Мавзулар туплами

Тантанали маросимнинг қисқача тарихи
Тантанали маросим ташқи, маросим билан кўпроқ боғлиқдир. дипломатик муносабатларнинг бир қисми ва мазмунан шакли сифатида дипломатик протоколга ишора қилади. Масалан, Ўрта асрларда Россия давлатида хочни ўпиш маросими, Ғарбий Европа мамлакатларида - шартномаларни ратификация қилиш маросимининг тантанали қисми сифатида Хушхабарнинг қасамёди бўлган. Бундай маросимларнинг тантанали тафсилотлари давлат сиёсатининг елементига айланди, чунки улар томонларнинг шартнома шартларига риоя қилишлари учун ҳеч бўлмаганда кафолат беришди - Замонавий дипломатияда музокараларда, шу жумладан енг юқори даражада ҳужжатларни имзолаш маросими бу музокараларнинг маросим, тантанали қисмидир. Тантанали урф-одатлар ва анъаналар илдизлари халқ маросимларида, қадимий маросимларда ётади. Улар асрлар давомида шаклланиб, сақланиб келинмоқда, сўнгра улар анъаналар, қоидалар ва меъёрлар шаклида кейинги авлодларга ўтадилар. Ҳозирги кунда ўтмишдаги маросим ва маросимларнинг аксарияти замонавий дипломатик протокол ва унинг таркибий қисмларининг уйғун тизимига айланди. Тантанали маросимнинг бошланиши, асосан сарой, Қадимги Юнонистонда бошланган ва Қадимги Рим ва Византия империясидаги нозикликлар билан ишланган. Никоҳ, сажда қилиш, уруш еълон қилиш, тинчлик ва, албатта, дипломатик муносабатлар жуда тартибга солинган маросим қоидалари тизими билан тартибга солинган. Кўплаб Шарқ цивилизациялари, қадимги ва ўрта асрлар Шарқ давлатлари амалиёти маросим ва дипломатик маросимларга ҳам катта таъсир кўрсатди. Масалан, бу маросим Aббосийлар халифалигида гуллаб-яшнаган ва халифага бўйсунувчилари олдида ўз ҳокимиятини кўтариш воситаси сифатида хизмат қилган. Х асрга келиб Aббосийлар саройи маросими махсус фанга айланди, у араб тилидаги ўрта асрларда ўз аксини топди. Улар орасида "Русум-дар-ал-Хилафа" китоби алоҳида ўрин егаллайди - араб ўрта асрлари адабиётида жуда таниқли асар, айниқса 1 Aббосийлар - араб халифаларининг иккинчи сулоласи (750-1258). Сулоланинг асосчиси Муҳаммад пайғамбарнинг амакиси Aббоснинг набираси Муҳаммад ибн Aли еди. Aббосийлар Умавийлар сулоласини алмаштирдилар.
Aмир Темур давлатида маросим ва сарой одобига катта аҳамият берилган. Улар ташқи сиёсат йўналиши, ташқи дунё ва мамлакатда давлат ва унинг ҳукмдорининг обрўсини белгилашда муҳим рол ўйнаган. Ушбу сонда чет ел елчиларининг давлат чегарасини кесиб ўтган пайтидан бошлаб дарҳол бошланган қабулхонаси алоҳида ўрин егаллади. У ерга уларни кутиб олиш ва пойтахтга кузатиб бориш учун тўғридан-тўғри Aмир Темур тайинлаган махсус амалдор юборилган. Маҳаллий аҳоли уларни азиз меҳмонлар сифатида кутиб олишди, йўл давомида улар отларини алмаштириб, керакли нарсалар билан таъминладилар. Чегарада хорижий дипломат билан учрашиш маросими бир хил бўлмаган ва боғлиқ еди.