

optimal qaror qabul qilish maqsadida matematik uslublar va xisoblsh mashinalarini keng miqyosda qo’llash.

Kuzatish usuli:

Eksperiment (tajriba) usuli: Sotsiologik kuzatuv usuli:

boshqariluvchi ob’ekt to’g’risidagi ma’lumotlarni rejali, ilmiy, uyushtirilgan asosda to’plash usuli.

boshqarish jarayonida boshqariluvchi ob’ektga nisbatan namunaviy tajribadan o’tgan usullarni qo’llash.

* boshqarish maqsadida turli anketali so’rovlar, suxbatlar, testlar, infratuzilmaviy taxlillarni o’tkazish.

						“Tizimli” yoki
		“Mumtoz				zamonaviy
“Ilmiy menejment”		menejment” maktabi				menejmentning
maktabi XIX asrning		moxiyati.		AQShda 1820-1830		moxiyati.
oxiri va XX asrning		“Ilmiy menejment”		yillari “teylorizm” ga		XX asrning 60-80 -
boshlarida Amerikada		namoyandalari o’z		qandaydir darajada		yillarida G’arbda
shakllana boshlanib,		ilmiy ishlarini asosan		qarshi turuvchi yangi		zamonaviy menejment
“boshqaruvning mumtoz		korxona, tashkilot		nazariya - “insoniy		shakllandi. Unga
maktabi” deb xam		boshqaruvini		munosabatlar ”		asosan:
yuritilgan. Bu maktab		takomillashtirishga		maktabi paydo bo’ldi.		• tizimli
asoschisi Amerikalik		bag’ishlashgan. Ular		Bu maktabga		yondoshuv asoslari;
muxandis va ixtirochi		boshqaruv darajasidan		amerikalik		• yaxlit tizim
F.Teylor (1856-1915).		quyi masalalar bilan,		jamiyatshunos va		bilan uning qismlari
Bu nazariya		ya’ni faqat ishlab		ruxshunos E.Meyo		munosabatlari;
“Teylorizm” degan nom		chiqarish darajasidagi		(1880-1949) asos		• o’zgaruvchi
olgan. U yaratgan tizim		boshqaruv bilan		soldi.		omillarning
esa ishchilarning “siqib		shug’ullanishgan.				boshqaruvga bo’lgan
suvini olish”ning ilmiy						ta’sirini o’rganildi.
tizimi deb atalgan.

Vaziyatli yondoshuv







Tizim - bu bir-biri bilan o’zaro bog’langan qismlar. Tizimli yondoshuvda tashkilot boshqaruv tarkibining alohida qismlari va ular o’rtasidagi funktsional bog’liqlikka alohida e’tibor qaratiladi.

Boshqaruv jarayonida tizimli yondoshuv hususiyatidan kelib chiqqan holda alohida olingan boshqaruv qismlari o’rtasidagi vujudga keladigan vaziyatli holatlarga alohida e’tibor qaratilishi lozim. Vaziyatning ijobiy yoki salbiy ekanligi vaziyatli muammoning tahlili orqali aniqlanadi.

Funktsional

yondoshuv

Miqdorli

yondoshuv

Boshqaruvga funktsional yondashuv uning samaradorligiga olib keladi. U quyidagi funktsiyalar;

• 
  rejalashtirish;
  
• 
  tashkillashtirish;
  
• 
  raxbarlik qilish;
  
• 
  muvofiqlashtirish;
  
• 
  nazorat qilish va x.k.
  

Bunday yondoshuvga asosan:

• 
  Menejmentning operatsion tamoyiliga;
  
• 
  Qaror qabul qilish nazariyasi tamoyillariga;
  
• 
  Iqtisodiy matematik yoki ilmiy menejment asoslariga tayanadi.
  

71
Anri Fayolning boshqarish tamoyillari

//	У	1	//	У
Mexnat taqsimoti		1 |
	-4	1	Markazlashish
	/	1 ►

//	/	■ 1		У