Mehnat bozori statistikasi

2. Iqtisodiy faoliyatlarning umumiy makroiqtisodiy natijasini aniqlashning ikki modeli, 
ularning mohiyati va farqi 
Bozor iqtisodiyoti – umumbashariy holat bo‘lib, jahon sivilizatsiyasi rivojlanishi yo‘lidagi
muqarrar bosqichdir. Tartibli asosdagi bozorgina xalqimizning ijodiy va mehnat imkoniyatlarini 
ro‘yobga chiqarishga, tashabbuskorlik va ishbilarmonlikni rivojlantirishga xizmat qiladi. 
O‘zbekiston iqtisodiyotini bozor munosabatlariga o‘tkazishda davlat statistika orgonlarining 
roli kattadir. 
O‘zbekistonda hozirgi kunda amal qilinayotgan statimstika va hisobot tizimi iqtisodiyotni 
ma’muriy buyruqbozlik usuli bilan boshqarish sharoitida vujudga kelgan bo‘lib, markazlashtirilgan 
rejalashtirish uslubiyatiga va yalpi statistik kuzatishga asoslangan edi. 
MHT - bu, pul (qiymat) shaklida ifodalangan makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarning 
jamlangan tizimi bo‘lib, iqtisodiyotni ta’riflash hamda iqtisodiy prognozlar tuzish va xalq 
xo‘jaligini muvofiqlashtirish uchun xizmat qiladi. MHT - makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarga aloqador 
jadvallar majmuidir. MHT jadvallari turli tuman balanslardan tashkil topgan bo‘ladi. Uning 
tarkibiga kiruvchi jadvallar xalqaro statistikada keng qo‘llaniladigan 
makroiqtisodiy 
ko‘rsatkichlarni hisoblashga qaratilgan. 
3. Milliy iqtisodiyotni amal qilishining yappi va pirovard natijalarini ta’riflovchi 
ko‘rsatkichlar 
Makroiqtisodiyotda turli maksadlarga yo‘naltirilgan ko‘plab kursatkichlardan farqlaniladi. 
(YAlpi milliy mahsulot, yalpi ichki maxsulot, milliy daromad va boshqalar). Ular orasida eng 
asosiysi bo‘lib, yalpi ichki mahsulot (YAIM)ko‘rsatkichi hisoblanadi. 

---

YAIM - bu xalq xo‘jaligi bo‘yicha iqtisodiy faoliyatni yakuniy ko‘rsatkichlarini ifodalovchi 
umumiy ko‘rsatkichdir. U asosan bir-biri bilan mustaxkam bog‘langan iqtisodiy jarayon oqimlarini: 
moddiy ne’matlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatish, daromadlarni taqsimlash, moddiy ne’mat 
va xizmatlardan pirovard foydalanishni o‘rganishda keng qo‘llaniladi.